Υπάρχει μια πλανητική αστάθεια, οι ισορροπίες δεκαετιών έχουν ανατραπεί, κυριαρχεί μια αβεβαιότητα για την επόμενη μέρα. Ήταν βέβαια και η πανδημία που βρήκε απροετοίμαστους αυτούς που κυβερνούν τον πλανήτη αλλά κυρίως ο πόλεμος της Ουκρανίας ανέτρεψε όλα τα γεωπολιτικά δεδομένα και άνοιξε το δρόμο για μια νέα εποχή. Αν προστεθεί σε αυτό και η ένταση στις σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας μετά την ακατανόητη επίσκεψη της Νάνσι Πελόζι στην Ταϊβάν, δημιουργείται ένα εκρηκτικό μείγμα σχέσεων και καταστάσεων που απειλεί την παγκόσμια ειρήνη. Η διμέτωπη αμερικανική πολιτική ενάντια σε Ρωσία και Κίνα μετά την εκλογή Μπάϊντεν είναι ακατανόητη στρατηγικά ενώ μακροπρόθεσμα δεν πρόκειται να ωφελήσει τα αμερικανικά συμφέροντα. Η Ευρώπη που υπέκυψε στους αμερικανικούς εκβιασμούς πληρώνει και θα πληρώσει ένα ακριβό τίμημα. Γενικότερα η Δύση δεν φαίνεται να αντιλαμβάνεται ότι δεν είναι πια κυρίαρχη στον πλανήτη, ούτε και οι αξίες της είναι αποδεκτές από όλο τον κόσμο. Ένας νέος κόσμος γεννιέται στον οποίο θα έχει βεβαίως τον ρόλο της αλλά δεν θα είναι πια ο παλιός αποικιακός ή ιμπεριαλιστικός ρόλος επιβολής και κυριαρχίας των περασμένων δεκαετιών ή και αιώνων. Και η αντίστροφη μέτρηση έχει ήδη αρχίσει.
Άλλωστε όπως σημείωνε ήδη και ένας θιασώτης της Δύσης, υπεράνω κάθε υποψίας, «οι δυτικοί ηγέτες πετάνε στα σκουπίδια όλες τις αξίες και τις ευαισθησίες τους, (όταν) αυτό επιτάσσουν το συμφέρον και η ανάγκη. Κλασικό και πρόσφατο παράδειγμα ο Σαουδάραβας ηγέτης… Ο Μπάιντεν (μάλιστα) παρακαλούσε για ένα ραντεβού, το οποίο και άργησε να πάρει»(Αλέξης Παπαχελάς, Η Καθημερινή, 31.07.2022).
Εντούτοις η αλληλεξάρτηση των οικονομιών της Ασίας, της Αμερικής και της Ευρώπης είναι μια πραγματικότητα αξεπέραστη όπως έδειξε η πανδημία και ο πόλεμος. Χωρίς διεθνή συνεργασία υπάρχει επίσης ο κίνδυνος κατάρρευσης ποικίλων οικοσυστημάτων του πλανήτη με δραματικές συνέπειες. Αυτή είναι η μεγάλη πρόκληση που καλείται να αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα.
Το λάθος της Δύσης ήταν και παραμένει ακόμη η υποτίμηση της Ρωσίας μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Επιπλέον η προσπάθεια ταπείνωσής της, ιδίως από τις ΗΠΑ, η άρνηση αποδοχής της ως ισότιμου εταίρου σε ένα πλανητικό σύστημα ισορροπιών και ένα κοινό σύστημα ασφάλειας, η άκριτη επέκταση του ΝΑΤΟ, όλα αυτά οδήγησαν στη σημερινή κατάσταση. Χωρίς αυτό φυσικά να δικαιολογεί την ρωσική εισβολή.
Τρέφουν πάντως αυταπάτες όσοι αποβλέπουν σε μια στρατιωτική ήττα ή και οικονομικό στραγγαλισμό της Ρωσίας. Οι κυρώσεις δεν απέδωσαν ούτε και θα αποδώσουν. Δεν απέδωσαν για χώρες μικρότερης εμβέλειας όπως το Ιράν και η Βενεζουέλα. Το διπλό άλλωστε μέτωπο των Αμερικανών ταυτόχρονα με την Ρωσία και την Κίνα, συνιστά στρατηγικά μια ακατανόητη κίνηση από μέρους τους και θυμίζει αυτό που κάποιοι θεωρητικοί των διεθνών σχέσεων αποκάλεσαν την «παγίδα του Θουκυδίδη».
Αν και η Ευρώπη δεν θα έχει πολλές επιλογές στο μέλλον από του να εξομαλύνει τις σχέσεις της με τη Ρωσία, ο πόλεμος της Ουκρανίας θα έχει πλανητικές επιπτώσεις στις γεωπολιτικές ισορροπίες με μια αβεβαιότητα που πιθανόν να κρατήσει για πολλά χρόνια. Καθώς ο πλανήτης είναι επιβαρυμένος και με μια σειρά άλλων σοβαρών προβλημάτων όπως η κλιματική αλλαγή, η φτώχεια, οι τοπικοί πόλεμοι, οι πανδημίες, οι μεγάλες τεχνολογικές προκλήσεις, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει την εξέλιξη των πραγμάτων. Μπορούμε όμως με βεβαιότητα να πούμε, αν προσθέσουμε σε όλα αυτά και την απειλή ενός πυρηνικού πολέμου, πως η αβεβαιότητα και η αστάθεια θα συνεχιστούν για πολύ.
Χώρες όπως η Ελλάδα και η Κύπρος, με απαρχαιωμένες δομές διοίκησης, με μια αναποτελεσματική διακυβέρνηση όπου δεν ισχύουν τα κριτήρια μιας κάποιας αξιοκρατίας και με τις πολιτικές ελίτ δεδομένες και προβλέψιμες, είναι ευάλωτες και θα αντιμετωπίσουν μεγάλα προβλήματα για την επιβίωσή τους μέσα σε αυτό το ασταθές περιβάλλον. Η κατάσταση γίνεται ακόμα χειρότερη και για τις δύο χώρες καθώς έχουν να αντιμετωπίσουν τον τουρκικό αναθεωρητισμό και την μόνιμη νέο-οθωμανική απειλή. Το δυστύχημα είναι ότι οι πολιτικές ελίτ στην Αθήνα και τη Λευκωσία φαίνεται να μη συνειδητοποιούν τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι δύο χώρες και ο ελληνισμός. Συνεχίζουν να πορεύονται μια αναποτελεσματική και ελάχιστα αποδοτική διακυβέρνηση.
Υ.Γ. Πληθαίνουν τα σβηστά κεριά…
‘Εφυγε ένας στυλοβάτης της κυπριακής δημοσιογραφίας, ένας αγωνιστής, ένας φίλος, ο Τάκης Κουνναφής. Ένας άνθρωπος που ήταν πάντα όρθιος στις επάλξεις για την ελευθερία, την κοινωνική δικαιοσύνη, για ένα καλύτερο κόσμο.
Σημειώνω βέβαια και την αναχώρηση του αγωνιστή Αυγουστή Ευσταθίου, συντρόφου του Αυξεντίου, που μας άφησε παρακαταθήκη ότι δεν εξαργύρωσε τον αγώνα του.
Έφυγε ακόμη και ο παλιός συμφοιτητής μου, ο Παναγιώτης Καννάουρος,που συνέδεσε το όνομα του με τον Ελεύθερο Ραδιοσταθμό της Πάφου τις ημέρες του πραξικοπήματος.
Μνήμη τους αιωνία!
*Πανεπιστημιακός, συγγραφέας της μυθιστορηματικής τριλογίας ΝΟΜΑΔΑΣ, Αθήνα, Εκδόσεις Βακχικόν, 2017-2019. Τώρα κυκλοφορεί και το νέο του μυθιστόρημα, ΓΡΑΜΜΑ ΣΤΟΝ ΑΝΤΩΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ/ΣΤΟ ΥΦΑΝΤΟ ΤΟΥ ΄21, από τον ίδιο εκδοτικό οίκο. Email, Stephanos.constantinides@gmail.com
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire