Ανήσυχα νερά

Στέφανος Κωνσταντινίδης

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Σιωπή επικρατεί, τουλάχιστον την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, από πλευράς Αμερικανών και Ισραηλινών σχετικά με την παράδοση στην Τουρκία των ρωσικών πυραύλων S400. Τι συμβαίνει; Πού είναι οι αμερικανικές κυρώσεις; Και γιατί σιωπά το Ισραήλ; Στο μεταξύ η Τουρκία συνεχίζει ανενόχλητη τις «γεωτρήσεις» της στην κυπριακή ΑΟΖ. Στην Αθήνα η νέα κυβέρνηση περιορίζεται σε πλατωνικές διαμαρτυρίες. Οι πολυσυζητημένες κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης περιορίζονται στο ελάχιστο. Κι αυτό όχι μόνο γιατί δεν το θέλουν οι Ευρωπαίοι, αλλά απ' ό,τι φαίνεται ούτε και η Λευκωσία το θέλει, αφού προσανατολίζεται να πάει σε νέα Πενταμερή και δεν πρέπει να χαλάσει το κλίμα. Το τοπίο είναι θολό. Στην Ανατολική Μεσόγειο η Τουρκία προσπαθεί να επιβάλει την Pax Ottomana. Η Κυπριακή Δημοκρατία απειλείται καθημερινά, αλλά τίποτε δεν φαίνεται να ταρακουνά τη Λευκωσία και την Αθήνα.

Είναι καθαρό ότι χρειάζονται συντονισμένες ενέργειες από μέρους της Αθήνας και της Λευκωσίας για την αποτροπή των τουρκικών ενεργειών. Είναι όμως διατεθειμένη η Αθήνα να αναλάβει τις ευθύνες της ή θα ισχύσει η οικογενειακή παράδοση των Μητσοτάκηδων στο Κυπριακό και αυτή των κυβερνήσεων της Δεξιάς σύμφωνα με το δόγμα «η Κύπρος είναι μακριά»; Θα συνεχίσει ο σημερινός πρωθυπουργός την οικογενειακή παράδοση, αλλά και τη σημιτική πολιτική απεμπλοκής της Ελλάδας από την Ανατολική Μεσόγειο, πλήττοντας τα ελληνικά στρατηγικά συμφέροντα στην περιοχή; Ή θα ακολουθήσει μια διαφορετική πολιτική στα χνάρια αυτής που ακολούθησε ο Ανδρέας Παπανδρέου προασπιζόμενος και τα ελληνικά συμφέροντα και την Κυπριακή Δημοκρατία; Και όσοι σήμερα υποστηρίζουν το δόγμα η «Κύπρος είναι μακριά», τι θα πράξουν αύριο όταν θα απειληθεί το Καστελλόριζο; Θα πουν το ίδιο, ότι είναι μακριά ή ότι η είναι πολύ κοντά στις τουρκικές ακτές; Μόνο όσοι στερούνται και της ελάχιστης στρατηγικής γνώσης και σκέψης δεν αντιλαμβάνονται ότι προάσπιση της Κύπρου είναι ταυτόχρονα και προάσπιση του Καστελλόριζου, αλλά και του Αιγαίου γενικότερα.

Αν η Λευκωσία συρθεί σε μια νέα Πενταμερή δύσκολα θα υπάρχει διαφυγή αυτή τη φορά, ειδικά αν η νέα κυβέρνηση στην Αθήνα εγκαταλείψει την πολιτική που υιοθετήθηκε από την πραηγούμενη κυβέρνηση, με ευθύνη Κοτζιά, στο θέμα των εγγυήσεων και της παραμονής τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο. Αν δε ξεπεραστεί η κρίση στις σχέσεις Άγκυρας-Ουάσινγκτον, οι Αμερικανοί με τη συμπαράσταση και των πάντα πρόθυμων Βρετανών θα μας ζητούν όπως και το 2004 θυσίες για την Τουρκία! Τουτέστιν η θυσία της Ιφιγένειας! 

