Κύπρος: Τοπίο στην ομίχλη

Στέφανος Κωνσταντινίδης

«…Πώς τόσος πόνος, τόση ζωή/πήγαν στην άβυσσο/για ένα πουκάμισο αδειανό, για μιαν Ελένη» Γιώργος Σεφέρης

Η διακοπή των συνομιλιών στο Κυπριακό θα είναι μικρής διαρκείας αν κρίνει κανείς από όσα είπε στη διακαναλική του συνέντευξη ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης και από την κινητοποίηση του αμερικανικού παράγοντα για άμεση επανάληψή τους. Εξάλλου στο εσωτερικό κυπριακό μέτωπο ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ κινούνται παρασκηνιακά στην ίδια κατεύθυνση και θεωρούν ότι ήταν λάθος η διακοπή. Οι οπαδοί της όποιας λύσης θέλουν τη σύγκληση πενταμερούς αφού η Τουρκία δεν δέχεται διεθνή διάσκεψη και πάνε ακόμη πιο μακριά, είναι έτοιμοι να δεχτούν τους όρους της Άγκυρας για παραμονή τουρκικών στρατευμάτων στο νησί  και φόρμουλα εγγυήσεων με τουρκική συμμετοχή.  Ακόμη και στο εδαφικό και σε όλα τα θέματα που εκκρεμούν, οι εργολάβοι της όποιας λύσης δηλώνουν έτοιμοι για όλες τις υποχωρήσεις που θα ικανοποιούν την Άγκυρα. Επομένως μόνο η Άγκυρα θα μπορούσε να σταθεί εμπόδιο στην άμεση επανάληψη των συνομιλιών, είτε και για μια μελλοντική αποτυχία τους, για δικούς της λόγους που δεν θα έχουν σχέση με το Κυπριακό αλλά με τους ευρύτερους γεωπολιτικούς της σχεδιασμούς.

Επί της ουσίας πάντως αυτή η επιμονή για την όποια λύση μας οδηγεί στον δρόμο της ευθανασίας. Είναι δυνατό να τηρήσει η Άγκυρα την όποια συμφωνία προκύψει, γιατί για την Άγκυρα πρόκειται και όχι για τους Τουρκοκύπριους, όταν αυτή τη στιγμή αμφισβητεί την εγκυρότητα της Συνθήκης της Λωζάνης; Και όταν με την αμεριανο-νατοϊκή λύση θα έχει πετύχει αυτό που επιδιώκει από το 1964, την κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας;  Άλλωστε αυτή η επιμονή για την όποια λύση απέτρεψε και τη κατάστρωση ενός εναλλακτικού στρατηγικού σχεδίου για τη σωτηρία του τόπου. Όλα τα σοβαρά κράτη, σε όλο τον κόσμο, για τα  όποια προβλήματα αντιμετωπίζουν, αναπτύσσουν εναλλακτικές στρατηγικές επιλογές.  Απόλυτη άρνηση αυτών που διαχειρίζονται το Κυπριακό για κάτι τέτοιο. Μετέτρεψαν το πρόβλημα της κατοχής σε δικοινοτικό πρόβλημα και ετοιμάζονται να τη νομιμοποιήσουν με την υπογραφή μας, αν ο λαός τους το επιτρέψει. Έχουμε φτάσει στό σημείο να διεξάγουμε μακροχρόνιο αγώνα υπέρ της διζωνικής ομοσπονδίας, αμερικανο-νατοϊκής κοπής! Τόση η επιμονή για μια λύση διάλυσης που αφού δόθηκαν τα πάντα στο θέμα της διακυβέρνησης, με αριθμητική και πολιτική ισότητα,  τώρα ήρθε η ώρα της διεθνούς πτυχής για την τελική παράδοση.

Ακόμη και στο εδαφικό, που υποτίθεται ήταν η μεγάλη προσδοκία από τη λύση της διζωνικής, ο πήχυς έχει χαμηλώσει τόσο πολύ που από τις 100.000 πρόσφυγες που θα γύριζαν στα σπίτια τους, σε περιοχές των κατεχομένων που θα επιστρέφονταν στο ελληνικό συνιστών κρατίδιον,  έγινε αποδεκτός ο αριθμός των 78.000. Και ο αριθμός αυτός θα πάει ακόμη πιο κάτω αφού είναι ακόμη υπό διαπραγμάτευση. Με έντεχνα ψέματα συντηρείται επίσης η ελπίδα της επιστροφής αριθμού προσφύγων στις κατεχόμενες περιοχές που θα αποτελέσουν έδαφος του τουρκοκυπιακού κράτους. Και προπάντων με έντεχνα ψέματα συντηρείται η ελπίδα ότι όσοι δεν επιστρέψουν θα αποζημιωθούν για τις περιουσίες τους, ενώ θα είναι υποχρεωμένοι να υποστούν μια χρονοβόρα πολυετή διαδικασία ενώπιον διαφόρων επιτροπών που θα έχουν τον τελικό λόγο.  Και για όλα αυτά και για πολλά άλλα στραβά της «λύσης», θα θέλεις ένα καλό δικηγόρο να σε καθοδηγεί, που  πας και που βαδίζεις...  Και νοουμένου φυσικά ότι ως τότε δεν θα έχει καταρρεύσι η «λύση».

Στο τέλος αυτό που θα μείνει θα είναι ένα πουκάμισο αδειανό...

Υπάρχει για την ώρα μια μικρή ελπίδα να αποφευχθούν τα χειρότερα με τη στάση αρχών που τηρεί η Αθήνα στα θέματα των εγγυήσεων-ασφάλειας και της παραμονής τουρκικού στρατού στο νησί. Δεν είναι σίγουρο ότι ο Τσίπρας θα αντέξει την πίεση του ξένου παράγοντα και αυτή του ισχυρού «ανανικού» κομματιού του ΣΥΡΙΖΑ. Ήδη οι οπαδοί της όποιας λύσης προσπαθούν να επιφέρουν ρήξη ανάμεσα στον Τσίπρα και τον Κοτζιά. Τι στάση θα τηρήσει ο τελευταίος αν ο Τσίπρας υποχωρήσει;  Θα φτάσει μέρχρι την παραίτηση, ή θα προτιμήσει την αναδίπλωση και την παραμονή του στο Υπουργείο Εξωτερικών; Από την άλλη μια κρίση στο Κυπριακό που θα οδηγούσε σε παραίτηση της σημερινής κυβέρνησης και τη διεξαγωγή εκλογών, θα ήταν ακόμη πιο επικίνδυνη για την Κύπρο αφού μια κυβέρνηση Μητσοτάκη, που κατά πάσα πιθανότητα θα έχει εκλεγεί, θα συμβιβαστεί μάλλον με την Άγκυρα και θα δεχτεί τις απαιτήσεις της, οπως το απαιτούν ήδη οι οπαδοί της όποιας λύσης και οι μεταπράτες Κύπριοι αστοί.

Άρχισα μ΄ένα ποιητή και θα κλείσω μ΄ένα άλλο. «Μην αμελήσετε/ Πάρτε μαζί σας νερό/ Το μέλλον μας έχει πολλή ξηρασία». Μιχάλης Κατσαρός.

Λένε πως οι ποιητές βλέπουν μακριά ... Τουλάχιστον αυτοί που δεν έχουν καταλήξει στην αυλή του Δαρείου.

*Καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Κεμπέκ του Καναδά και επιστημονικός συνεργάτης του Πανεπιστημίου Κρήτης.

 stephanos.constantinides@gmail.com 

Στέφανος Κωνσταντινίδης

 ΠΗΓΗ: Ο Φιλελεύθερος, 27 /11 /2016