Κύπρος : Έρχονται δύσκολες μέρες

Στέφανος Κωνσταντινίδης

Υπάρχει οδικός χάρτης και χρονοδιαγράμματα στο Κυπριακό όσο και να το αρνείται ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης. Το αρνείται για επικοινωνιακούς λόγους και για να διασώζονται τα προσχήματα και το μύθευμα για συνομιλίες κυπριακής ιδιοκτησίας. Οι συνομιλίες κινούνται στον αστερισμό των σχεδιασμών των Αγγλοαμερικανών και του ΝΑΤΟ, σε συμφωνία με την Άγκυρα, και στην πράξη η διαδικασία υλοποιείται από το Νορβηγό διπλωμάτη Έσπεν Μπαρθ Άιντα. Όποιος παρακολούθησε με λίγη προσοχή τις τελευταίες εξελίξεις μετά τη συνάντηση της Νέας Υόρκης, και δεν χάθηκε μέσα στους πολλούς επιμνημόσυνους λόγους που έχει έκτοτε εκφωνήσει ο κ.Αναστασιάδης, διαπιστώνει το πολύ απλόν: Ο Ακιντζί, ενεργώντας για λογαριασμό της Άγκυρας, να ανακοινώνει κάθε φορά τα επόμενα βήματα στις συνομιλίες, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Νίκος Χριστοδουλίδης να τον διαψεύδει και ο Νίκος Αναστασιάδης να διαψεύδει στη συνέχεια τον κυβερνητικό του εκπρόσωπο και να προσαρμόζεται στον οδικό χάρτη και τα χρονοδιαγράμματα της Άγκυρας και των Αμερικανών. Κάπως έτσι φτάσαμε στις συνομιλίες του Μοντ Πελεράν. Οι οποίες υποτίθεται θα ήταν το αποτέλεσμα της προόδου στα άλλα κεφάλαια για να συζητηθεί το εδαφικό στο εξωτερικό. Ξανά ο Ακιντζί διέψευσε τον Αναστασιάδη και δήλωσε ότι στην Ελβετία θα συζητηθούν όλα τα θέματα. Και ξανά ο Αναστασιάδης προσαρμόστηκε.
Και επιπλέον αποδέκτηκε την τουρκική αξίωση να μη δοθεί χάρτης στο εδαφικό, αλλά να συζητηθούν μόνο τα κριτήρια που θα ισχύσουν στο παζάρι που θα γίνει αργότερα. Το επόμενο βήμα θα είναι η αποδοχή της πενταμερούς, όπου εκεί, κατά πάσαν πιθανότητα θα μεταφερτεί και η συζήτηση του εδαφικού μαζί με τα θέματα της Ασφάλειας και των Εγγυήσεων. Είναι φανερό ότι η ελληνική πλευρά όχι μόνο δεν διαθέτει στρατηγική, αλλά ούτε καν στοιχειώδη διαπραγματευτικά τακτική. Σύρεται σε ένα οδικό χάρτη που άλλοι χάραξαν και που εξυπηρετεί τους τουρκικούς σχεδιασμούς. Το διαπιστώνει ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, όταν μιλά για τεχνητά χρονοδιαγράμματα και έξωθεν πιέσεις, που ασφαλώς έχει και τη σχετική πληροφόρηση. Το διαπιστώνει και το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας μέσα από μια κριτική σε βάθος ανάλυση της πορείας που ακολουθεί ο Αναστασιάδης και της στήριξης που του παρέχει το ΑΚΕΛ, θεωρώντας ότι αυτή η πορεία οδηγεί σε «διχοτομική λύση, με δύο συνιστώντα κράτη».
 

Έρχονται δύσκολες μέρες! Είτε θα γίνει αποδκτή αυτή η διχοτομική λύση σύμφωνα με τους σχεδιασμούς των Αμερικανών και του ΝΑΤΟ, είτε η Άγκυρα θα επισπεύσει την εφαρμογή του σχεδίου Β για τα κατεχόμενα, με την ελληνική πλευρά να μη έχει να αντιτάξει κάποιο δικό της σχεδιασμό σε όσα η Άγκυρα επεξεργάζεται. Οι πιέσεις του ξένου παράγοντα θα κορυφωθούν με την επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου Μπαράκ Ομπάμα στην Αθήνα. Στην ελληνική πρωτεύουσα κάποιοι ονειρεύονται ήδη να προσφέρουν θυσία την Κύπρο, με αντάλλαγμα, σε κάποιο μακρινό μέλλον, μια στρατηγική σχέση Ελλάδος - ΗΠΑ, ανάλογη εκείνης που διατηρεί η Ουάσιγκτον με το Ισραήλ! Όνειρα θερινής νυχτός... Με μια λύση που θα άφηνε την Κύπρο κάτω από τουρκική επικυριαρχία, η Ελλάδα θα έχανε τον όποιο γεωπολιτικό και γεωστρατηγικό ρόλο διατηρεί ακόμη στην Ανατολική Μεσόγειο. Και με την αμφισβήτηση της συνθήκης της Λωζάννης από τον Ερντογάν, κανένας δεν ξέρει αν τα «σύνορα της καρδιάς» του δεν θα θελήσει να τα μετατρέψει και σε πραγματικά σύνορα, απειλώντας τα ελληνικά νησιά του Αιγαίου ή την ελληνική κυριαρχία στη Θράκη. Όπως ασφαλώς θα πρέπει να έχει κανείς ψευδαισθήσεις για να πιστεύει ότι η Ουάσιγκτον και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα εγκαταλείψουν την Τουρκία, όποια και να είναι τα σκαμπανεβάσματα στις σχέσεις τους με την Άγκυρα. Η αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας στο Αιγαίο είναι άμεσα συνδεδεμένη με τις εξελίξεις στο Κυπριακό. Πρόκειται για τον ίδιο γεωπολιτικό και γεωστρατηγικό άξονα που αν σπάσει ο κρίκος στην Κύπρο με το αμερικανο-νατοϊκό σχέδιο διχοτόμησης που προωθείται αυτό το διάστημα με εντατικούς ρυθμούς, θα ακολουθήσει η σειρά του Αιγαίου.
 

Το κύριο επιχείρημα που προβάλλεται συχνά από τους οπαδούς της όποιας λύσης είναι ότι με το πέρασμα του χρόνου παγιώνονται τα τετελεσμένα. Η λύση όμως που κυοφορείται, με όσα γνωρίζουμε, θα δώσει επιπλέον και νόμιμη υπόσταση σε αυτά τα τετελεσμένα. Οπότε η διαφορά θα είναι ότι με την όποια λύση όχι μόνο τα τετελεσμένα θα παγιωθούν αλλά επιπλέον και θα νομιμοποιηθούν. Ένας φανατικός οπαδός της αμερκανο-νατοϊκής λύσης και προεδρικός σύμβουλος, ο Πόλυς Πολυβίου, αναγνωρίζει μάλιστα ότι «ενδέχεται, παρά τις προσπάθειες της ελληνοκυπριακής πλευράς, η οποιαδήποτε λύση να συνεπάγεται την κατάργηση του νυν υφισταμένου αναγνωρισμένου κράτους και την αντικατάσταση του, έστω με τη μέθοδο της μετεξέλιξης, από ένα νέο κράτος». Και συνεχίζει λέγοντας ότι αν η λύση καταρρεύσει «σε μια τέτοια περίπτωση, ενδέχεται η κατάσταση να μην είναι αναστρέψιμη» (Το Κυπριακό Πρόβλημα, Αθήνα, Εκδόσεις Παπζήση 2010, σελ.44). Τουτέστιν η Κυπριακή Δημοκρατία θα ενταφιαστεί άπαξ και δια παντός ! Θα οδηγηθούμε επομένως σε μιας μορφής παλαιστινοποίηση, με την έννοια ότι αντί του νομίμου κράτους θα έχουμε μόνο Κοινότητα και μιας μορφής διοικητική Αρχή, όπως συμβαίνει στην περίπτωση των Παλαιστινίων με αυτό που αποκαλείται Παλαιστνιακή Αρχή. Με τη διαφορά ότι οι Παλαιστίνιοι αγωνίζονται να δημιουργήσουν κράτος ενώ εμείς θα έχουμε ενταφιάσει αυτό που έχουμε!

*Ο Στέφανος Κωνσταντινίδης είναι καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Κεμπέκ του Καναδά και επιστημονικός συνεργάτης του Πανεπιστημίου Κρήτης.

Ο ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ, 6 Νοεμβρίου 2016