Η διήμερη επίσκεψη του Βλαντιμίρ Πούτιν
στην Αγκυρα και η συνεργασία των δύο χωρών «στον τομέα της αμυντικής
βιομηχανίας» όπως χαρακτηριστικά είπε ο Ρώσος πρόεδρος στη συνεδρίαση
του Συμβουλίου Συνεργασίας Ρωσίας – Τουρκίας στην Άγκυρα, εγκαινιάζει
μία νέα εποχή μεταξύ των δύο χωρών, επιβεβαιώνοντας την στενή συνεργασία
τους. Μία αναδρομή ωστόσο στο παρελθόν δείχνει πως Ρωσία και Τουρκία
βρίσκονταν τους προηγούμενους πέντε αιώνες σε μία μόνιμη αλληλουχία
μεταξύ σφοδρών συγκρούσεων και ανακωχών που αλληλοτροφοδοτούνταν
αδιάκοπα μεταξύ τους.
Χαρακτηριστικό είναι πως η ιστοριογραφία έχει καταγράψει πάνω από 15 πολέμους και σχεδόν αντίστοιχες «συνθήκες ανακωχής» από το 1568 μέχρι σήμερα μεταξύ των δύο πλευρών. Κοινή αφετηρία σε αυτή την πολύ ταραγμένη διαδρομή είναι η διαχρονική τάση της Ρωσίας, να εκμεταλλευτεί τις αδυναμίες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και να βρει δίοδο στον Εύξεινο Πόντο με στόχο πάντα τα «χρυσά» στενά των Δαρδανελίων και του Βοσπόρου και την πρόσβαση τελικά στις μεγάλες εμπορικές οδούς.
Από την άλλη η Τουρκία διαχρονικά έβλεπε με επιφύλαξη, ενίοτε και φόβο, την Ρωσία εξ ου και οι δεκάδες δικές της επιθέσεις προς τα βόρεια με στόχο να αναχαιτίσει την ρωσική αυτοκρατορία. Αναπόφευκτα τα εγκαίνια μίας νέας σχέσης μεταξύ των δύο χωρών με την σφραγίδα των Πούτιν - Ερντογάν, προστίθεται στην μακρά ιστορία των δύο πλευρών και βάζει μία νέα ψηφίδα στις διμερείς σχέσεις και στο γεωπολιτικό παίγνιο της ανατολικής μεσογείου το οποίο αφορά άμεσα και την χώρα μας.
Από τον 16ο αιώνα έως τον 20ο
-Ο πρώτος πόλεμος ξεκίνησε το 1568 και τελείωσε δύο χρόνια αργότερα. Βασική αιτία ήταν η διεκδίκηση του Χανάτου του Αστραχάν, ενός ταταρικού κράτους που βρίσκεται στο Δέλτα του ποταμού Βόλγα με εκβολές στην Κασπία Θάλασσα. Το πλάνο των Τούρκων ήταν να ενώσουν τους ποταμούς Βόλγα και Ντον με κανάλι εξ΄ου και η μεγάλη στρατιωτική επιχείρηση. Η απάντηση των Ρώσων ήταν να σταλεί απελευθερωτικός στρατός 30.000 στρατιωτών που επιτέθηκε και διασκόρπισε τη δύναμη των Τατάρων, οι οποίοι είχαν αποσταλεί για την προστασία τους.
- Ακολούθησαν οι πολυετείς Ρωσοκριμαϊκοί πόλεμοι που ήταν σειρά πολέμων του 16ου αιώνα, μεταξύ των ετών 1507–1572. Κύρια αιτία ήταν (και πάλι) ο έλεγχος του ποταμού Βόλγα από την πλευρά των Οθωμανών και ο περιορισμός των βλέψεων αυτών από πλευράς Ρωσίας. Αποτέλεσμα ήταν οι Ρώσοι να επεκτείνουν τη σφαίρα επιρροής, ως της προς το νότο κοντά στο Βόρειο Καύκασο και την Κασπία Θάλασσα.
- Ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος μεταξύ των ετών 1676-1681 είχε ξανά ως επίκεντρο την μόνιμη βούληση της ρωσικής πλευράς για έλεγχο του Εύξεινου Πόντου και εν συνεχεία τον μεγάλο πόθο, την έξοδο στην Μεσόγειο.
- Ακολουθεί νέος πόλεμος μεταξύ των δύο πλευρών κατά τα έτη 1686-1700, ως αποτέλεσμα της προσχώρησης των Ρώσων στην Ευρωπαϊκή συμμαχία κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο πόλεμος, γνωστός και ως ο Μέγας Τουρκικός Πόλεμος, είχε ως βασικούς πυλώνες την Αυτοκρατορία των Αψβούργων στην Αυστρία και την Πολωνο-Λιθουανική Κοινοπολιτεία.
- Μεταξύ των ετών 1710 -1711 λαμβάνει χώρα η λεγόμενη «Eκστρατεία του Προύθου», ως συνέπεια της ήττας των σουηδικών δυνάμεων από το Βασίλειο της Ρωσίας. Αφορμή ήταν η πρόταση του βασιλιά της Σουηδίας Κάρολος Η' στον σουλτάνο να επιτεθεί στη Ρωσία. Με τη Συνθήκη του Προύθου η Ρωσία υποχρεώνεται να επιστρέψει το φρούριο του Αζόφ. Οι ρωσοτουρκικοί πόλεμοι όμως δεν θα τελειώσουν εδώ.
-Είμαστε πλέον στο 1735. Ένας νέος ρωσοτουρκικός πόλεμος ξεσπά. Κύριο σημείο είναι η Κριμαία και η οριστική απώθηση των Τατάρων από την Ουκρανία, όπου διενεργούσαν συνεχείς επιδρομές.
-Το 1768 λαμβάνει χώρα ένας από τους πιο σημαντικούς ρωσοτουρκικούς πολέμους που τελείωσε 6 χρόνια μετά με την υπογραφή της συνθήκης Κιουτσούκ-Καϊναρτζή, από την Οθωμανική και την Ρωσική Αυτοκρατορία. Οι Οθωμανοί εξωθήθηκαν σε συνθηκολόγηση και στις 21 Ιουλίου 1774 υπογράφτηκε η ομώνυμη Συνθήκη ειρήνης. Η συνθήκη αυτή ήταν ουσιαστικά νίκη της Ρωσίας απέναντι στην Οθ. Αυτοκρατορία, καθώς διαμόρφωσε τη διπλωματική βάση για περαιτέρω επέμβαση στα εσωτερικά της οθωμανικής αυτοκρατορίας.
-Ακολούθησε ο ρωσοτουρκικός πόλεμος 1787-1792 με τους Ρώσους και τους Αυστριακούς από την μια πλευρά, και τους Τούρκους από την άλλη. Αιτία του πολέμου ήταν η προσπάθεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας να ανακαταλάβει τα εδάφη της Κριμαίας που έχασε κατά τον Ρωσοτούρκικο πόλεμο του 1768-1774. Ο πόλεμος τελείωσε με νέα ήττα των Τούρκων και με την υπογραφή της Συνθήκης του Ιάσιου.
-Ακολουθεί ένας ακόμα Ρωσοτουρκικός πόλεμος μεταξύ 1806-1812 για να φτάσουμε στον πόλεμο του 1828-1829 που πυροδοτήθηκε από την ελληνική επανάσταση και ξέσπασε μετά την oθωμανική οργή για τη ρωσική συνδρομή στη ναυμαχία του Ναυαρίνου.
- Οι ρωσοτουρκικές συρράξεις δεν σταματάνε εδώ αφού θα ακολουθήσει ο Κριμαϊκός Πόλεμος μεταξύ 1853 – 1856, ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος του 1877-1878 με στόχο ξανά την Κριμαία και ο 12ετής πόλεμος μεταξύ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και της Ρωσίας, που ήταν η ηγέτιδα χώρα ενός συνασπισμού ομόθρησκων σλαβικών χωρών της Βαλκανικής. Οι ρωσοτουρκικές διαμάχες δεν σταμάτησαν ούτε τον 20ο αιώνα, με την λεγόμενη «εκστρατεία του Καυκάσου» που είναι διάφορες ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ της Οθωμανικής και Γερμανικής Αυτοκρατορίας εναντίον της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, στην αρχή, και στη συνέχεια με την μετεξέλιξη αυτής, μετά την Ρωσική Επανάσταση, την Σοβιετική Ένωση.
Χαρακτηριστικό είναι πως η ιστοριογραφία έχει καταγράψει πάνω από 15 πολέμους και σχεδόν αντίστοιχες «συνθήκες ανακωχής» από το 1568 μέχρι σήμερα μεταξύ των δύο πλευρών. Κοινή αφετηρία σε αυτή την πολύ ταραγμένη διαδρομή είναι η διαχρονική τάση της Ρωσίας, να εκμεταλλευτεί τις αδυναμίες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και να βρει δίοδο στον Εύξεινο Πόντο με στόχο πάντα τα «χρυσά» στενά των Δαρδανελίων και του Βοσπόρου και την πρόσβαση τελικά στις μεγάλες εμπορικές οδούς.
Από την άλλη η Τουρκία διαχρονικά έβλεπε με επιφύλαξη, ενίοτε και φόβο, την Ρωσία εξ ου και οι δεκάδες δικές της επιθέσεις προς τα βόρεια με στόχο να αναχαιτίσει την ρωσική αυτοκρατορία. Αναπόφευκτα τα εγκαίνια μίας νέας σχέσης μεταξύ των δύο χωρών με την σφραγίδα των Πούτιν - Ερντογάν, προστίθεται στην μακρά ιστορία των δύο πλευρών και βάζει μία νέα ψηφίδα στις διμερείς σχέσεις και στο γεωπολιτικό παίγνιο της ανατολικής μεσογείου το οποίο αφορά άμεσα και την χώρα μας.
Από τον 16ο αιώνα έως τον 20ο
-Ο πρώτος πόλεμος ξεκίνησε το 1568 και τελείωσε δύο χρόνια αργότερα. Βασική αιτία ήταν η διεκδίκηση του Χανάτου του Αστραχάν, ενός ταταρικού κράτους που βρίσκεται στο Δέλτα του ποταμού Βόλγα με εκβολές στην Κασπία Θάλασσα. Το πλάνο των Τούρκων ήταν να ενώσουν τους ποταμούς Βόλγα και Ντον με κανάλι εξ΄ου και η μεγάλη στρατιωτική επιχείρηση. Η απάντηση των Ρώσων ήταν να σταλεί απελευθερωτικός στρατός 30.000 στρατιωτών που επιτέθηκε και διασκόρπισε τη δύναμη των Τατάρων, οι οποίοι είχαν αποσταλεί για την προστασία τους.
- Ακολούθησαν οι πολυετείς Ρωσοκριμαϊκοί πόλεμοι που ήταν σειρά πολέμων του 16ου αιώνα, μεταξύ των ετών 1507–1572. Κύρια αιτία ήταν (και πάλι) ο έλεγχος του ποταμού Βόλγα από την πλευρά των Οθωμανών και ο περιορισμός των βλέψεων αυτών από πλευράς Ρωσίας. Αποτέλεσμα ήταν οι Ρώσοι να επεκτείνουν τη σφαίρα επιρροής, ως της προς το νότο κοντά στο Βόρειο Καύκασο και την Κασπία Θάλασσα.
- Ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος μεταξύ των ετών 1676-1681 είχε ξανά ως επίκεντρο την μόνιμη βούληση της ρωσικής πλευράς για έλεγχο του Εύξεινου Πόντου και εν συνεχεία τον μεγάλο πόθο, την έξοδο στην Μεσόγειο.
- Ακολουθεί νέος πόλεμος μεταξύ των δύο πλευρών κατά τα έτη 1686-1700, ως αποτέλεσμα της προσχώρησης των Ρώσων στην Ευρωπαϊκή συμμαχία κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο πόλεμος, γνωστός και ως ο Μέγας Τουρκικός Πόλεμος, είχε ως βασικούς πυλώνες την Αυτοκρατορία των Αψβούργων στην Αυστρία και την Πολωνο-Λιθουανική Κοινοπολιτεία.
- Μεταξύ των ετών 1710 -1711 λαμβάνει χώρα η λεγόμενη «Eκστρατεία του Προύθου», ως συνέπεια της ήττας των σουηδικών δυνάμεων από το Βασίλειο της Ρωσίας. Αφορμή ήταν η πρόταση του βασιλιά της Σουηδίας Κάρολος Η' στον σουλτάνο να επιτεθεί στη Ρωσία. Με τη Συνθήκη του Προύθου η Ρωσία υποχρεώνεται να επιστρέψει το φρούριο του Αζόφ. Οι ρωσοτουρκικοί πόλεμοι όμως δεν θα τελειώσουν εδώ.
-Είμαστε πλέον στο 1735. Ένας νέος ρωσοτουρκικός πόλεμος ξεσπά. Κύριο σημείο είναι η Κριμαία και η οριστική απώθηση των Τατάρων από την Ουκρανία, όπου διενεργούσαν συνεχείς επιδρομές.
-Το 1768 λαμβάνει χώρα ένας από τους πιο σημαντικούς ρωσοτουρκικούς πολέμους που τελείωσε 6 χρόνια μετά με την υπογραφή της συνθήκης Κιουτσούκ-Καϊναρτζή, από την Οθωμανική και την Ρωσική Αυτοκρατορία. Οι Οθωμανοί εξωθήθηκαν σε συνθηκολόγηση και στις 21 Ιουλίου 1774 υπογράφτηκε η ομώνυμη Συνθήκη ειρήνης. Η συνθήκη αυτή ήταν ουσιαστικά νίκη της Ρωσίας απέναντι στην Οθ. Αυτοκρατορία, καθώς διαμόρφωσε τη διπλωματική βάση για περαιτέρω επέμβαση στα εσωτερικά της οθωμανικής αυτοκρατορίας.
-Ακολούθησε ο ρωσοτουρκικός πόλεμος 1787-1792 με τους Ρώσους και τους Αυστριακούς από την μια πλευρά, και τους Τούρκους από την άλλη. Αιτία του πολέμου ήταν η προσπάθεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας να ανακαταλάβει τα εδάφη της Κριμαίας που έχασε κατά τον Ρωσοτούρκικο πόλεμο του 1768-1774. Ο πόλεμος τελείωσε με νέα ήττα των Τούρκων και με την υπογραφή της Συνθήκης του Ιάσιου.
-Ακολουθεί ένας ακόμα Ρωσοτουρκικός πόλεμος μεταξύ 1806-1812 για να φτάσουμε στον πόλεμο του 1828-1829 που πυροδοτήθηκε από την ελληνική επανάσταση και ξέσπασε μετά την oθωμανική οργή για τη ρωσική συνδρομή στη ναυμαχία του Ναυαρίνου.
- Οι ρωσοτουρκικές συρράξεις δεν σταματάνε εδώ αφού θα ακολουθήσει ο Κριμαϊκός Πόλεμος μεταξύ 1853 – 1856, ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος του 1877-1878 με στόχο ξανά την Κριμαία και ο 12ετής πόλεμος μεταξύ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και της Ρωσίας, που ήταν η ηγέτιδα χώρα ενός συνασπισμού ομόθρησκων σλαβικών χωρών της Βαλκανικής. Οι ρωσοτουρκικές διαμάχες δεν σταμάτησαν ούτε τον 20ο αιώνα, με την λεγόμενη «εκστρατεία του Καυκάσου» που είναι διάφορες ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ της Οθωμανικής και Γερμανικής Αυτοκρατορίας εναντίον της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, στην αρχή, και στη συνέχεια με την μετεξέλιξη αυτής, μετά την Ρωσική Επανάσταση, την Σοβιετική Ένωση.
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire