Ελληνική Λογοτεχνία - Συνέντευξη με τον συγγραφέα Γιώργο Σκαμπαρδώνη

 

Παραδέχεται ότι συχνά ήρωές του αυτονομούνται και θεωρεί ότι λίγοι έρωτες έχουν καλή εξέλιξη

 

 

Ερη Βαρδάκη

 

Περιγράψτε μου την πλοκή του νέου μυθιστορήματός σας, «Υπουργός νύχτας». «Eνας τυχοδιώκτης χαρτοπαίκτης, πρώην ακροαριστερός, αποτυχηµένος αρχιτέκτονας και τώρα ιδιοκτήτης γραφείου κηδειών, µπλέκεται µε τον υπόκοσµο. Κατόπιν τρυπώνει στη µολυσµένη πολιτική τάξη. Η έλλειψη θεσµών και αντιστάσεων του επιτρέπει να γίνει τάχιστα ο πιο σηµαντικός υπουργός της κυβέρνησης, δικαιώνοντας τη γενική παρακµή».

Πώς καταφέρατε να διεισδύσετε στον κόσμο των γραφείων κηδειών, των καζίνων, των συμμοριών; «Ψάξιµο, ρεπορτάζ, συναναστροφή, ενίοτε επικίνδυνη. Το πιο νόστιµο ψάρι βρίσκεται στα βαθιά και θολά νερά. Αν δεν λερωθείς, δεν βρωµιστείς, τίποτε δεν προκύπτει. Αλλιώς, κάτσε σπίτι και γράψε ιστορίες εκ της περιουσίας».

Ο μηδενισμός του Πρίμο, του πρωταγωνιστή του μυθιστορήματος, φαίνεται στο τέλος να νικιέται από τον έρωτα... «Τον Πρίµο ο έρωτας τον επηρεάζει δύσκολα, οδυνηρά, αλλά οπωσδήποτε τον αλλοιώνει, όπως όλους µας. Θετικά, αρνητικά, ή και τα δύο. Λίγοι έρωτες έχουν καλή εξέλιξη. Συνήθως ξεκινούν µε ενθουσιασµό και καταλήγουν στην οδύνη, στην αδιαφορία ή
στη φαιδρότητα».

Περιγράφετε στο βιβλίο την Ελλάδα πριν από την κρίση. Θέλατε να κάνετε ένα πολιτικό σχόλιο; «Πολλά και ποικίλα πολιτικά σχόλια και όχι µόνον. Αλλά το µυθιστόρηµα θίγει (έµµεσα πάντα) και κοινωνικά ζητήµατα, το καθηµερινό µπουρλέσκ, την αποξένωση, τη µοναξιά, και θέτει υπαρξιακά και οντολογικά ερωτήµατα µέσα από µια όραση τραγική και κωµική συνάµα. Ολα, όµως, βασίζονται κυρίως στο πώς, δηλαδή στη φόρµα της αφήγησης και κατεξοχήν στη γλώσσα. Αλλιώς δεν θα ήταν λογοτεχνία. Δεν θα υπήρχε το βιβλίο».

Ο ήρωας από νεκροθάφτης γίνεται υπουργός Ανάπτυξης. Κρύβεται κάποιος συμβολισμός πίσω από αυτό; «Οταν συνήθως ένας υπουργός Ανάπτυξης καταλήγει σε νεκροθάφτη, τότε γιατί ένας νεκροθάφτης να µη γίνει υπουργός Ανάπτυξης;».

Σήμερα οι ιδεολογίες έχουν χρεοκοπήσει; «Το πρόβληµα ανέκαθεν δεν ήταν οι ιδέες, αλλά οι άνθρωποι που συνήθως και τελικά εξευτελίζουν τα πάντα. Πάντα στο τέλος έρχονται οι αχώνευτοι, όπως λέει ο Χάκκας, ίσως και µε κάποιον ευεργετικό τρόπο, για να γελοιοποιήσουν κάθε (έωλη, έτσι κι αλλιώς) ιδεολογική απολυτότητα».

Με την πολιτική ασχολείστε;

«Εµµέσως ασχολούµαι. Ευθέως και πρακτικά όχι, διότι δεν διαθέτω το λαµπρό πολιτικό τάλαντο ενός, ας πούµε, Κατρούγκαλου,
ή ενός Καµµένου».

Για μία ακόμη φορά η Θεσσαλονίκη πρωταγωνιστεί στο μυθιστόρημά σας. Είστε σε έναν βαθμό τοπικιστής; «Ο κεντρικός ήρωας κινείται σε πολλές πόλεις: Θεσσαλονίκη, Κιλκίς, Πτολεµαΐδα, Κοµοτηνή, Καβάλα, Αθήνα. Αλλά οι πόλεις στη λογοτεχνία είναι χάρτινες, είναι επινοήσεις, χρήση τόπων που εξυπηρετούν συνειδητά την αφήγηση. Ο δε ιδεολογικοποιηµένος τοπικισµός είναι µια απλή γλωσσική επινόηση. Τα όρια των πόλεων είναι τεχνητά, νοητικά, στην εποχή µας. Εξάλλου, η Θεσσαλονίκη και η Αθήνα δεν υπάρχουν παρά ως ατοµική αντίληψη και αίσθηση. Κάθε Σαλονικιός ή Αθηναίος έχει µέσα του µια διαφορετική, προσωπική Θεσσαλονίκη, ή Αθήνα».

Φοβάστε ποτέ μήπως στερεύσετε από έμπνευση; «Πάντα το φοβόµουν και το φοβάµαι. Και πάνω, κάθε φορά, που είµαι σε δυστοκία κι έχω απελπιστεί, έρχεται πάλι, ξαφνικά, η έµπνευση φτερουγίζοντας να µε βάλει σε νέους µπελάδες, σε νέα βάσανα».

Σχεδιάζετε από την αρχή το τέλος των βιβλίων σας ή τελικά οι ήρωές σας αυτονομούνται στη διάρκεια της συγγραφής; «Και τα δύο συµβαίνουν εναλλάξ. Συχνά κάποιοι ήρωες αυτονοµούνται και µετά µε σέρνουν απ' τη µύτη. Τους δίνω µία κεκτηµένη ταχύτητα, και µετά αποκτούν αυτάρκεια, αυτεξούσιο και γίνονται αναιδείς, σαν τον χωριάτη: θέλουν να ανεβούν µέχρι και στο κρεβάτι».

Οπως ποιος λογοτεχνικός ήρωας θα θέλατε να είχατε ζήσει και γιατί; «Θα ήθελα να είµαι ο Ζυλιέν Σορέλ, στο "Κόκκινο και το µαύρο" του Σταντάλ. Επικές εποχές, δύσκολοι έρωτες, ευγένεια, παράβαση, ίντριγκες, απίθανες περιπέτειες. Οπότε, από άποψη εποχής, µάλλον ατύχησα. Συνεπώς δεν µένει παρά να µυθοποιήσουµε τις δικές µας ηµέρες. Εφόσον και τελικώς όλα είναι θέµα όρασης, προσωπικής νοηµατοδότησης, κι όχι πραγµατικότητας».



Πηγή: www.tovima.gr
Δημοσιεύτηκε στις 06/09/2016