Στην Ελλάδα άρχισαν ήδη μιας μορφής εορτασμοί, συνέδρια και συζητήσεις για τα πενήντα χρόνια της Μεταπολίτευσης. Στο πρόσφατο συνέδριο που οργάνωσε η εφημερίδα «Καθημερινή» και διάφοροι άλλοι οργανισμοί, με πολλαπλούς προσκεκλημένους, πολιτικούς, πανεπιστημιακούς, δημοσιογράφους κ.α., έγινε μια προσπάθεια αποτίμησης της Μεταπολίτευσης, αλλά δυστυχώς ούτε ένα πάνελ δεν αφιερώθηκε για την Κύπρο, το πραξικόπημα, την εισβολή και την συνεχιζόμενη κατοχή.
Όμως η Μεταπολίτευση δεν μπορεί να διαχωριστεί με κανένα τρόπο από την τραγωδία της Κύπρου. Με τη θυσία της Κύπρου επανήλθε η δημοκρατία στην Ελλάδα. Θα ήταν τραγικό, κάποιοι να γιορτάζουν στην Αθήνα και να παραβλέπουν την τουρκική κατοχή και όσα συμβαίνουν στην Κύπρο. Θα ήταν η συνέχεια του «η Κύπρος κείται μακράν» του 1974. Όσο και να το θέλουν όμως κάποιες ελίτ των Αθηνών, το Κυπριακό είναι αδύνατο να διαχωριστεί από τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Και πλανώνται πλάνην οικτράν όσοι πιστεύουν ότι θα αποκατασταθούν ποτέ οι ελληνοτουρκικές σχέσεις με άλυτο το Κυπριακό.
Τούτων λεχθέντων, είναι ανάγκη να κινητοποιηθούν όσοι αγαπούν την Κύπρο για να είναι μέρος των όποιων εκδηλώσεων οργανώνονται για την Μεταπολίτευση. Είναι φυσικά έργο των ίδιων των Κυπρίων να κινητοποιηθούν για τον σκοπό αυτό αλλά και του κάθε Έλληνα,είτε εντός των εθνικών συνόρων, είτε εκτός αυτών. Και να θυμόμαστε ότι ένας από τους στόχους της δικτατορίας στην Ελλάδα ήταν από την αρχή το «κλείσιμο» του Κυπριακού. Αυτή ήταν η πολιτική των Αμερικανών που στήριξαν την ελληνική χούντα και που ήδη επιδίωκαν την διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας από το 1964. με το σχέδιο Άτσεσον και την διπλή ένωση.
Ο Γεώργιος Παπαδόπουλος απείλησε το 1971 με ανατροπή τον Μακάριο και επιβολή της αμερικανονατοϊκής λύσης. Ό,τι όμως δεν τόλμησε να πραγματοποιήσει ο Παπαδόπουλος, και ίσως να είναι και ένας από τους λόγους της ανατροπής του, το επιχείρησε και το πραγματοποίησε η δεύτερη χούντα με τον αόρατο δικτάτορα Δημήτριο Ιωαννίδη.
Σήμερα υπάρχουν όλα τα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι ο Ιωαννίδης ενήργησε με εντολές των Αμερικανών. Υπάρχει φωνητικό ντοκουμέντο με τον ίδιο τον Ιωαννίδη να βεβαιώνει, σε σύσκεψη στο ελληνικό Πεντάγωνο το πρωί της εισβολής, ότι οι Τούρκοι θα καταλάμβαναν μόνο την Κερύνεια την οποία θα ένωναν με τον θύλακα της Λευκωσίας. Αλλά οι Τούρκοι, με την αμερικανική στήριξη, προχώρησαν πάρα πέρα για να καταλάβουν, μετά την δεύτερη εισβολή, σχεδόν το 40% του κυπριακού εδάφους.
Είναι γι’ αυτό που ένας εξαγριωμένος Ιωαννίδης, είπε στον Αμερικανό υφυπουργό Εξωτερικών Τζόσεφ Σίσκο που προσπαθούσε να αποτρέψει ένα ελληνοτουρκικό πόλεμο, «μας εξαπατήσατε». Αυτοί όμως που αρνήθηκαν να υπερασπιστούν την Κύπρο ήταν ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ Γρηγόριος Μπονάνος και οι αρχηγοί των τριών όπλων Πέτρος Αραπάκης του ναυτικού, Ανδρέας Γαλατσάνος του στρατού ξηράς και Αλέξανδρος Παπανικολάου της αεροπορίας. Και πάλιν υπακούοντες στα αμερικανικά κελεύσματα, κομιστής των οποίων ήταν ο Αραπάκης, ο άνθρωπος των Αμερικανών στην κρίσιμη εκείνη περίοδο. Και οι ίδιοι μαζί με τον Φαίδωνα Γκιζίκη, Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, και με αμερικανική προτροπή, κάλεσαν τον Καραμανλή από το Παρίσι για να ηγηθεί της πρώτης κυβέρνησης της Μεταπολίτευσης, ενώ η αρχική τους απόφαση ήταν να σχηματιστεί κυβέρνηση με τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο πρωθυπουργό (Δεξιά) και αντιπρόεδρο τον Γεώργιο Μαύρο (Κέντρο).
Αυτά είναι σε πολύ γενικές γραμμές τα γεγονότα που προκύπτουν από πολλαπλά έγγραφα, αμερικανικά και βρετανικά αλλά και από τις καταθέσεις των πρωταγωνιστών της εποχής εκείνης στην ερευνητική επιτροπή της Βουλής των Ελλήνων. Προκύπτουν επίσης από πολλαπλές άλλες μαρτυρίες όσων έζησαν τα γεγονότα των ημερών εκείνων, είτε στην Αθήνα είτε στην Κύπρο.
Μεταπολίτευση επομένως και Κύπρος είναι δύο γεγονότα άρρηκτα συνδεδεμένα. Ιστορικά θα ήταν ακατανόητη η όποια αναφορά στην Μεταπολίτευση, αποκομμένη από την Κύπρο. Και αυτό όχι μόνο για τα γεγονότα που αφορούν την πτώση της δικτατορίας που προκάλεσε η τουρκική εισβολή στην Κύπρο, αλλά και για τα πενήντα χρόνια που πέρασαν από τότε και που δεν μπορούν επίσης να κατανοηθούν χωρίς διασύνδεση τους με την πορεία του Κυπριακού.
Ανεξάρτητα επομένως των όποιων επιδιώξεων των αθηναϊκών ελίτ, η αποτίμηση της Μεταπολίτευσης δεν μπορεί να γίνει χωρίς την διασύνδεση της με την Κύπρο, με το πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή, καθώς και με την πορεία του Κυπριακού στα χρόνια που ακολούθησαν ως τις μέρες μας.
Υ.Γ.1 Με την ανοχή ή και με την ενθάρρυνση κάποιων ελίτ στην Αθήνα και την Λευκωσία, αναπτύσσεται ένα αφήγημα για το Κυπριακό που αφήνει εκτός της μεγάλης εικόνας την κατοχική Τουρκία και παρουσιάζει το πρόβλημα ως μια δικοινοτική διαφορά. Και επιρρίπτει ευθύνες για τη μη λύση στους Ελληνοκυπρίους. Φυσικά και η κυβέρνηση Μητσοτάκη στην Αθήνα και αυτή του Χριστοδουλίδη στη Λευκωσία, όπως και προηγούμενες κυβερνήσεις, δεν είναι άμοιρες ευθυνών γι΄αυτό.
ΥΓ 2 Να ελπίσει κανείς ότι ο Μητσοτάκης, με τον υπερβάλλοντα ζήλο που τον διακρίνει για την ενίσχυση του πολέμου στην Ουκρανία, δεν θα προθυμοποιηθεί και για την αποστολή ελληνικών στρατευμάτων στην Ουκρανία, ακολουθώντας το παράδειγμα του Μακρόν. Ήδη, σύμφωνα με την άποψη πολλών στρατιωτικών, αλλά και του πρώην ΥΠΕΞ Νίκου Κοτζιά, αποψιλώθηκε η άμυνα των νησιών με την αποστολή οπλισμού στην Ουκρανία.
*Πανεπιστημιακός, συγγραφέας, ποιητής. stephanos.constantinides@gmail.com
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire