Από
Η πιο παλιά μονή στην Κρήτη χρονολογείται από τον 11ο αιώνα και βρίσκεται “χωμένη” κυριολεκτικά μέσα σε ένα απόκρημνο φαράγγι, προκαλώντας δέος σε όσους θελήσουν να την επισκεφθούν…
Η Μονή του Αγίου Ιωάννη του Ερημίτη, γνωστή και ως Καθολικό, είναι χτισμένη στην απόκρημνη πλαγιά στο φαράγγι Αυλάκι, που βρίσκεται σε απόσταση 20 χλμ. από την πόλη των Χανίων, στη βόρεια ακτή του Ακρωτηρίου.
Και το μέλλον δημοπρατείται...
Συβαρίτες
Μήδοι
Αμαθούσιοι και Φοίνικες
στα χνάρια της Ιστορίας
θα συνεχίσουν
να κυνηγούν τον Ονήσιλο
στα κράσπεδα της Σαλαμίνας.
Από μια κλωστή
κρέμεται το μέλλον
( Στέφανος Κωνσταντινίδης )
‘Ισως η χρονιά που έρχεται να είναι και η τελευταία ευκαιρία για την Ευρωπαϊκή Ενωση να μη μείνει ουραγός στα δίκτυα τεχνολογίας 5ης γενιάς με τις υψηλές ταχύτητες για τις τηλεπικοινωνίες και να συμβαδίσει με την Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά σε ανάλυσή του για το θέμα το Reuters. Κι αυτό ευνοεί ιδιαίτερα όσες εταιρείες προμηθεύουν τον ανάλογο και αναγκαίο εξοπλισμό, όπως είναι η φινλανδική Nokia και η σουηδική Εricsson, ειδικά αφότου πολλές κυβερνήσεις από τη Σουηδία έως τη Σιγκαπούρη αποφάσισαν να αποκλείσουν την κινεζική Huawei για λόγους ασφαλείας, ακολουθώντας το παράδειγμα των ΗΠΑ.
Ως πολίτης…
Είμαι μέλος του ΔΣ του μουσείου της Ακρόπολης και μιλάω για τα έργα που ξεκίνησε το ΥΠΠΟΑ πάνω στο βράχο, όχι ως ειδικός αλλά ως πολίτης με μακρά θητεία στο χώρο του πολιτισμού.
Προσπαθώ να περιγράψω τη θλίψη μου για την κακομεταχείριση της κοινής μνήμης μας και την απαξίωση κάποιων βασικών αρχών που κάποτε ούτε καν χρειαζόντουσαν λόγια για να κοινοποιηθούν, ήταν κοινωνικά αυτονόητα. Όπως η αίσθηση της ιστορίας και των παθών του λαού που ζωντάνευαν πάνω στον κακοτράχαλο βράχο – στα μάτια μου ιερός ως φορέας μνήμης και φορέας πολιτισμού – που η προσοχή μας στο δύσκολο βάδισμα πάνω στις πέτρες του, μας οδηγούσε στην κυριολεξία να σκύβουμε με προσοχή, να γινόμαστε ένα με τη δυσκολία του. Κι αυτό μας αναβάθμιζε σε κατ’ ουσία ερευνητές της ιστορίας των 2500 χρόνων του, γιατί δεν είναι μόνον οι ναοί του, οι Καρυάτιδες, τα αγάλματα, το θαύμα της «μη γεωμετρίας» του Παρθενώνα με τις οπτικές διορθώσεις. Είναι και η αντίσταση κατά της γερμανικής κατοχής, η σημαία του Σάντου και του Γλέζου, το τζαμί, ο βίαιος εκχριστιανισμός του, η ασεβής στάση των Άγγλων που το χρησιμοποίησαν σαν οχυρό, ο βομβαρδισμός του Μοροζίνι, οι μύθοι και η μυθοπλασία του, ο ενεργητικός ρεμβασμός των ερωτευμένων, η ληστεία του Ελγίνου, η ηρεμία που αποπνέει όταν σταθείς και κοιτάξεις τη θάλασσα χωρίς βιασύνη, χωρίς να σε εγκαλεί το καθήκον.
Πλησιάζει η «ώρα της αλήθειας», η στιγμή που –για άλλους νωρίτερα, για άλλους αργότερα– θα έχουμε την επιλογή να εμβολιαστούμε εναντίον του νέου κορωνοϊού. Προηγήθηκαν δύσκολοι μήνες· είδαμε κατακόρυφη αύξηση στον αριθμό κρουσμάτων και θανάτων. Νιώσαμε τον κίνδυνο να πλησιάζει. Αναμενόμενο είναι περισσότεροι να καλωσορίζουν το εμβόλιο σήμερα. Διεθνείς και εθνικές εκστρατείες ενημέρωσης θα επιδιώξουν τη μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή στο πρόγραμμα εμβολιασμού, ώστε να προστατευθούν οι πιο ευάλωτοι, αλλά και να επιτευχθεί η ανοσία του γενικότερου πληθυσμού.
«Δεξί χέρι» του Πατριάρχη Μόσχας και πασών των Ρωσιών Κυρίλλου, αρμόδιος για τις διεθνείς σχέσεις («υπουργός Εξωτερικών») και «άτυπο Νο 2» στην ιεραρχία της Ρωσικής Εκκλησίας, ο μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίων μιλάει στην «Κ» για τη συνεχιζόμενη «κόντρα» με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, που φαίνεται να έχει οδηγηθεί σε αδιέξοδα, τα οποία προσομοιάζουν σε σχίσματα περασμένων αιώνων. Οι διχασμοί στην παγκόσμια Ορθοδοξία γύρω από το περιβόητο «Ουκρανικό αυτοκέφαλο» μοιάζει να επεκτείνονται, όπως δείχνει και η εκκλησιαστική κρίση στην Κύπρο, που στάθηκε και αφορμή γι’ αυτή τη συνέντευξη.
Ίσως να νομίζετε ότι σε δυό-τρεις μήνες θα έχετε κάνει εμβόλιο για τον κορωνοϊό. Ίσως, ακούγοντας τις ενθουσιώδεις εξαγγελίες των επισήμων και διαβάζοντας όλα τα φλογερά άρθρα να θεωρείτε ότι όπου να ‘ναι ξεμπερδεύουμε. Ίσως να νομίζετε ότι η ανακάλυψη του εμβολίου, αυτό το τιτάνιο έπος της ανθρώπινης διανόησης, ήταν το τελευταίο δύσκολο εμπόδιο και ότι από εδώ και πέρα το θέμα είναι απλό. Ή να νομίζετε ότι το μόνο πρόβλημα τώρα είναι το πώς αρκετοί άνθρωποι θα πειστούν να πάνε να κάνουν το εμβόλιο. Αυτό το άρθρο είναι μια έκκληση, μια ικεσία για να προσγειώσετε τις προσδοκίες σας σε πιο ρεαλιστικά επίπεδα. Ασφαλώς, αντιλαμβάνομαι ότι κανένας δε θέλει να διαβάσει κάτι τέτοιο σήμερα, μέσα στο ζόφο των σχεδόν 3.500 νεκρών -κι εγώ σας διαβεβαιώ ότι δεν έχω καμία όρεξη να γράφω και να σκέφτομαι τέτοια πράγματα. Επειδή όμως δεν τα βλέπω γραμμένα αλλού, σκέφτηκα να τα αφήσω εδώ, σε αυτή τη σελίδα. Η γνώμη μου είναι ότι σε αυτή την κρίσιμη καμπή της κρίσης, πρέπει κάπου να υπάρχουν.
Το άρθρο θα αρχίσει με την εξής παράγραφο, που θέτει το θέμα:
Η διάθεση του εμβολίου για τον κορωνοϊό δεν είναι απλά μια δύσκολη υπόθεση. Είναι ίσως το μεγαλύτερο πρότζεκτ στη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας. Αντίστοιχης κλίμακας προσπάθειες ήταν μόνο η εκστρατεία στην Ήπειρο και την Αλβανία στο 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο και οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004. Ένας διαχειριστικός εφιάλτης, που περιλαμβάνει μια σειρά από τιτάνια έργα που θα δοκιμαστούν για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας και τα οποία θα πρέπει να λειτουργήσουν άψογα, ταυτόχρονα, με την πρώτη.
Ενώ η Αθήνα φαίνεται να το παζαρεύει ακόμη με το διάλογο που θέλουν να της επιβάλουν Γερμανοί, Αμερικανοί και ΝΑΤΟ με όρους ευνοϊκούς για την Τουρκία, η Λευκωσία έχει ενδώσει και εκτός απροόπτου οδηγούμαστε σε μια νέα Πενταμερή. Η Αμερικανίδα Τζέιν Χολ Λουτ αντιπρόσωπος του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών βρισκόταν στη Λευκωσία την εβδομάδα που μας πέρασε όπου συνάντησε τους Αναστασιάδη και Τατάρ για να διαπιστώσει τις προθέσεις τους για ένα νέο γύρο συνομιλιών. Από τη Λευκωσία η Λουτ πήγε στην Αθήνα ενώ εκκρεμεί πάντα η επίσκεψη της στην Άγκυρα. Που μάλλον θα γίνει μετά το Συμβούλιο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Διότι η Άγκυρα εκβιάζει για να αποφύγει τις κυρώσεις που ούτως ή άλλως φαίνεται ότι δεν θα επιβληθούν ούτε και αυτή τη φορά, αφού η Γερμανία απλώνει ήδη ασπίδα προστασίας στον Ερντογάν. Άλλωστε η Λευκωσία δεν μπορεί να αξιώνει κυρώσεις από τη στιγμή που διαβουλεύεται για νέα Πενταμερή, η δε Αθήνα θα αρκεστεί σε λόγους παρηγορητικούς από τους Γερμανούς, το ΝΑΤΟ και τους Γερμανούς.
Η ιστορία συνεχίζεται
Είναι η Τουρκία σήμερα το μέγα διακυβευόμενο της Ευρωπαϊκής Ενώσεως. Είναι η μόνη χώρα στον άμεσο περίγυρό της όπου με σχετική ασφάλεια μπορεί να επεκταθεί, στη βάση αμοιβαίως επωφελών συμφωνιών. Και είναι η Γερμανία η χώρα που ανέλαβε να εκτελέσει αυτήν την αποστολή. Ιστορικώς και φυσικά για λόγους του παρόντος, ήταν η μόνη χώρα που θα μπορούσε να το πράξει.
Η ελληνική πολιτική τάξη έχει την τάση να εκπλήσσεται, διαχρονικώς. «Εσείς οι Ελληνες είστε πάντα παιδιά», έλεγε ο Αιγύπτιος Ιερεύς στον Αθηναίο νομοθέτη Σόλωνα. Αντίθετα, «εμείς ό,τι σπουδαίο έχει συμβεί το καταγράφουμε από πολύ παλιά εις τους ναούς μας και το διασώζουμε».
Είναι η Γερμανία και η Τουρκία δύο χώρες με σκληρή ιστορική μνήμη και οι διμερείς τους σχέσεις σφυρηλατήθηκαν εδώ και εκατόν τριάντα χρόνια. Ηταν ο αυτοκράτωρ της Γερμανίας Γουλιέλμος Β΄ που συναντήθηκε με τον σουλτάνο Αμπντούλ Χαμίτ δύο φορές στην Κωνσταντινούπολη το 1889 και το 1908. Και διαρκούντος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το 1917, ο Γουλιέλμος Β΄ μετέβη επίσης στην πρωτεύουσα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ύστερα από πρόσκληση του σουλτάνου Μεχμέτ Ε΄.
Ηταν η Γερμανία η μόνη μεγάλη δύναμη της εποχής εκείνης που δεν συνήργησε στον διαμερισμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μετά τον Μεγάλο Πόλεμο, όπως συνέβη με τη Γαλλία και τη Βρετανία. Τέλος, ήταν οι Γερμανοί, όπως ο στρατηγός βαρώνος Von der Golts, που διαμόρφωσαν τον άτεγκτο εθνικισμό της ηγεσίας των Νεοτούρκων.
Υπήρξε στη συνέχεια και ο Μουσταφά Κεμάλ, που επιχείρησε να αναμορφώσει πολιτικά και πολιτιστικά την Τουρκική Δημοκρατία κατά τα γαλλικά πρότυπα, αλλά επί της ουσίας παρέμεινε πρωτίστως ο «Γαζής» που έσωσε την Τουρκία από τη διάλυση. Οι άλλες μεταρρυθμίσεις του αφορούσαν τη νέα ελίτ.
Στα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου οι ΗΠΑ διαδραμάτισαν ρόλο καθοριστικό στην Τουρκία, αλλά μόνον στη στρατιωτική ηγεσία και εν μέρει στη διπλωματική και οικονομική ελίτ. Είναι ενδεικτικό ότι το ποσοστό το αντιαμερικανισμού είναι στην Τουρκία μακράν το μεγαλύτερο στη Δύση. Το αντίθετο συμβαίνει με τη Γερμανία, που επί δεκαετίες φιλοξενεί τεράστιο αριθμό μεταναστών, από την οποία επωφελήθηκαν και ενδεείς τάξεις της Τουρκίας.
Δεν είναι συνεπώς μόνον οι επενδύσεις που διαμορφώνουν την πολιτική της Γερμανίδας καγκελαρίου έναντι της σημερινής Τουρκίας. Είναι μια μακρά πορεία αδιατάρακτων σχέσεων που ενώνει τις δύο χώρες.
Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η κ. Μέρκελ επιδιώκει τη συντριβή της Ελλάδος. Κάθε άλλο. Με δεσπόζουσα την οικονομική παρουσία της Γερμανίας στην Τουρκία αλλά και στην Ελλάδα, πλέον έχει δημιουργηθεί εκ των πραγμάτων ένας «ενιαίος επενδυτικός χώρος» που, για να αποδώσει οικονομικά τα μέγιστα, πρέπει να «σταθεροποιηθεί» και πολιτικά.
Αυτό προϋποθέτει μια οδυνηρή προσαρμογή της χώρας μας στα νέα δεδομένα της Ε.Ε., που όλως τυχαίως συμπίπτουν με την πολιτική του αυτοκράτορα Γουλιέλμου Β΄. Οχι, η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται. Απλώς συνεχίζεται.
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 6 Δεκεμβρίου 2020
Ουδείς φαντάζομαι θέλει έναν πρωθυπουργό δέσμιο της κατηφούς ακοινωνησίας. Το ίδιο ισχύει για τους υπουργούς, τους πολιτικούς αρχηγούς, τους λοιμωξιολόγους, τους εντατικολόγους. Για όσους δεσπόζουν στο γυαλί, άρα και στη ζωή μας, γυάλινη κι αυτή: και εξαρτημένη από την τηλεκαθοδήγηση και εύθραυστη σαν γυαλί. Το ύφος, το βλέμμα, ο τόνος της φωνής τους σημαίνουν περισσότερα από τα λεγόμενά τους. Αν τα συμφραζόμενα υποδηλώνουν βαριά μελαγχολία, ο θεατής θα την ερμηνεύσει σαν κρυμμένο φόβο. Και θα υποθέσει ότι «αυτοί που ξέρουν», ξέρουν κάτι παραπάνω, κάτι άσχημο, που δεν το λένε για να μην τρομάξουμε. Φυσικά, με τέτοιες εικασίες, ο θεατής παραδίδεται στον φόβο και τον μεταδίδει.
Στα 24 της η Μαρία Πολυδούρη αποφάσισε από ποιήτρια να γίνει πεζογράφος και γράφει ένα μυθιστόρημα, το οποίο στέλνει προς έκδοση το 1926, λίγο πριν φύγει για το Παρίσι. Προσπαθούσε να εκδώσει το άτιτλο μυθιστόρημά της, που έγινε αργότερα γνωστό ως το «Ρομάντσο» της, μέχρι το τέλος της ζωής της.
Το μυθιστόρημα όμως δεν ευτύχησε να συναντήσει τους αναγνώστες μέχρι το ‘80, οπότε εκδόθηκε ως ημιτελές, όπως είπε η καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Χριστίνα Ντουνιά στην πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση «Φλεγόμενες βάτοι» της διαδικτυακής 17ης Εκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης. Η εκδήλωση φώτισε άγνωστες πτυχές του έργου των Μιμίκας Κρανάκη, Νίκης-Ρεβέκκας Παπαγεωργίου και Μαρίας Πολυδούρη.
Η κ. Ντουνιά, η οποία έχει επιμεληθεί την έκδοση των ποιημάτων και των πεζών της Πολυδούρη –ανάμεσα στα οποία και το «Ρομάντσο»– για τις εκδόσεις της Εστίας, επικεντρώθηκε στο πεζογραφικό έργο της ποιήτριας, η οποία μάλλον θα είχε διαφορετική καταγραφή στην Ιστορία εάν το μυθιστόρημά της είχε εκδοθεί στην εποχή του. Αν και πρωτόλειο, το «Ρομάντσο» διέθετε τρεις σπουδαίες αρετές όπως έγραψε στην κριτική της η Ελισάβετ Κοτζιά στην «Κ» (9/8/2015): ήταν γραμμένο με ζωηρούς διαλόγους, έδινε έμφαση στην εσωτερική ζωή και στην ατομική ψυχολογία, και θα ήταν το πρώτο (αν εκδιδόταν) νεοελληνικό αφήγημα που θα εφάρμοζε την τεχνική της εγκιβωτισμένης αφήγησης: ένα μυθιστόρημα μέσα στο μυθιστόρημα.
Ο χρόνος όμως, που είναι και το κεντρικό θέμα της φετινής έκθεσης, παίζει άσχημα παιχνίδια. Η Πολυδούρη αρχικά δεν έβρισκε εκδότη και όταν επέστρεψε άρρωστη από το Παρίσι στο νοσοκομείο Σωτηρία, εν γνώσει της ότι ο δικός της χρόνος τελείωνε, σταμάτησε να γράφει το νέο της πεζογράφημα και επέστρεψε στην ποίηση. Μόνο με πύκνωση και αφαίρεση, λέει η κ. Ντουνιά, θα μπορούσε να εκφράσει τα συναισθήματά της. Ο χρόνος που μετρούσε αντίστροφα ίσως μας στέρησε μια αναδυόμενη πεζογράφο, αλλά μας άφησε μια σπουδαία ποιήτρια. Αναμένουμε με ενδιαφέρον τη βιογραφία της, από τις εκδόσεις «Εστία», που ετοιμάζει η Χριστίνα Ντουνιά.
Πολλά γράφονται και ακούονται τον τελευταίο καιρό για το μέλλον των σχέσεων της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στην πραγματικότητα η συζήτηση αυτή κρατάει χρόνια. Απλώς πρόκειται για μια νέα φάση με τις δικές της ιδιαιτερότητες. Εκείνο που έχει πάντως ξεκαθαρίσει, και αυτό το γνωρίζουν καλά και στην Άγκυρα και στις Βρυξέλλες, είναι ότι η Τουρκία δεν πρόκειται να γίνει πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σιωπηρά όμως συμφέρει και στις δύο πλευρές να παραμένει η Τουρκία υποψήφια για ένταξη. Η μεν Τουρκία για να απομυζά σημαντικά κονδύλια «για την προετοιμασία» της ένταξης οι δε Ευρωπαίοι για να την κρατούν στο δυτικό μαντρί. Στην ουσία διαμορφώνεται σταδιακά μιας μορφής ειδική σχέση. Μια σχέση αμοιβαίων συμφερόντων. Της οποίας η βάση θα είναι η τελωνειακή ένωση από την οποία η Τουρκία κερδίζει δισεκατομμύρια.
