Λογοτεχνία - Ο Paul Beatty είναι ο πρώτος Αμερικανός συγγραφέας που βραβεύεται με βραβείο Booker για το μυθιστόρημά του «Το ξεπούλημα» («The Sellout»)

Μια μυθιστορηματική μετα-φυλετική σάτιρα που απέσπασε το Man Booker 2016

Συντάκτης: 

Σταυρινή Ιωαννίδου

 

Σε μια πρωτότυπη κίνηση στην Ιστορία του διεθνούς φήμης βραβείου αγγλόφωνης πεζογραφίας Man Booker, ο φετινός τίτλος απονεμήθηκε στον Αμερικανό Paul Beatty για το μυθιστόρημά του The Sellout (ελληνικός τίτλος: Ο Πουλημένος).
Ο Beatty, που γεννήθηκε στο Λος Αντζελες το 1962, έγινε ο πρώτος συγγραφέας από την άλλη μεριά του Ατλαντικού ο οποίος τιμάται με το επίζηλο βραβείο λίγους μόνο μήνες μετά τη βράβευσή του με το αμερικανικό National Book Critics Circle Award. Aν και σχετικά άγνωστος μέχρι πρόσφατα στο ευρύ κοινό, έχει στο ενεργητικό του άλλα τρία μυθιστορήματα: The White Boy Shuffle (1996), Tuff (2000) και Slumberland (2008).

Μαθητής του μεγάλου Γκίνσμπεργκ, με σπουδές Ψυχολογίας και Δημιουργικής Γραφής, πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα ως ποιητής και διέπρεψε σε σημαντικά «σλαμ ποίησης», απαγγέλλοντας τους δραματοποιημένους στίχους του επί σκηνής. Το λογοτεχνικό του έργο έχει κύριους άξονες την ταυτότητα των μαύρων Αμερικανών, τη βία, το χιούμορ και τη σάτιρα, λογοτεχνικές εκφάνσεις των οποίων ανθολόγησε στον τόμο Hokum: An Anthology of African-American Humor (2006).

O πρωταγωνιστής και αφηγητής του παρόντος μυθιστορήματος κατοικεί στο Ντίκενς, μια περιθωριοποιημένη αγροτική κοινότητα στα περίχωρα του Λος Αντζελες. Ο νεαρός Αφροαμερικανός άντρας με το ψευδώνυμο Μπον-μπον έχει να αντιμετωπίσει δύο σκληρές πραγματικότητες: αφενός την απώλεια του πατέρα του και αφετέρου την απειλή των αρχών της κομητείας του Λος Αντζελες να σβήσουν από τον επίσημο χάρτη της Καλιφόρνια το Ντίκενς που θυμίζει αρκετά τις φτωχογειτονιές του Κόμπτον, όπου βασιλεύουν οι συμμορίες και τα ναρκωτικά. Ο μνημειώδης αφηγητής του Beatty, έχοντας μεγαλώσει με έναν κοινωνιολόγο πατέρα που εφάρμοσε άκρως ανορθόδοξες μεθόδους προκειμένου να εκθέσει τον γιο του στα ζητήματα του φυλετισμού, αναδεικνύεται στα μάτια του αναγνώστη ως ένα μυθιστορηματικό υποκείμενο σε κρίση. Αναφέρει χαρακτηριστικά ότι: «Ενδοσκοπικά ερωτήματα όπως το "ποιος είμαι" και "πώς μπορώ να είμαι αυτός ο άνθρωπος" δεν με αφορούσαν τότε, μια και ήδη γνώριζα την απάντηση.
»Το Ντίκενς ήμουν εγώ. Και εγώ ήμουν ο πατέρας μου. Το πρόβλημα ήταν ότι και τα δυο εξαφανίστηκαν από τη ζωή μου... και ξαφνικά δεν είχα ιδέα ποιος είμαι και πώς να γίνω ο εαυτός μου».
Ο Μπον-μπον βρίσκεται απρόσμενα σε θέση ισχύος εντός της κοινότητας όταν ο πατέρας του χάνει τη ζωή του από σφαίρα αστυνομικού μετά από μια τροχαία παράβαση. Προκειμένου να αναχαιτίσει την αναβάθμιση του «γκέτο» στο οποίο μεγάλωσε, ο Mπον-μπον συλλαμβάνει και θέτει σε πειραματική εφαρμογή ένα άκρως παρανοϊκό σχέδιο: να αναζωογονήσει την παραπαίουσα περιοχή επαναφέροντας σταδιακά τις πρακτικές του φυλετικού διαχωρισμού.
Ο πρωταγωνιστής, θεωρώντας ότι τα πρώτα δείγματα εφαρμογής του διαχωρισμού στο λεωφορείο και σε ένα σχολείο της υποβαθμισμένης περιοχής είναι πετυχημένα, προχωρά ένα βήμα παραπέρα και γίνεται ιδιοκτήτης σκλάβου, αφού υποδουλώνει τον γείτονά του, Χόμιλι Τζένκινς, με τη σύμφωνη θέληση του τελευταίου.
Αυτά τα αδικήματα είναι που τελικά τον φέρνουν αντιμέτωπο με τον Νόμο και εμείς τον συναντάμε λίγο πριν από την ακροαματική διαδικασία του Ανώτατου Δικαστηρίου, υπό την επήρεια της μαριχουάνας που ο ίδιος καλλιεργεί. Εντούτοις ισχυρίζεται:

…Οταν έκανα ό,τι έκανα, δεν σκεφτόμουνα τα αναφαίρετα δικαιώματα και την περήφανη ιστορία του λαού μας. Εκανα αυτό που έφερνε αποτελέσματα, και πότε έβλαψε άλλωστε λίγη σκλαβιά και διαχωρισμός, και αν αυτή ήταν η περίπτωση, τότε δεν γαμιέται, ας είναι έτσι

Ο Beatty επιστρατεύει το χιούμορ και τη σάτιρα ως όπλα προκειμένου να διαχειριστεί ο μυθιστορηματικός του παρίας τις προαναφερθείσες προκλήσεις, οι οποίες εγγράφονται σ’ έναν εξαιρετικά επίκαιρο λόγο περί φυλής και αποδόμησης των στερεοτύπων σε μια Αμερική που εξακολουθεί να στοιχειώνεται από τον ρατσισμό και την επαχθή κληρονομιά της σκλαβιάς.
Ο Πουλημένος είναι ένα βαθιά πολιτικό και συνάμα διακριτά «αμερικανικό» κείμενο που κάνει τον αναγνώστη να γελά και παράλληλα να προβληματίζεται, καθώς εκθέτει όλα τα κοινωνικά ταμπού σε σχέση με τη φυλετική ταυτότητα. Με έναν άκρως ανανεωμένο λόγο και σύγχρονη ματιά, υπονομεύει και διακωμωδεί τις πολυφορεμένες και πολυταλαιπωρημένες έννοιες περί πολιτικής ορθότητας.
Πρόκειται για ένα καθ’ όλα άρτιο τεχνικά μυθιστόρημα -η πρόζα του Beatty διακρίνεται για τον χαρακτηριστικό της ρυθμό και το λαγαρό της ύφος, ενώ η καυστική και μη λογοκριμένη γλώσσα ταιριάζει απόλυτα στο δύσκολο είδος της σάτιρας. Τα παραπάνω χαρίσματα καθιστούν την περίπτωση του Beatty ξεχωριστή στα χρονικά του θεσμού του Man Booker και διευρύνουν τους ορίζοντες των πεζογραφικών αναζητήσεων, οι οποίες τυγχάνουν σημαντικών βραβεύσεων.
Οι εκδόσεις Καστανιώτη έχουν προαναγγείλει την κυκλοφορία του μυθιστορήματος, σε μετάφραση Νίκου Α. Μάντη, την 21η Νοεμβρίου. Πρόκειται για ένα απαιτητικό και ταυτόχρονα συναρπαστικό έργο, που έρχεται ως αντίδοτο σε μια κοινωνικοπολιτική συγκυρία: αφενός στην εκτός ελέγχου αστυνομική βία με θύματα Αφροαμερικανούς πολίτες και αφετέρου στη ρητορική μίσους που κυριάρχησε στις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ.



Πηγή: www.efsyn.gr
Δημοσιεύτηκε στις 13/11/2016