Καταξίωση του δημιουργού ή των δημοσίων σχέσεων;

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΣΑΝΟΥΔΟΥ

• 

Ευτυχώς για όλους εμάς –έστω και αργά–, ο Bίνσεντ βαν Γκογκ έγινε γνωστός.

Το ταλέντο είναι σημαντικό, όχι όμως όσο οι διασυνδέσεις: Οπως ήξεραν πολύ καλά ο Βαν Γκογκ και αμέτρητοι άλλοι καλλιτέχνες που δεν θα γνωρίσουμε ποτέ, όσο αξιόλογο ή πρωτότυπο κι αν είναι το έργο ενός δημιουργού, αντιμετωπίζει σοβαρές πιθανότητες να περάσει όλη του τη ζωή στην αφάνεια αν δεν διαθέτει τις κατάλληλες επαφές. Κι αυτή η «άδικη» αλήθεια οφείλεται λιγότερο στην επίπτωση που έχουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στη ζωή μας, και περισσότερο στον τρόπο που λειτουργεί η κοινωνία μας εδώ και τουλάχιστον μερικούς αιώνες, επιβεβαιώνει έρευνα των Paul Ingram (Columbia Business School) και Mitali Banerjee (HEC, Παρίσι). Οι δύο ερευνητές επιχείρησαν να δώσουν απάντηση στο ερώτημα αν η καταξίωση αποτελεί συνάρτηση της δημιουργικότητας ή της κοινωνικότητας, αντλώντας στοιχεία από το αρχείο του ΜΟΜΑ.
Αρχικά, χρησιμοποίησαν έναν αλγόριθμο για να εκτιμήσουν τη μοναδικότητα της δουλειάς διαφόρων εικαστικών του 20ού αιώνα σε σχέση με μια ενότητα αντιπροσωπευτικών έργων, και εν συνεχεία ανέθεσαν την ίδια αποστολή σε ιστορικούς τέχνης.

Σύντομα, ανακάλυψαν ότι ούτε η ανθρώπινη ούτε η τεχνητή νοημοσύνη μπορούσε να προβλέψει ποιοι από τους εν λόγω εικαστικούς υπήρξαν διάσημοι. Οταν όμως εστίασαν στα κοινωνικά δίκτυα των καλλιτεχνών, συνειδητοποίησαν πως οι πιο ευρέως γνωστοί εξ αυτών διέθεταν πολύ μεγαλύτερο δίκτυο επαφών, το οποίο συχνά εκτεινόταν έξω από τα σύνορα των χωρών τους. Για παράδειγμα, η Βανέσα Μπελ, αδελφή της Βιρτζίνια Γουλφ, ήταν πιο διάσημη από την αδελφή του Μαρσέλ Ντισάν, Σουζάν, μολονότι είχαν παρόμοιο κοινωνικό υπόβαθρο και «σκορ» δημιουργικότητας. «Και οι δύο καλλιτέχνιδες ανήκαν σε ομάδες της εποχής τους με μεγάλη επιρροή – η Σουζάν Ντισάν στο κίνημα του ντανταϊσμού και η Βανέσα Μπελ στo Βloomsbury Group», αναφέρουν οι μελετητές. Ομως η Ντισάν συναναστρεφόταν «αποκλειστικά καλλιτέχνες του Νταντά» και είχε ελάχιστους κοντινούς φίλους, ενώ η Μπελ είχε επαφές με καλλιτέχνες, συλλέκτες και χορηγούς εντός και εκτός Αγγλίας, όπως επίσης και με θεατρικούς παραγωγούς και χορευτές.

ΠΗΓΗ: Η Καθημερινή, 5 Μαρτίου 2019