Οι ελληνικές εκλογές

 

 

Στέφανος Κωνσταντινίδης

Σ΄ένα κλίμα πόλωσης διεξάγεται ο προεκλογικός αγώνας στην Ελλάδα. Οι ελληνικές εκλογές, χωρίς τυπικά μνημόνιο αυτή τη φορά αλλά υπό την αυστηρή επιτήρηση των δανειστών, θέτουν αντιμέτωπους τους δύο πόλους του πολιτικού συστήματος, διακριτούς, όσο και αν κάποιοι προσπαθούν να ισοπεδώσουν τις κοινωνικές και ιδεολογικές διαφορές ανάμεσά τους. Η ΝΔ εκπροσωπεί τη Δεξιά και μάλιστα νεοφιλελεύθερης κοπής με τον Μητσοτάκη και ο ΣΥΡΙΖΑ την Αριστερά, υπό εκκόλαψη μιας μορφής σοσιαλδημοκρατία, όσο κι αν κάποιοι νομίζουν πως συνεχίζει από εκεί που σταμάτησε ο Εμφύλιος το 1949! Η σημερινή Δεξιά έχασε τον όποιο κοινωνικό χαρακτήρα είχε όταν ελεγχόταν από τους καραμανλικούς. Ο ΣΥΡΙΖΑ από αντισυστημικό κόμμα είναι πια μέρος του συστήματος, με ό,τι αυτό σημαίνει. Στο Κέντρο το ΚΙΝΑΛ αγωνίζεται να επιβιώσει. Πολύ πιθανό στο μέλλον θα απορροφηθεί από τον ΣΥΡΙΖΑ και τη ΝΔ. Στην Αριστερά, το ΚΚΕ θα διατηρήσει τη δύναμή του και το προσωποπαγές κόμμα του Γιάνη Βαρουφάκη, το Μέτωπο Ευρωπαϊκής Ρεαλιστικής Ανυπακοής (ΜέΡΑ25), πιθανόν να εισέλθει στη Βουλή.  Στην  Άκρα Δεξιά η Χρυσή Αυγή φαίνεται να περνά κρίση αλλά θα εισέλθει, εκτός απροόπτου, στη Βουλή. Στη Βουλή θα μπει μάλλον και το άλλο ακροδεξιό κόμμα, η Ελληνική Λύση του Κυριάκου Βελόπουλου. Τα υπόλοιπα κόμματα τόσο στον δεξιό όσο και στον αριστερό χώρο δεν φαίνεται να έχουν ελπίδες να μπουν στη Βουλή.

 Κρίνοντας από τις ευρωεκλογές και τις δημοσκοπήσεις η ΝΔ, εκτός απροόπτου, θα σχηματίσει την επόμενη Κυβέρνηση με πιθανότητες μάλιστα αυτοδυναμίας. Χωρίς αμφιβολία ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι η αξιωματική αντιπολίτευση διότι φαίνεται μάλλον απίθανο να καταφέρει να ανατρέψει τη σημερινή τάση που ευνοεί τη Δεξιά.  Το βέβαιον είναι ότι παγιώνεται ένας νέος δικομματισμός, ένα νέο πολιτικό σύστημα. Επί της ουσίας βέβαια ο ΣΥΡΙΖΑ απορρόφησε το μεγαλύτερο μέρος των παλιών ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ. Όπως παλιότερα στη Μεταπολίτευση το ΠΑΣΟΚ είχε απορροφήσει τους ψηφοφόρους του Κέντρου.

Σε επίπεδο κοινωνικών δυνάμεων η ΝΔ εκπροσωπεί τα ευρύτερα αστικά στρώματα -μεγαλοαστικά και μεσαία. Γενικά τα πιο εύπορα στρώματα, ακόμη και στους αγρότες και σε κάποια λαϊκά στρώματα, εκπροσωπούνται πολιτικά από τη ΝΔ. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε τα μεσαία στρώματα τα οποία πλήρωσαν μεγάλο μέρος του λογαριασμού των μνημονίων και για αυτό θα χάσει και τις εκλογές, εκτός και αν υπάρξει μεταστροφή και επαναπατρισμός τους της τελευταίας στιγμής. Έχασε επίσης και κάποια αστικά στρώματα που ερωτοτροπούσαν μαζί του για τα οφέλη της εξουσίας.  Η κοινωνική βάση του ΣΥΡΙΖΑ είναι τα φτωχότερα λαϊκά στρώματα, οι μικροαστοί, οι πιο χαμηλόμισθοι εργαζόμενοι του δημοσίου αλλά και του ιδιωτικού τομέα, εργάτες και οι χαμηλοσυνταξιούχοι.

Αναμενόμενο θα είναι ότι με μια Κυβέρνηση ΝΔ θα ευνοηθούν τα πιο εύπορα  κοινωνικά στρώματα και θα περιθωριοποιηθούν ακόμη περισσότερο οι μη προνομιούχοι του συστήματος. Οι τενόροι του νεοφιλελευθερισμού στη ΝΔ δεν κρύβουν άλλωστε τις προθέσεις τους. Η αποτυχία του ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν τόσο η εφαρμογή των μνημονίων, που άλλωστε τα πήγε πολύ καλύτερα από τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, τα δύο κόμματα που φέρουν την ευθύνη της χρεοκοπίας της χώρας, όσο στο γεγονός ότι δεν κατάφερε να ξεφύγει από το πελατειακό κράτος, μολονότι η διακυβέρνηση του δεν χαρακτηρίζεται από τα σκάνδαλα της εποχής της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ. Εν ολίγοις εντάχθηκε νωρίς στο σύστημα.

Όσον αφορά στην εξωτερική πολιτική, ο ΣΥΡΙΖΑ προσέδεσε ακόμη περισσότερο την Ελλάδα στη Δύση και την Ευρώπη. Η εποχή του θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως η χρυσή εποχή των ελληνοαμερικανικών σχέσεων. Στον χώρο της εξωτερικής πολιτικής τίποτε δεν πρόκειται επομένως να αλλάξει με τη ΝΔ.  Στο Μακεδονικό η ΝΔ θα εισπράξει βέβαια τα ψηφαλάκια της οργής αλλά μόνον αφελείς μπορεί να πιστεύουν ακόμη ότι θα αγγίξει τη Συμφωνία των Πρεσπών. Στο Κυπριακό θα υπάρξει ευθυγράμμιση Μητσοτάκη με τον Αναστασιάδη και η Κύπρος, αν οι συνθήκες το επιτρέψουν, θα βρεθεί αντιμέτωπη με μια καταστροφική λύση τουρκικών και νατοϊκών προδιαγραφών. Η πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ στο Κυπριακό ήταν η καλύτερη από την εποχή του Ανδρέα Παπανδρέου. Η επιμονή της Αθήνας στο θέμα της κατάργησης των εγγυήσεων και της απόσυρσης από το νησί του τουρκικού στρατού απέτρεψε μια ολέθρια λύση που θα οδηγούσε στην κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και σε μια νέα οθωμανοκρατία στην Κύπρο με νατοϊκή επικυριαρχία. Όσον αφορά στην εγκατάλειψη της Ανατολικής Μεσογείου από την Ελλάδα στο έλεος του τουρκικού επεκτατισμού, την κύρια ευθύνη φέρει ο Κώστας Σημίτης και οι Κυβερνήσεις του. Τα γεγονότα είναι γνωστά και με την εγκατάλειψη του ενιαίου αμυντικού δόγματος και με την αποθήκευση των πυραύλων S-300 στην Κρήτη με δική του επιμονή. Με τη ΝΔ στην εξουσία η κατάσταση θα χειροτερεύσει ακόμη περισσότερο. Θα χρειαστεί η επαγρύπνηση του ελληνικού λαού προκειμένου να μη ξακουστεί ξανά εκείνο το γνωστόν επάρατο «η Κύπρος κείται μακράν» που μόνο ο Ανδρέας Παπανδρέου ανέτρεψε, όταν προειδοποίησε την Τουρκία από το βήμα της ελληνικής Βουλής ότι προώθηση των στρατευμάτων της πέραν της γραμμής αντιπαράθεσης θα σήμαινε ελληνοτουρκικό πόλεμο.

Είναι δύσκολο να αναλύσει κανείς σε ένα άρθρο τη σημασία των επερχόμενων ελληνικών εκλογών, την κομβική σημασία τους για το μέλλον της χώρας. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει βέβαια πολλές αμαρτίες αλλά όταν ακούει κανείς το βαθύ κατεστημένο που συνασπίστηκε εναντίον του, μόνο το προπατορικό αμάρτημα δεν του προσάπτουν. Σε μια τετραετία του ΣΥΡΙΖΑ, μας λένε κάποιοι, η Ελλάδα υπέστη περισσότερα από όσα στους δύο αιώνες της ελληνικής ανεξαρτησίας! Οι δε μεταλλαγμένοι διανοούμενοι του άλλοτε αριστερού χώρου έγιναν σήμερα διαπρύσιοι κήρυκες της παλινόρθωσης της Δεξιάς. Κατανοητή βέβαια η απογοήτευση από τα έργα και τις ημέρες του ