Οι Γερμανοί εργάτες στηρίζουν Ακροδεξιά

 

Γιατί οι Γερμανοί εργάτες στηρίζουν την Ακροδεξιά

  08.03.25  ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ

 

Χριστίνα Πάντζου

• Πρώτη δύναμη στην ψήφο των εργατών αναδείχτηκε το AfD στις πρόσφατες εκλογές, με αυξημένα ποσοστά στους άνδρες και στα ανατολικά κρατίδια 

 

● Πώς το φασιστο-λαϊκιστικό κόμμα εκμεταλλεύεται την ανασφάλεια που προκαλούν η συρρίκνωση της γερμανικής βιομηχανίας και οι απολύσεις

Η τεράστια επιτυχία της ακροδεξιάς Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD) να αναδειχτεί δεύτερη πολιτική δύναμη της χώρας με 21%, παρότι αναμενόμενη, δεν παύει να είναι μια ψυχρολουσία για το πολιτικό σύστημα. Ακόμη μεγαλύτερη ωστόσο είναι το γεγονός ότι εκατομμύρια Γερμανοί, και ιδίως ένα πολύ σημαντικό μερίδιο της εργατικής τάξης, στρέφονται αναφανδόν υπέρ της Ακροδεξιάς πιστεύοντας πως το πολιτικό σύστημα τους απαξιώνει και αυτή θα τους σώσει.

Είναι ένα φαινόμενο που εκφράζει τη «Χαμένη τιμή των Γερμανών μπλε κολάρων», όπως είναι ο πολύ εύστοχος και ανησυχητικός τίτλος έκθεσης της ομοσπονδιακής υπηρεσίας Αγωγής του Πολίτη (Bpb) του υπουργείου Εσωτερικών, για τη δυσφορία της εργατικής τάξης που καταλήγει να ψηφίζει AfD. «Γεγονός που εδράζει στη βαθιά ριζωμένη πεποίθηση των εργατών πως αποτελούν μέρος μιας τάξης κοινωνικά μειονεκτικής, υποτιμημένης και συνακόλουθα ατιμασμένης».

Η τάση είχε διαφανεί στις ευρωεκλογές του περασμένου Ιουνίου, όταν τα exit pools έδειξαν πως το 33% των εργατών ψήφισε AfD, μετατρέποντάς το στο νέο «κόμμα της εργατικής τάξης». Και αναδείχτηκε και στις τελευταίες τοπικές εκλογές στη Θουριγγία, όπου το AfD απέσπασε το 42% όλων εργατών-μελών συνδικάτων, όπως αναφέρει η έκθεση της Bpb.

Στις δε ομοσπονδιακές εκλογές του Φεβρουαρίου η Ακροδεξιά ήταν πρώτη δύναμη με 38% στην ψήφο των εργατών (από 21% το 2021) και απέσπασε την ψήφο του 24% των ανέργων. Αντίθετα, μόνο το 12% των εργατών ψήφισε το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, κάποτε θεωρούμενο κόμμα των εργατών.

Ψήφος ανδρική και ανατολική

Η ιστορική επίδοση του AfD σε αυτές τις εκλογές στηρίζεται σε μια ψήφο ανδρική: 24% των ανδρών το προτίμησε έναντι 18% των γυναικών, τάση που γίνεται πιο έντονη ανάμεσα στους άνδρες 18-24 ετών που κατά 25% ψήφισαν Ακροδεξιά έναντι 14% των γυναικών της ίδιας ηλικίας. Ιδίως άνδρες στην περιφέρεια των μεγάλων πόλεων και στα ανατολικά κρατίδια της χώρας, όπου και στα πέντε το AfD αναδείχθηκε πρώτη δύναμη.

Οι περιφέρειες που σήμερα αποτελούν μέρος της άλλοτε Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας συγκεντρώνουν τις περιοχές με τη μεγαλύτερη δημογραφική, βιομηχανική και οικονομική παρακμή.

H μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης πάσχει. «Το γερμανικό θαύμα τελείωσε», επαναλαμβάνει ο οικονομολόγος Βόλφγκανγκ Μίνχαου, συγγραφέας του «Kaput: το τέλος του γερμανικού οικονομικού θαύματος». Η άλλοτε ατμομηχανή της Ευρώπης πάει στο ρελαντί: η οικονομία συρρικνώνεται, το ΑΕΠ μειώνεται, ο πληθωρισμός αυξάνει, οι απολύσεις πολλαπλασιάζονται. Εκφράσεις μιας κρίσης που μεγεθύνθηκε και από το πλήγμα που σήμαναν οι κυρώσεις στη Ρωσία, καθώς η γερμανική ανάπτυξη σχετίστηκε δυναμικά με την εξάρτηση από το φτηνό ρωσικό αέριο.

Κλονίζεται η αυτοκινητοβιομηχανία

Οι επιπτώσεις είναι δραματικές, και ιδιαίτερα ορατές στην αυτοκινητοβιομηχανία. Εκπροσωπεί περίπου το ένα πέμπτο της βιομηχανικής παραγωγής της χώρας και, αν υπολογιστεί και η αλυσίδα προμηθειών, παράγει το 6% του ΑΕΠ, απασχολεί άμεσα περίπου 800.000 ανθρώπους και στηρίζει εκατομμύρια ακόμη θέσεις εργασίας. Αλλά αυτή η μεγαλύτερη περηφάνια της Γερμανίας, τώρα πλέον για τους εργάτες της αποτελεί πηγή αγωνίας. Οπως συμπυκνώνει ρεπορτάζ του BBC, η γερμανική παραγωγή αυτοκινήτων έχει μειωθεί από τα 5,65 εκατομμύρια το 2017 στα 4,1 το 2023. Mαζί έχουν μειωθεί και οι πωλήσεις.

Τον Δεκέμβριο η Volkswagen έκλεισε συμφωνία με τα συνδικάτα για μείωση του προσωπικού κατά 35.000 τα επόμενα πέντε χρόνια, ενώ άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να κλείσει τρία εργοστάσιά της, για πρώτη φορά στην ιστορία της. Η Ford ανακοίνωσε μείωση του προσωπικού της στη χώρα κατά 2.800 και η Mercedes ανήγγειλε σχέδιο περικοπών.

«Μας είπαν πως εκπροσωπούμε το μέλλον, και αυτό που βλέπουμε είναι μειώσεις παραγωγής και προσωπικού [...] Είναι δύσκολα για τους εργάτες· όλα αυτά προκαλούν μεγάλη δυσαρέσκεια και φυσικά συνιστούν ένα τεράστιο παράθυρο για τους λαϊκιστές», λέει το μαχητικό συνδικάτο των μεταλλουργών IG Metall.

Το επιβεβαιώνει και το Ινστιτούτο Οικονομικής και Κοινωνικής Ερευνας (WSI) του Ιδρύματος Χανς Μπέκλερ, επισημαίνοντας πως οι ψηφοφόροι του AfD δηλώνουν περισσότερο ανικανοποίητοι και δυσαρεστημένοι με τις συνθήκες εργασίας τους από ό,τι οι εργαζόμενοι που προτιμούν άλλα κόμματα.

Μπαναλοποίηση του ναζισμού

Είναι έτσι που στα μεγάλα εργοστάσια της Γερμανίας, με τη βοήθεια του ακραίου «εναλλακτικού εργατικού κινήματος Zentrum (ένα είδος άτυπου συνδικάτου ιδρυμένο από έναν νεοναζί), το AfD έχει διεισδύσει δυναμικά στις αλυσίδες παραγωγής και πολλοί εργάτες τώρα ζητούν «Πρώτα οι Γερμανοί», όπως ακριβώς προτάσσουν οι τραμπιστές.

Είναι αυτοί οι τόποι δουλειάς που έχουν γίνει φάμπρικα ψήφων για το φασιστο-λαϊκιστικό κόμμα της Αλις Βάιντελ, όπως το αποκαλεί ο Σεμπαστιάνο Κανέτα στη Manifesto. Κι ακόμη πιο ανησυχητικό είναι πως «ανάμεσα στους εγγεγραμμένους στα συνδικάτα σημειώνεται μια μπαναλοποίηση του ναζισμού, με το 13% των εργατών πλέον να υιοθετεί θέσεις που συμπίπτουν στην πραγματικότητα με την ιδεολογία του Τρίτου Ράιχ», όπως σημειώνει η έκθεση.

Η επιλογή εκατομμυρίων εργατών να στηρίξουν το AfD είναι ένδειξη της απόγνωσής τους: σήμερα το 16% των εργαζόμενων στη Γερμανία βρίσκεται στα όρια της φτώχειας, ένα ποσοστό ρεκόρ. Ενώ έξι εκατομμύρια Γερμανοί το 2023 δεν μπορούσαν να αντεπεξέλθουν οικονομικά στο ενοίκιο ενός σπιτιού, σε μία εβδομάδα διακοπών ή σε ένα δείπνο με την οικογένεια σε εστιατόριο.