Το εντυπωσιακό σε όλη αυτή τη συζήτηση είναι ότι κάποιοι και στην Αθήνα και τη Λευκωσία τρέφουν ψευδαισθήσεις ότι διαπραγματευόμαστε με τους Τουρκοκύπριους και όχι με την Άγκυρα μέσω των εγκαθέτων της στα κατεχόμενα. Επιπλέον, ακόμη χειρότερο, παραβλέπουν τον γνωστό ρόλο των Βρετανών, των Αμερικανών και του ΝΑΤΟ, παραβλέπουν τα ρωσικά συμφέροντα στην περιοχή και τη ρωσική εμπλοκή, παραβλέπουν τον ρόλο του Ισραήλ, ακόμη και την κινεζική εμπλοκή σταδιακά στην περιοχή. Γι' αυτούς δεν υπάρχει όλο αυτό το πλέγμα των διαπλεκόμενων συμφερόντων. Παραβλέπουν το γεγονός ότι μετά την εισβολή είχαμε τα περισσότερα χρόνια Προέδρους της «λύσης» που έδωσαν τα πάντα χωρίς να βρουν καμιά ανταπόκριση. Ακόμη και οι «προοδευτικοί» συνομιλητές τους Ταλάτ και Ακιντζί ακολούθησαν πιστά την πολιτική της Άγκυρας και τορπίλισαν κάθε πιθανότητα, έστω και ενός ακόμη επώδυνου συμβιβασμού. Το γιατί είναι απλό και μόνο αφελείς δεν το αντιλαμβάνονται. Η Τουρκία θέλει μια «λύση» που να της επιτρέπει τον πλήρη και απόλυτο έλεγχο της Κύπρου! Θέλει την Κύπρο οθωμανικό προτεκτοράτο με ό,τι αυτό σημαίνει.

Χωρίς ανατροπή της πεπατημένης, Αθήνα και Λευκωσία, αλλά προπάντων ο Ελληνισμός, θα συρθούν σε περιπέτειες. Χρειαζόμαστε μια νέα στρατηγική, όχι εναντίον της Τουρκίας αλλά για τη δική μας σωτηρία. Και σε αυτή τη σωτηρία, όσον αφορά στην Κύπρο, περιλαμβάνω και τους Τουρκοκύπριους. Οι οποίοι κινδυνεύουν με εξάλειψη από τον τουρκικό εποικισμό. Χρειαζόμαστε μια στρατηγική διάσωσης της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενός κανονικού κράτους για όλους τους πολίτες της. Με γερά δημοκρατικά θεμέλια ως ενοποιητικά στοιχεία και όχι με φυλετικές αγκυλώσεις και διαχωρισμούς. Η λύση του Κυπριακού δεν θα πρέπει να εξυπηρετεί τον νεο-οθωμανικό επεκτατισμό ούτε τα αμερικανο-ΝΑΤΟϊκά συμφέροντα στην περιοχή, ούτε τη βρετανική νεοαποικιακή πολιτική. Μια λύση που άλλωστε, αν καταφέρουν να μας την επιβάλουν θα καταρρεύσει την επομένη. Και στη συνέχεια χωρίς κράτος θα παλαιστινοποιηθούμε ή θα έχουμε την τύχη της Βοσνίας. Είναι γι' αυτό που χρειάζονται ανατροπές στην πολιτική πλεύσης που ακολουθήθηκε χωρίς αποτέλεσμα όλα αυτά τα χρόνια. Διαφορετικά θα οδεύσουμε μοιρολατρικά στον αφανισμό μας.

Ρωτούν πολλοί αν έχουμε τις δυνατότητες μιας διαφορετικής πολιτικής από την πεπατημένη. Πρόκειται για μοιρολατρική ερώτηση. Οι λαοί που θέλουν να ζήσουν δεν στέκονται στη μοιρολατρία. Αφού η πεπατημένη που ακολουθήσαμε μετά την εισβολή δεν έδωσε αποτελέσματα και μας οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στον αφανισμό, η αλλαγή στρατηγικής είναι μονόδρομος. Πώς θα γίνει αυτό δεν είναι υπόθεση ενός άρθρου. Είναι ευθύνη των πολιτικών μας, ευθύνη της ίδιας της κοινωνίας, ευθύνη της Αθήνας και της Λευκωσίας να ανιχνεύσουν τους νέους δρόμους και να ποδηγετήσουν την πολιτική επιβίωσής μας σε αυτή την εσχατιά της Ανατολικής Μεσογείου.

*Πανεπιστημιακός, διευθυντής του Κέντρου Ελληνικών Ερευνών Καναδά-ΚΕΕΚ και μέχρι πρόσφατα  επιστημονικός συνεργάτης του ΕΔΙΑΜΜΕ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.

stephanos.constantinides@gmail.com