Η Ιστορία στην κλίνη του Προκρούστη (2)

Του Στέφανου Κωνσταντινίδη*

Εκείνος που ελέγχει το παρελθόν, ελέγχει το μέλλον.

Εκείνος που ελέγχει το παρόν, ελέγχει το παρελθόν.

Τζορτζ  Όργουελ

Έγραφα στο άρθρο μου της περασμένης Κυριακής για τα γεγονότα του 1963-64, τις κατηγορίες εναντίον των Ελληνοκυπρίων για διάπραξη εγκλημάτων σε βάρος των Τουρκοκυπρίων και την προσπάθεια εξίσωσης των όποιων εγκλημάτων ανεύθυνων στοιχείων με αυτά του συντεταγμένου τουρκικού κράτους. Παρόμοιες κατηγορίες ακούστηκαν και για το 1974. Και στην περίπτωση αυτή τα όποια μεμονωμένα εγκλήματα διαπράκτηκαν από ανεύθυνα στοιχεία, κάποιοι, ταυτιζόμενοι εν πολλοίς με την τουρκική προπαγάνδα, τα εξισώνουν με τις φρικαλεότητες της τουρκικής εισβολής. Θα επαναλάβω ξανά το ερώτημα που υπέβαλα και στο παρελθόν: Γιατί οι διάφορες κυβερνήσεις που πέρασαν από αυτό τον τόπο, και προπάντων αυτή του ΑΚΕΛ, δεν έκαναν απολύτως τίποτε για να προσαχθούν τα ανεύθυνα αυτά στοιχεία που διέπραξαν εγκλήματα σε βάρος των Τουρκοκυπρίων ενώπιον της δικαιοσύνης; Τι συμφέροντα κρύβονται πίσω από την άρνηση των κυβερνήσεων αυτών να κάνουν το αυτονόητο; Διότι δεν μπορεί να υπάρξει ούτε επιλεκτική Δικαιοσύνη, ούτε επιλεκτική Ιστορία.

Όσοι απάντησαν στο άρθρο μου της περασμένης Κυριακής, εξισώνοντας τις φρικαλεότητες του συντεταγμένου τουρκικού κράτους με δολοφονίες Τουρκοκυπρίων από ανεύθυνα στοιχεία, έθεσαν το θέμα σε δικοινοτικό επίπεδο βγάζοντας από το κάδρο τον κύριο υπεύθυνο που δεν είναι άλλος από την Τουρκία. Διότι είναι η Τουρκία που εισέβαλε στην Κύπρο και παραμένει πάντα η κατοχική δύναμη. Αγνόησαν επίσης τις συνεχείς δολοπλοκίες διάλυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας από τις Αμερικανο-ΝΑΤΟϊκές δυνάμεις και τους Άγγλους. Στο Κυπριακό όμως η κύρια αντίθεση δεν είναι η δικοινοτική. Είναι η αντίθεση ανάμεσα στην Κυπριακή Δημοκρατία που υπερασπίζεται την ακεραιότητα και την ύπαρξη της και αυτές τις δυνάμεις που επιδιώκουν την κατάλυση της, ΝΑΤΟ, Αμερικανο-Βρετανούς και Άγκυρα.  Το κύριο εδώ είναι η συνεχής εξωτερική επίθεση που δέχεται αυτό το νόμιμο κράτος και αν δεν το δούμε αυτό και μείνουμε στα επιμέρους, χάνουμε την κύρια αντίθεση στη διαλεκτική εξήγηση των πραγμάτων και τη διαλεκτική πορεία της Ιστορίας, χάνουμε το δάσος και μένουμε στο δέντρο.

Δεν είναι δυνατόν επομένως να δίνεται άλλοθι σε όλους αυτούς, βγάζοντας τους από το κάδρο και τοποθετώντας το Κυπριακό σε επίπεδο δικοινοτικών διαφορών. Ειδικά με όσες φρικαλεότητες διέπραξε η Τουρκία το 1974 με την εισβολή  και στη συνέχεια με την κατοχή. Ακόμη και οι Τουρκοκύπριοι υπήρξαν θύματα της Άγκυρας και των ξένων δολοπλοκιών.

Ο στόχος είναι βέβαια η συλλογική ενοχοποίηση των Ελληνοκυπρίων προκειμένου να αποδεχτούν τους αμερικανο-νατοϊκούς σχεδιασμούς μιας διχοτομικής λύσης που θα οδηγεί στην κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, κάτι που επιδιώκεται σταθερά από το 1963. Να υπενθυμίσω εδώ ότι κάποιοι Ελλαδίτες, συνοδοιπόροι και αυτοί στην παραχάραξη της ιστορίας, έφτασαν μέχρι να γράψουν ότι το πραξικόπημα στην Κύπρο το οργάνωσε ο Σαμψών ( Αντώνης Λιάκος ) και ότι ο Τάσσος Παπαδόπουλος ήταν μέλος της ΕΟΚΑ Β΄... ( Νίκος Μουζέλης ) Και οι δύο αυτοί ισχυρισμοί προβλήθηκαν μέσα από το «σοβαρό» αθηναϊκό «Βήμα», από δύο κατά τα άλλα «σοβαρούς» ελλαδίτες διανοούμενους. Συλλογική όμως ευθύνη δεν αποδόθηκε ακόμη ούτε και στους Γερμανούς στη δίκη της Νυρεμβέργης.

Να αποδοθούν λοιπόν ευθύνες όπου υπάρχουν για τη δολοφονία αθώων πολιτών, Τουρκοκυπρίων ή Ελληνοκυπρίων, διότι σε τελευταία ανάλυση οι πολιτικοί που αναφέρονται με μισόλογα στα γεγονότα της περιόδου αυτής και δεν προχώρησαν ή δεν προχωρούν  στη διερεύνησή τους όταν άσκησαν ή ασκούν εξουσία, είναι εξ ίσου υπεύθυνοι με αυτούς που κατηγορούν χωρίς στοιχεία για εγκλήματα, ενώ τότε, ειδικά το 1963-64,  μιλούσαν για προάσπιση της δημοκρατικής νομιμότητας. Να δικαστούν λοιπόν και να καταδικαστούν από την κυπριακή δικαιοσύνη όσοι αποδειχτεί ότι βαρύνονται με τέτοια  εγκλήματα, είτε στην περίοδο 1963-64, είτε στην περίοδο 1974. Διότι η προσπάθεια καταμερισμού ίσων ευθυνών και η αναφορά σε συλλογική ευθύνη είναι εκ του πονηρού και στοχεύει, όπως αναφέρτηκε και παραπάνω, στη συλλογική ενοχοποίηση του κυπριακού λαού για να μπορέσει να  περάσει πιο εύκολα ως οδοστρωτήρας η αμερικανο-νατοϊκή λύση κατάλυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Αναφέρεται επίσης  ότι ο Μακάριος ανακίνησε τάχα με τις προτάσεις του αναθεώρησης του συντάγματος το 1963 θέμα Ένωσης. Άλλοι δε είπαν και έγραψαν ότι αφαιρούσε δικαιώματα από τους Τουρκοκυπρίους.  Η προπαγάνδα όμως έχει και τα όριά της. Ο Αρχιεπίσκοπος υπέβαλεν απλώς προτάσεις στους Τουρκοκυπρίους για συζήτηση και τίποτε περισσότερο. Το θέμα της ΄Ενωσης ανακινήθηκε πολύ πιο ύστερα, όταν ο Γεώργιος Παπανδρέου κέρδισε τις εκλογές στην Ελλάδα και είχε ήδη ξεσπάσει η τουρκική ανταρσία, το Κυπριακό είχε ξανά διεθνοποιηθεί, βρισκόταν ενώπιον των Ηνωμένων Εθνών και ανεζητείτο ξανά λύση του. Τότε, με τη σύμφωνη γνώμη όλου του πολιτικού κόσμου της Κύπρου και της Ελλάδας, τέθηκε ξανά το θέμα της Ένωσης. Να υπενθυμίσω εδώ, ότι ακόμη και το 1967, με χούντα στην Ελλάδα, η Κυπριακή Βουλή, ομόφωνα ενέκρινε ψήφισμα υπέρ της Ένωσης, του ΑΚΕΛ συμμετέχοντος, αν όχι και πρωτοστατούντος. Να υπενθυμίσω ακόμη ότι για τα γεγονότα του ΄63-΄64, όλοι, συμπεριλαμβανομένου του ΑΚΕΛ, μιλούσαν για τουρκανταρσία και αναλύονταν σε διθυράμβους γι’αυτούς που σήμερα κατηγορούν ως άτακτους που σκότωναν, λένε σήμερα, Τουρκοκύπριους χωρίς κανένα λόγο!  Τότε έλεγαν και έγραφαν ότι υπερασπίζονταν τη δημοκρατική νομιμότητα. Scripta manent!

Ασφαλώς και μπορούν να αποδοθούν κάθε είδους ευθύνες σε πολλούς για την περίοδο αυτή, του Μακαρίου συμπεριλαμβανομένου-και ο γράφων δεν παρέλειψε να το κάνει κατ΄έπανάληψη-αλλά ο ιστορικός οφείλει τουλάχιστον να σέβεται τα γεγονότα και στην ερμηνεία τους να λαμβάνει υπόψη την χρονικότητα κατά την οποία διαδραματίστηκαν. Ούτε και είναι δυνατόν η ερμηνεία των γεγονότων της εποχής εκείνης να μπαίνει σήμερα στο κρεβάτι του Προκρούστη για την εξυπηρέτηση κάθε είδους πολιτικών σκοπιμοτήτων παραγράφοντας τα δεδομένα μιας άλλης εποχής, το ρόλο της Άγκυρας και αυτό του ΝΑΤΟ και των Αγγλοαμερικανών. Διότι αυτό που κάνουν κάποιοι  είναι να τοποθετούν ως αφετηρία της Ιστορίας τον σημερινό νεοταξικό  ιδεολογικό τους αχταρμά, παραγνωρίζοντας ή παραμορφώνοντας τα πραγματολογικά στοιχεία.

*Πανεπιστημιακός, διευθυντής του Κέντρου Ελληνικών Ερευνών Καναδά-ΚΕΕΚ

 και μέχρι πρόσφατα  επιστημονικός συνεργάτης του ΕΔΙΑΜΜΕ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. E-mail   stephanos.constantinides@gmail.com