Προ 100 ετών, 3 Σεπτεμβρίου 1922
Πριν από έναν αιώνα ακριβώς, η 3η Σεπτεμβρίου ήταν ημέρα Κυριακή (με το παλαιό ημερολόγιο), μια καλή μέρα για ανάγνωση εφημερίδων. Στην πλατεία Συντάγματος και στα καφενεία ανά την Ελλάδα, θα μπορούσε να δει κανείς πολλά ψαθάκια χωμένα μέσα σε ανοιγμένες εφημερίδες. Ορισμένοι θα διάβαζαν δυνατά στους άλλους τις φρικιαστικές περιγραφές από τη Σμύρνη. Αλλοι, θα είχαν διπλώσει την εφημερίδα και θα απολάμβαναν τον καφέ τους. Και ο καιρός ήταν ακόμη ζεστός. Ο Αύγουστος είχε φύγει με αφόρητη ζέστη. Η ζωή άλλαζε.
Στις 3 Σεπτεμβρίου 1922, οι εφημερίδες έδιναν πλέον λεπτομερείς περιγραφές φρίκης. «Η Σμύρνη δεν υπάρχει πλέον», έγραφε η «Καθημερινή» (ενώ την προηγουμένη έγραφε ότι η πόλη πυρπολείται και οι κάτοικοι σφάζονται). Το «Εμπρός» είχε τίτλο εκείνη την Κυριακή: «Εσφάγησαν εις την Σμύρνην άνω των 100 χιλιάδων Χριστιανών». Οι πρόσφυγες είχαν ήδη κάνει αισθητή την παρουσία τους στην Αθήνα, πριν από την καταστροφή της Σμύρνης. Και η Αθήνα άλλαζε μέρα με τη μέρα.
Γλαφυρές περιγραφές έκρυβαν τα δράματα της ζωής. Οι Αθηναίοι διάβαζαν πως στα κέντρα και απόκεντρα άρχισαν να επικρατούν «τα εκφραστικά μαύρα μάτια των ωραίων προσφυγίδων» και πως τον χειμώνα του 1923 θα άνοιγαν πολλά «σμυρναϊκά κέντρα διασκεδάσεως». Σε κάθε συγκέντρωση, γραφόταν τότε, «ακούεται ήδη η ιδιάζουσα σμυρναϊκή προφορά» και πως «δεν είναι δύσκολον να ίδωμεν Σμυρνιές σερβιτόρες ν’ ανταγωνίζονται με τας Ρωσίδας».
Το δράμα της μικρής προσφυγοπούλας όπως και η φιγούρα ενός «σκονισμένου στρατιώτου» δινόταν σαν ένα μικρό διήγημα στα πρωτοσέλιδα, με υπαινικτικές περιγραφές ενός ιδιάζοντος οριενταλιστικού πατριωτισμού, με δόσεις αισθησιασμού και φιλανθρωπίας. Οι Αθηναίοι βρίσκονταν, τότε, ακριβώς σε μια διαδικασία αναγκαστικής ωρίμανσης και απότομης προσγείωσης. Οσα διάβαζαν στις εφημερίδες, που άρχισαν να δημοσιεύουν περιγραφές διασωθέντων, απολύτως ακραίες και απάνθρωπες, τους οδηγούσαν αναπόφευκτα στο κατώφλι μιας νέας εποχής. Ο ελληνικός Μεσοπόλεμος είχε αρχίσει. Και μαζί είχε αλλάξει άρδην η καθημερινότητα. Η ζωή συνεχιζόταν, με τα μικρά, τα μεγάλα και τα ευτράπελα. Γυναικοκαβγάδες στην «αράδα της βρύσης», τα φαληρικά λουτρά ετοιμάζονταν σιγά σιγά να κλείσουν λόγω φθινοπώρου, τα θέατρα ανέστειλαν παραστάσεις λόγω εθνικού πένθους… Οι εφημερίδες ήταν το παράθυρο στον κόσμο.
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire