Είμαστε σε κρίση

Στέφανος Κωνσταντινίδης

Είμαστε σε κρίση και στην Αθήνα και στη Λευκωσία. Στα λεγόμενα εθνικά θέματα, στην εξωτερική πολιτική γενικότερα, επικρατεί αβεβαιότητα και ανασφάλεια. Στο Κυπριακό με την τελευταία έκθεση Γκουτέρες μπήκαμε σε αχαρτογράφητα νερά. Σε αυτά ήρθε να προστεθεί και η παραίτηση Κοτζιά που δημιουργεί επιπλέον αβεβαιότητες. Μολονότι η παραίτηση αυτή δεν πρόκειται να διαφοροποιήσει την ελληνική εξωτερική πολιτική, ειδικά τον ευρωατλαντικό προσανατολισμό της. Διότι ναι μεν ο κ. Κοτζιάς έδινε την εντύπωση ότι ασκούσε μια προσωποπαγή και αυτοτελή πολιτική αλλά με κάποιες εξαιρέσεις, περισσότερο σε επικοινωνιακό επίπεδο, η εξωτερική πολιτική είχε την έγκριση του πρωθυπουργού. Στο Κυπριακό, όμως, ενδεχομένως να υπάρξουν διαφοροποιήσεις. Είναι γνωστός ο πόλεμος που έγινε στον Κοτζιά από κύκλους της Λευκωσίας, τόσον του Προεδρικού όσων και των κομμάτων ΔΗΣΥ-ΑΚΕΛ. Πολύ πιθανόν οι φανατικοί της όποιας λύσης να βρουν τώρα περισσότερο ευήκοον ους στην Αθήνα. Ο χρόνος θα δείξει.


Σε κάθε περίπτωση, όμως, η παραίτησή του έρχεται σε μία κρίσιμη χρονική στιγμή, καθώς βρίσκονται ανοικτά διάφορα μέτωπα στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής και ενώ εκκρεμούν οι εξελίξεις στην ΠΓΔΜ σχετικά με τη συνταγματική αναθεώρηση. Επιπλέον τον ερχόμενο Δεκέμβριο ο Νίκος Κοτζιάς θα συμπροέδρευε με τον Αμερικανό ομόλογό του Μάικ Πομπέο στον Στρατηγικό Διάλογο Ελλάδας – ΗΠΑ στην Ουάσινγκτον. Ποιος θα τον αντικαταστήσει τώρα, ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας; Μάλλον απίθανο. Ίσως ώς τότε διοριστεί νέος υπουργός Εξωτερικών. 
Η έκθεση Γκουτέρες στο Κυπριακό αποκαλύπτει τη γύμνια της πολιτικής της Λευκωσίας στη διαχείρισή του.
Επί της ουσίας ο ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών δίνει πλήρη κάλυψη στην Τουρκία και δεν κάνει καμιά αναφορά ούτε στις προκλητικές ενέργειες και παρανομίες της, ούτε στην επιμονή της να διατηρήσει στρατεύματα στην Κύπρο και εγγυητικά δικαιώματα. Βρίσκει όμως χρόνο να ασχοληθεί με το γλωσσάρι και τη διαμαρτυρία των 238 δημοσιογράφων! Δεν έχει όμως χρόνο να ασχοληθεί με την τρομοκρατία του Ερντογάν εναντίον του Τουρκοκύπριου δημοσιογράφου Σενέρ Λεβέντ. Όπως βρίσκει χρόνο να ασχοληθεί και με άλλα δευτερεύοντα θέματα, όχι όμως με τα ουσιαστικά που απορρέουν από τα κατοχικά δεδομένα. Γιατί όμως να ασχοληθεί με αυτά αφού ούτε η δική μας πλευρά τα θέτει, ούτε και ασχολείται με αυτά;
Το Κυπριακό είναι δικοινοτικό θέμα, έτσι το καταντήσαμε. Εξαφανίσαμε οι ίδιοι την Τουρκία ως κατοχική δύναμη. Βάλαμε πλώρη και για δύο κράτη, για χαλαρή ομοσπονδία και άλλα παραπλήσια που μόνο τους τουρκικούς σχεδιασμούς θα εξυπηρετήσουν. Είναι και αυτοί που πιστεύουν στην πολιτική που χαράχτηκε το '74 και επιμένουν στο παλιό ημερολόγιο! Είναι και αυτοί που θέλουν να λύσουν το Κυπριακό με το άνοιγμα οδοφραγμάτων! Τα οδοφράγματα όμως νομιμοποιούν την κατοχή και οδηγούν στην εδραίωση των τετελεσμένων. Κάποια στιγμή θα μας σύρουν και σε μια ενδιάμεση συμφωνία που θα νομιμοποιεί και όλες τις παραχωρήσεις που έγιναν από τη δική μας πλευρά στις συνομιλίες χωρίς κανένα αντάλλαγμα. Θα νομιμοποιεί επιπλέον και κυρίως τις «πραγματικότητες» επί του εδάφους, μόνιμη τουρκική επιδίωξη.
Είμαστε σε κρίση! Η Τουρκία εξακολουθεί να απειλεί και να προκαλεί στο Αιγαίο.
Η προσκόλληση στις ΗΠΑ δεν φαίνεται να αποδίδει αποτελέσματα. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι δεν γίνεται σοβαρός διάλογος με τους Αμερικανούς με προχειρότητες όπως οι προτάσεις Καμμένου. Σε έναν διάλογο υπάρχει δούναι και λαβείν. Μάλλον η Ελλάδα δίνει χωρίς να λαμβάνει κάτι το χειροπιαστό. Παίρνει μόνο αόριστες υποσχέσεις.
Από αυτή την εβδομάδα άνοιξε και ένα νέο μέτωπο στην Ανατολική Μεσόγειο, με την Τουρκία να «βγάζει» ξανά το ερευνητικό σκάφος «Μπαρμπαρός» και να αμφισβητεί την ΑΟΖ Κυπριακής Δημοκρατίας και Ελλάδας. Πώς θα αντιμετωπίσουν η Αθήνα και η Λευκωσία την τουρκική προκλητικότητα. Οι χλιαρές δηλώσεις «στήριξης» της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν θα έχουν κανένα αποτέλεσμα. Ούτε και τα ήξεις αφήξεις των Αμερικανών. Χρειαζόμαστε μια νέα στρατηγική επιβίωσης του Ελληνισμού, μια νέα στρατηγική επιβίωσης της Κυπριακής Δημοκρατίας πριν είναι αργά.

*Πανεπιστημιακός, διευθυντής του Κέντρου Ελληνικών Ερευνών Καναδά - ΚΕΕΚ και μέχρι πρόσφατα επιστημονικός συνεργάτης του ΕΔΙΑΜΜΕ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.
stephanos.constantinides@gmail.com