(Δημοσιεύεται και στον σημερινό "Φιλελεύθερο")
Η ανακοίνωση του Μπάιντεν ότι θα διεκδικήσει εκ νέου το προεδρικό αξίωμα, με αντίπαλο κατά πάσα πιθανότητα τον Τραμπ, θα οδηγήσει τις ΗΠΑ σε ένα νέο μελόδραμα, χειρότερο από αυτό του 2020 και θα την στερήσει πολύτιμο χρόνο που χρειάζεται για να αντιμετωπίσει τα πραγματικά της προβλήματα που δεν είναι λίγα. Και οι δύο υποψηφιότητες δεν ενθουσιάζουν, πρόκειται για πολιτικές μετριότητες και την εξουσία θα ασκεί στην περίπτωση του Μπάιντεν το βαθύ κατεστημένο, ενώ στην περίπτωση του Τραμπ ακραία στοιχεία που θα συνασπιστούν για να δημιουργήσουν ένα μπλοκ εξουσίας, στην υπηρεσία ασφαλώς των μεγάλων οικονομικών συμφερόντων και με μια τάση προστατευτισμού, αποδεκτή άλλωστε σταδιακά και από τους Δημοκρατικούς και τον Μπάιντεν. Δεν ενθουσιάζει επίσης ότι ο ένας, ο Μπάιντεν θα είναι 82χρονος και ο άλλος, ο Τραμπ, 78χρονος.
Αν τελικά αντιπαραταχθούν Μπάιντεν -Τραμπ θα πρόκειται για μια από τις πιο διχαστικές και τοξικές εκλογικές αναμετρήσεις. Η αμερικανική κοινωνία είναι όσο ποτέ άλλοτε διχασμένη. Το πιο ουσιαστικό πρόβλημα της χώρας είναι αυτό της κρίσης ταυτότητας. Η Αυτοκρατορία κλονίζεται επειδή απειλείται η εξουσία της κυρίαρχης ομάδας των WASP-White Anglo-Saxon Protestant. Πρόκειται για το μπλοκ εξουσίας που πάντα κυριαρχούσε στις ΗΠΑ. Και που κατάφερνε, είτε να ενσωματώνει, είτε να καθυποτάσσει μέρος τουλάχιστον των κοινωνικών και εθνοτικών δυνάμεων της περιφέρειας για να συντηρεί τη δική του εξουσία. Αυτή η δυναμική φαίνεται να χάνεται με το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Οι δυνάμεις της περιφέρειας και κυρίως οι Ισπανόφωνοι και οι Αφροαμερικανοί απειλούν την εξουσία των WASP. Η άνοδος του Τραμπ με τη ρζοσπαστικοποίηση των πιο ακροδεξιών στοιχείων της αμερικανικής κοινωνίας είναι η έκφραση αυτής της αγωνίας των WASP. Είναι η απειλή που νιώθει ο λευκός άνθρωπος, είναι η συρρίκνωση της μεσαίας τάξης και η φτωχοποίηση των λευκών μικροαστικών και εργατικών στρωμάτων. Ο τραμπισμός εκφράζει ένα βαθύ αντισυστημικό ρεύμα μέσα στην αμερικανική κοινωνία
Ενισχύεται φυσικά από ακραίες κοινωνικές ανισότητες. Στοιχεία της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, στα τέλη του περασμένου Δεκεμβρίου δείχνουν ότι το πλουσιότερο 0,1% της αμερικανικής κοινωνίας, στο οποίο ανήκουν 131.485 νοικοκυριά, κατείχε συνολικό πλούτο ύψους 17,6 τρισ. δολαρίων! Πολύ κοντά δηλαδή στο ετήσιο ΑΕΠ της χώρας που το 2022 έφθασε τα 20,6 τρισ. δολάρια. Άλλα στοιχεία της ίδιας τράπεζας είναι τρομακτικά. Το πλουσιότερο 1% της αμερικανικής κοινωνίας κατέχει το 53,7% του συνόλου των μετοχών και των αμοιβαίων κεφαλαίων μέσω των οποίων συγκεντρώνεται κυρίως ο πλούτος στην πιο ευημερούσα χώρα του κόσμου. Το 9% κατέχει το 88,9% όλων των μετοχών και αμοιβαίων κεφαλαίων και η μεσαία τάξη μόλις το 10,6% αυτών. Το δε φτωχότερο 50% της αμερικανικής κοινωνίας κατέχει μόλις το 0,6% των κρίσιμων αυτών περιουσιακών στοιχείων.
Ο τραμπισμός βεβαίως εκμεταλλεύεται αυτές τις ανισότητες, όπως γίνεται παντού με τα ακροδεξιά κόμματα, αλλά δεν προτείνει κανένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο αντιμετώπισης τους. Την ίδια ώρα και η πολιτική των Δημοκρατικών με τους Ομπάμα και Μπάιντεν δν κατάφερερε ή δεν θέλησε να αντιμετωπίσει αυτές τις ανισότητες, ακόμη και σε κοινωνικές και εθνοτικές ομάδες που αποτελούν την εκλογική τους πελατεία, όπως οι Αφροαμερικανοί και οι Ισπανόφωνοι. Έτσι, για παράδειγμα, το 23% των Αφροαμερικανών βρίσκεται επίσημα σε κατάσταση φτώχειας και οι άστεγοι είναι διπλάσιοι απ΄ ό,τι στις άλλες ομάδες του πληθυσμού. Οι μαύροι άνδρες αποτελούν το 13% του πληθυσμού αλλά το 33% του πληθυσμού των φυλακών. Βρίσκονται πολύ περισσότεροι στις φυλακές απ΄ότι σε Κολλέγια. Tο μέσο ετήσιο εισόδημα σε ένα μαύρο νοικοκυριό είναι 35.481 δολάρια, όταν ο εθνικός μέσος όρος είναι 53.657 δολάρια. Ένας μαύρος βγάζει την εβδομάδα 652 δολάρια, όταν όλοι οι άλλοι κερδίζουν 889.
Βεβαίως η υποχώρηση παραδοσιακών τομέων της οικονομίας δημιουργεί πρόβλημα φτώχειας και ανεργίας και στα κατώτερα κοινωνικά στρώματα των λευκών με αποτέλεσμα να νιώθουν ότι απειλούνται από τους νέους μετανάστες. Αυτό είναι που εκμεταλλεύονται ακροδεξιές ομάδες, με θρησκευτικό υπόστρωμα τις περισσότερες φορές-περίπτωση ισχυρών ομάδων ευαγγελιστών-στις οποίες στηρίχτηκε και στηρίζεται ο Τραμπ.
Όποιος επομένως και να εκλεγεί, θα βρεθεί αντιμέτωπος με μια διχασμένη αμερικανική κοινωνία και με ένα εσωτερικό τοξικό πόλεμο που θα τον αποδυναμώνει στο διεθνές επίπεδο. Η διατήρηση της υπεροχής των ΗΠΑ στο παγκόσμιο σύστημα θα παραμείνει ο κεντρικός στόχος της μεγάλης αμερικανικής στρατηγικής στον αιώνα αυτό που διανύουμε. Ο Μπάιντεν έκανε μια λανθασμένη επιλογή στρέφοντας την αμερικανική ισχύ εναντίον της Ρωσίας ενώ ο κύριος ανταγωνιστής των ΗΠΑ είναι αυτή την στιγμή η Κίνα. Ενδεχομένως αν εκλεγεί ο Τραμπ θα αλλάξει αυτή την επιλογή για να αντιμετωπίσει πρωτίστως τν Κίνα. Μολονότι θα είναι πολύ δύσκολη η όποια αμερικανική απεμπλοκή από την Ουκρανία.
Τίθεται επίσης το ερώτημα κατά πόσον οι ΗΠΑ διαθέτουν τα μέσα μιας τόσο επιθετικής πολιτικής. Και κάποιοι υπενθυμίζουν ότι ότι οι ΗΠΑ αριθμούν μόλις το 4% του παγκόσμιου πληθυσμού και δεν διαθέτουν τις οικονομικές, χρηματοπιστωτικές, στρατιωτικές και τεχνολογικές ικανότητες, πόσο μάλλον τις ηθικές και νομικές αξιώσεις, ώστε να κυριαρχήσουν στο υπόλοιπο 96%. Υποστηρίζουν επομένως την ανάγκη συνύπαρξης στο πλαίσιο ενός πολυπολικού κόσμου.
Επιπλέον για πρώτη φορά απειλείται η ηγεμονία του δολαρίου από το νόμισμα που ετοιμάζουν οι BRICS, μια λογιστική μονάδα που θα αντικαταστήσει το αμερικανικό νόμισμα στις διεθνείς συναλλαγές.
Ελλάδα και Κύπρος, όπως και ο υπόλοιπος κόσμος, επηρεάζονται φυσικά από τις αμερικανικές επιλογές και από το ποιος θα είναι ο επόμενος Αμερικανός Πρόεδρος. Ανάμεσα στον Μπάιντεν και τον Τραμπ δεν υπάρχει μεγάλη διαφορά για τις δύο χώρες. Ο Τραμπ είχε μια προσωπική σχέση με τον Ερντογάν αλλά την πολιτική απέναντι στην Ελλάδα καθόριζαν το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και το Πεντάγωνο. Ο δε Πομπέους, ο υπουργός Εξωτερικών, ανακηρύχθηκε κάποια στιγμή και «φιλέλληνας»! Στην Αθήνα και την Λευκωσία περίμεναν περισσότερα από τον Μπάιντεν που κάποιοι τον ελληνοποίησαν και σε Μπαϊνεντόπουλο! Δεν πήραν τίποτε πέρα από χαμόγελα. Ο Μπάιντεν τήρησε τις γνωστές «ίσες αποστάσεις» και συμβούλευε το γνωστόν εκείνο «να τα βρείτε», εννοείται για το καλό του ΝΑΤΟ!
Το πρόβλημα δεν
είναι η πολιτική των Αμερικανών απέναντι στην Ελλάδα και την Κύπρο αλλά η
πολιτική των ελλαδικών και κυπριακών ελίτ απέναντι στις ΗΠΑ. Πολιτική τυφλής
υπακοής στα αμερικανικά κελεύσματα. Στην Ουάσιγκτον οι πολιτικές ηγεσίες της Αθήνας και της
Λευκωσίας θεωρούνται δεδομένες. Γιατί δεν άκουσαν ποτέ ούτε το γνωστόν
ευαγγελικό εκείνο “πας γαρ ο
αιτών λαμβάνει και ο ζητών ευρίσκει και τω κρούοντι ανοιγήσεται”
(Ματθ. ζ', 8 ). Οι πολιτικές ηγεσίες Αθηνών και Λευκωσίας
αρκούνται στο να δίνουν, όχι να παίρνουν!
*Πανεπιστημιακός, συγγραφέας της μυθιστορηματικής τριλογίας ΝΟΜΑΔΑΣ, Αθήνα, Εκδόσεις Βακχικόν, 2017-2019. Τώρα κυκλοφορεί και το νέο του μυθιστόρημα, ΓΡΑΜΜΑ ΣΤΟΝ ΑΝΤΩΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ/ΣΤΟ ΥΦΑΝΤΟ ΤΟΥ ΄21, από τον ίδιο εκδοτικό οίκο.
Email stephanos.constantinides@gmail.com
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire