Οι εκλογές στη Γερμανία, το σημαντικότερο ίσως πολιτικό γεγονός μετά τις αμερικανικές εκλογές, διεξήχθησαν σε ένα εξαιρετικά ρευστό διεθνές περιβάλλον και ανέδειξαν νικητές τους Χριστιανοδημοκράτες (CDU/CSU) με 28,6%. Είναι σχετικά ένα χαμηλό ποσοστό, το δεύτερο χειρότερο εκλογικό αποτέλεσμα της ιστορίας τους. Αλλά αυτοί που υπέστησαν καθίζηση είναι οι Σοσιαλδημοκράτες του SPD που υπέστησαν την μεγαλύτερη ήττα στην ιστορία του κόμματός τους και για πρώτη φορά βρίσκονται στην τρίτη θέση με 16,4%. Δεύτερο κόμμα αναδείχτηκε η «Εναλλακτική για τη Γερμανία»(AfD), η Ακροδεξιά, με 20,8%. Τέταρτο κόμμα αναδείχτηκαν οι Πράσινοι (Grüne) με 11,6% και σημαντικές απώλειες. Έκτο κόμμα αναδείχτηκε η Αριστερά (Die Linke) με 8,8% που κατάφερε να διπλασιάσει τα ποσοστά της. Εκτός Βουλής μένουν οι Φιλελεύθεροι (FDP) και το κόμμα της Σάρα Βάγκενκνεχτ (BSW).
Μεγάλη προσέλευση στις κάλπες
Η προσέλευση στις κάλπες ήταν η μεγαλύτερη των τελευταίων σχεδόν 35 ετών. Περισσότεροι από 60 εκατομμύρια Γερμανοί ψήφισαν σε αυτές τις εκλογές, ανεβάζοντας τη συμμετοχή κοντά στο 83%,το υψηλότερο ποσοστό που έχει καταγραφεί μετά τη γερμανική επανένωση τη δεκαετία του 1990 και που δείχνει τη σημασία που οι πολίτες απέδωσαν σε αυτές τις εκλογές.
Περίπου 1,2 εκατομμύρια ψηφοφόροι ήταν τουρκικής καταγωγής. Oι υποψήφιοι βουλευτές τουρκικής καταγωγής ήταν 53 και εκλέχτηκαν 14, οι επτά με τους Σοσιαλδημοκράτες και οι άλλοι επτά με την Αριστερά. Αντίθετα δεν φαίνεται να έχει εκλεγεί βουλευτής ελληνικής καταγωγής. Στην προηγούμενη Βουλή υπήρχε ένας.
Είναι καθαρό από τα αποτελέσματα ότι υπάρχει μία μετατόπιση του εκλογικού σώματος προς τα δεξιά, όχι όμως προς όφελος της παραδοσιακής Δεξιάς των Χριστιανοδημοκρατών αλλά προς όφελος του AFD, του ακροδεξιού κόμματος, που διπλασίασε τις ψήφους του. Εντούτοις πέτυχε επίσης να διπλασιάσει τις ψήφους του και το κόμμα της Αριστεράς (Die Linke) με ποσοστό σχεδόν 9% και μάλιστα ήρθε πρώτο κόμμα στο Βερολίνο και πρώτο στους νέους από 18 μέχρι 24 ετών με ποσοστό 27%.
Οι εργάτες επέλεξαν ακροδεξιά
Αν και η επιτυχία της Ακροδεξιάς είναι πολύ σημαντική, υπάρχει μια υπερβολή στην προβολή της επιτυχίας της αυτής ενώ υποβαθμίζεται αυτή της Αριστεράς. Το AFD περίμενε, με την ανοιχτή υποστήριξη που είχε από τους Αμερικανούς, τον Ίλον Μασκ αλλά και τον ίδιο τον Τραμπ, να έχει πολύ καλύτερα αποτελέσματα. Μια άλλη αδυναμία της Ακροδεξιάς είναι το γεγονός ότι τα ψηλά ποσοστά της προέρχονται από την Ανατολική Γερμανία ενώ στη Δυτική Γερμανία παρουσιάζονται πολύ πιο χαμηλά. Αυτό δείχνει ότι δεν είναι τόσο το μεταναστευτικό που βοήθησε την άνοδό της αλλά οι κοινωνικές ανισότητες ανάμεσα στην πρώην Ανατολική Γερμανία και την Δυτική. Είναι χαρακτηριστικό άλλωστε ότι το κόμμα της Ακροδεξιάς ψήφισαν πάνω από 38% εργάτες σε σχέση με 12% που ψήφισαν τους Σοσιαλδημοκράτες που ιστορικά ήταν το κόμμα της εργατικής τάξης.
Πάντως αυτές οι εκλογές έδειξαν ότι το ρήγμα ανάμεσα σε Δύση και Ανατολή συνεχίζει να βαθαίνει, 35 χρόνια μετά την επανένωση της Γερμανίας, με τις κοινωνικές ανισότητες να αυξάνονται. Η Γερμανία είναι μια κατακερματισμένη χώρα όπου στη Δύση κυριαρχούν οι Χριστιανοδημοκράτες με ποσοστά γύρω στο 30%, ενώ στην Ανατολή κυριαρχεί η «Εναλλακτική για τη Γερμανία (AFD)» με ποσοστά που κυμαίνονται μεταξύ 32 με 39 %.
Προς δικομματική κυβέρνηση
Καθώς η Βουλή θα είναι πεντακομματική, αυτό επιτρέπει τη δημιουργία δικομματικής κυβέρνησης Συνασπισμού, ανάμεσα στους Χριστιανοδημοκράτες και τους Σοσιαλδημοκράτες. Όμως η κυβέρνηση αυτή θα βρεθεί αντιμέτωπη με πολλαπλά εσωτερικά και εξωτερικά προβλήματα. Στο εσωτερικό θα πρέπει να αντιμετωπίσει τη δύσκολη κατάσταση της οικονομίας που είναι σε ύφεση, το μεταναστευτικό και την επαναστρατιωτικοποίηση της Γερμανίας. Στην εξωτερική πολιτική το Ουκρανικό παραμένει το καυτό πρόβλημα με το οποίο θα βρεθεί αντιμέτωπη όπως και οι σχέσεις με τις ΗΠΑ και την Ρωσία. Ένα 46% των Γερμανών δεν θέλει η επόμενη κυβέρνηση να στείλει άλλα όπλα και χρήματα στην Ουκρανία, ενώ το αντίθετο είναι μόνο 28%. Το ποσοστό αυτό σε ηλικίες κάτω από 29 ετών φτάνει στο 57%.
Οι σχέσεις με τη Ρωσία
Ο νέος καγκελάριος που θα αναλάβει τα ηνία της χώρας, ο αρχηγός των Χριστιανοδημοκρατικών Φρίντριχ Μερτζ, εξέφρασε την πρόθεσή του για ανεξαρτητοποίηση της Γερμανίας από τις ΗΠΑ και την αναδιάταξη του ευρωπαϊκού πόλου, με την Ευρωπαϊκή Ένωση να αποκτά επίσης μια αυτόνομη πολιτική χωρίς τη σημερινή εξάρτηση από τους Αμερικανούς. Το σχέδιο αυτό είναι βέβαια πολύ φιλόδοξο και μένει να φανεί αν θα μπορέσει να υλοποιηθεί ή αν πρόκειται μόνο για διακηρύξεις κενές περιεχομένου. Από την άλλη η Γερμανία, όπως και η υπόλοιπη Ευρώπη, χρειάζεται να επαναπροσδιορίσουν την πολιτική τους απέναντι στη Ρωσία. Αν ο Τραμπ πετύχει το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία και ομαλοποιήσει τις σχέσεις των ΗΠΑ με την Ρωσία, ούτε οι Γερμανοί ούτε και η υπόλοιπη Ευρώπη θα μπορούν ή θα έχουν συμφέρον να διατηρούν εχθρικές σχέσεις με τη Μόσχα. Το αντίθετο μάλιστα καθώς μια κάποια ομαλοποίηση των σχέσεων ΕΕ-Ρωσίας θα βοηθήσει την οικονομική της ανάκαμψη με την εκ νέου προμήθεια φτηνού ρωσικού φυσικού αερίου και πετρελαίου. Διαφορετικά θα προμηθεύονται το ρωσικό πετρέλαιο από αμερικανικές εταιρείες που θα επανακάμψουν στη Ρωσία όπως το προμηθεύονται τώρα μέσω Ινδίας!
Η νίκη του τραμπισμού
Πάντως λίγη αμφιβολία υπάρχει ότι αν η νέα γερμανική κυβέρνηση αποτύχει θα είναι επίσης μια αποτυχία για την Ευρώπη στο σύνολό της, τα παραδοσιακά κόμματα θα υποχωρήσουν ακόμη περισσότερο και η άνοδος της Άκρας Δεξιάς θα επισφραγίσει την νίκη του τραμπισμού με ότι αυτό σημαίνει.
Μια άλλη εναλλακτική προοπτική για τη Γερμανία αλλά και την ΕΕ θα ήταν η σύσφιξη των δεσμών με την Κίνα, κάτι που θα έδιδε μια θετική προοπτική στην ευρωπαϊκή οικονομία αλλά και μια σχετική χειραφέτηση από τους Αμερικανούς.
Αν η Γερμανία και η ΕΕ δεν υποκύψουν στον τραμπισμό και αναδειχτούν σε ένα αυτόνομο ευρωπαϊκό πόλο, θα είναι κάτι θετικό γιατί δεν θα επιτρέψουν στους Αμερικανούς να δημιουργήσουν τον τριπολικό κόσμο που φαίνεται να επιδιώκουν με την Κίνα και την Ρωσία. Η Ευρώπη έχει κάθε συμφέρον να προωθήσει ένα πολυπολικό διεθνές σύστημα ισορροπιών και να απαλλαγεί από την αμερικανική ηγεμονία.
Πανεπιστημιακός, συγγραφέας, ποιητής.
stephanos.constantinides@gmail.com
Από τις Εκδόσεις «ΒΑΚΧΙΚΟΝ» κυκλοφορεί η ποιητική του συλλογή «μεταΛΕΞΗΜΑΤΑ»και από τις εκδόσεις «ΓΕΡΜΑΝΟΣ» το μυθιστόρημα του, «Εγώ, ο Αλέξης Λάμαρης».
