Αυτά που συμβαίνουν στην ελληνική πολιτική ζωή, πρώτα στον ΣΥΡΙΖΑ και τώρα στη ΝΔ με τη διαγραφή Αντώνη Σαμαρά, ενός πρώην πρωθυπουργού και αρχηγού του κυβερνώντος κόμματος, ευτελίζουν τον πολιτικό βίο της χώρας. Η ελληνική πολιτική ζωή έχει πέσει σε ένα πολύ χαμηλό επίπεδο, όχι μόνο εξαιτίας όσων συμβαίνουν στο ΣΥΡΙΖΑ και τη ΝΔ αλλά και της κατάστασης που επικρατεί στο σύνολο του ελληνικού πολιτικού συστήματος. Λείπει η σοβαρότητα, το πολιτικό ήθος και ένας πολιτικός λόγος με κάποιο όραμα για την κοινωνία και τη χώρα. Ένας ολόκληρος πρωθυπουργός, αντί να ασχοληθεί με τα σοβαρά προβλήματα της χώρας, ενδιαφέρεται και σπαταλά τον χρόνο του για να εξουδετερώσει πολιτικά δύο προκατόχους του, τον Κώστα Καραμανλή και τον Αντώνη Σαμαρά, προκειμένου η οικογένεια Μητσοτάκη να έχει τον απόλυτο έλεγχο της ΝΔ.

Λέγεται ακόμη ότι η διαγραφή Σαμαρά στοχεύει από το να τον αποκόψει να γίνει σύνδεσμος της ΝΔ με την τραμπική νέα εποχή, δεδομένης της διασύνδεσης Μητσοτάκη με τον Μπάιντεν, τους Δημοκρατικούς και την woke κουλτούρα. Δεν είναι τυχαίο ότι η διαγραφή του έγινε την παραμονή της αναχώρησης του για τις ΗΠΑ όπου βρίσκεται αυτή τη στιγμή.

Η κρίση της πολιτικής δεν είναι βέβαια ένα ελληνικό φαινόμενο. Συναντούμε την ίδια κρίση, με κάποιες ίσως εξαιρέσεις, σε πλανητικό επίπεδο. Η πολιτική έχασε τη σχετική αυτονομία που διέθετε στο παρελθόν για να καταντήσει θεραπαινίδα των μεγάλων συμφερόντων. Επιπλέον οι πολιτικοί φαντάζουν σήμερα, σε σχέση με το παρελθόν, μετριότητες και υπομετριότητες. Δεν υπάρχει σήμερα ούτε Ντε Γκωλ, ούτε Αντενάουερ, ούτε Κέννεντυ, ούτε Αλιέντε. Δεν έχει κανείς παρά να δει τι συμβαίνει στις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Αλλά και σε μας τα σημερινά μεγέθη, Μητσοτάκης, Ανδρουλάκης, Κασσελάκης κ.λπ. δεν συγκρίνονται ούτε κατ΄ελάχιστον με πολιτικούς του διαμετρήματος του Κωνσταντίνου Καραμανλή και του Ανδρέα Παπανδρέου. «Θλίψη της απέραντης μετριότητας», όπως το διατύπωσε ο Ελύτης. Πρόκειται για μια βαθιά κρίση, τόσο σε επίπεδο κομμάτων και θεσμών όσο και σε επίπεδο προσώπων αλλά και ιδεών.

Στην περίπτωση του ΣΥΡΙΖΑ, η εμφάνιση ενός ουρανοκατέβατου, που μάλλον δεν έπεσε και τόσο τυχαία από τον ουρανό, χωρίς πολιτικές ιδέες και χωρίς γνώση της ίδιας της Ελλάδας, που όμως εκλέχτηκε πρόεδρος του κόμματος, ήταν κατάντια για το κόμμα της Αριστεράς, αλλά και για την ελληνική πολιτική ζωή. Το ότι εκλέχτηκε δημοκρατικά, δεν αναιρεί την εκτίμηση αυτή. Ούτε και μπορεί κανείς να πιστέψει, πως ο Αλέξης Τσίπρας δεν διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην εκλογή του με στόχο να είναι μια μεταβατική κατάσταση που θα του επέτρεπε να επανέλθει θριαμβευτικά.

Το ΠΑΣΟΚ με τις εσωκομματικές εκλογές του έσωσε κάπως την αξιοπρέπεια του πολιτικού συστήματος, αλλά επί της ουσίας παραμένει ένα συστημικό κόμμα με περιορισμένες προοπτικές και περιορισμένο ορίζοντα.

Η Άκρα Δεξιά που ξεπερνά το 20%, δεν διαθέτει μια προσωπικότητα όπως η Μελόνι και η Λεπέν που θα μπορούσε να την οδηγήσει να υπερκεράσει τη ΝΔ.

Το ΚΚΕ έχει μια συνέπεια στην πολιτική του αλλά παρά την όποια κοινωνική απήχηση του και τους κοινωνικούς αγώνες του, δεν είναι κόμμα εξουσίας.

Η χώρα στερείται ισχυρής αντιπολίτευσης και μιας αποτελεσματικής κυβέρνησης έστω στα πλαίσια της αστικής δημοκρατίας. Ούτε το ένα έχει, ούτε το άλλο. Η απουσία αντιπολίτευσης αυξάνει την αλαζονεία του Μητσοτάκη δημιουργώντας του την ψευδαίσθηση ότι κυριαρχεί πολιτικά, λόγω της μιζέριας των αντιπάλων του. Απλώς το σύστημα και ο ξένος παράγοντας του παρέχουν στήριξη αυτή τη στιγμή, επειδή με τους νεοφιλελεύθερους σχεδιασμούς του προχωρεί σε μετάλλαξη των θεσμών και των δομών της ελληνικής κοινωνίας υπέρ των μεγάλων συμφερόντων, ελληνικών και πολυεθνικών.

Συντάχτηκε απόλυτα και χωρίς όρους με τον ευρωατλαντισμό που μετατρέπει την Ελλάδα σε τιμάριο των αμερικανικών και γερμανικών συμφερόντων. Η Ελλάδα είναι μια χώρα εξαρτημένη. Και αυτή την εξάρτηση την αποδέχονται όλοι οι πυλώνες του πολιτικού συστήματος.

Η Ελλάδα παραμένει βυθισμένη στις κοινωνικές ανισότητες, η ακρίβεια ταλανίζει τα φτωχότερα λαϊκά στρώματα, τα εθνικά θέματα, τα ελληνοτουρκικά, το Κυπριακό και όχι μόνο, είναι ναρκοπέδιο για τη χώρα. Απλώς για την ώρα υπάρχει μια σχετική ανοχή επειδή οι πολίτες δεν έχουν μπροστά τους μια εναλλακτική οραματική πρόταση. Το ΚΚΕ είναι το μόνο σοβαρό ανάχωμα σε αυτή την πολιτική, αλλά φυσικά δεν είναι κόμμα εξουσίας.

Η χώρα είναι καταχρεωμένη, με ένα παραγωγικό μοντέλο που στηρίζεται στον τουρισμό και τελευταία στην εκποίηση ακινήτων που αγοράζουν οι ξένοι, μια οικονομία παρασιτική, χωρίς βιομηχανική παραγωγή, με κατεστραμμένη τη γεωργική παραγωγή, με σκοτεινό το δημογραφικό της μέλλον και με τους επιστήμονες της που θα βοηθούσαν σε μια τεχνολογική και ψηφιακή μετάλλαξη του παραγωγικού της μοντέλου, να την εγκαταλείπουν κα να διαπρέπουν εις την ξένη.

Ταυτόχρονα όμως η ελληνική κοινωνία εξελίσσεται σε κοινωνία χαμηλών προσδοκιών και το μεγάλο διακύβευμα είναι πώς θα πεισθεί η δυσφορούσα κοινωνική πλειοψηφία, ότι τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν. Θα μπορούσε κανείς να θέσει το ερώτημα, μετά από αυτές τις διαπιστώσεις, αν υπάρχει διέξοδος για την χώρα. Παρά την κρίση και τη μιζέρια του πολιτικού συστήματος, στην πολιτική δεν υπάρχει κενό. Το δύσκολο είναι ότι οι κοινωνικές δυνάμεις της προόδου έχουν υποχωρήσει πλανητικά. Η κρίση της Αριστεράς που δεν έχει να παρουσιάσει μια εναλλακτική οραματική πρόταση αυτή τη στιγμή, είναι πλανητική. Το ίδιο όμως συμβαίνει και στον χώρο της Δεξιάς, έστω και αν κυριαρχεί αυτή τη στιγμή. Τα παλιά συντηρητικά κόμματα που είχαν υιοθετήσει, μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, μια πολιτική μετριοπάθειας και αποδοχή ενός κοινωνικού συμβολαίου που μετρίαζε τις κοινωνικές ανισότητες, δεν υπάρχουν πια. Η Άκρα Δεξιά έχει επιβάλει την δική της ατζέντα, ο νεοφιλελευθερισμός διέρρηξε το παλιό κοινωνικό συμβόλαιο και οδηγηθήκαμε στους σημερινούς πολιτικούς, διαχειριστές των μεγάλων συμφερόντων. Αυτό βλέπουμε και στην Ελλάδα, όπου η Άκρα Δεξιά και ο νεοφιλελευθερισμός καθορίζουν την ατζέντα του Μητσοτάκη.

Συμπερασματικά, διέξοδος θα υπάρξει μόνο όταν οι πολίτες συνειδητοποιήσουν την δύναμή τους, όταν θα γίνουν πολιτικά υποκείμενα και όχι πολιτικά υποζύγια. Ο ιστός της αράχνης είναι βέβαια πυκνοϋφασμένος και συμπαγής. Αλλά δεν σημαίνει ότι δεν ξηλώνεται.

*Πανεπιστημιακός, συγγραφέας, ποιητής. stephanos.constantinides@gmail.com

Από τις Εκδόσεις «ΒΑΚΧΙΚΟΝ» κυκλοφορεί η ποιητική του συλλογή «μετα-ΛΕΞΗΜΑΤΑ» και από τις εκδόσεις «ΓΕΡΜΑΝΟΣ» το μυθιστόρημα του, «Εγώ, ο Αλέξης Λάμαρης».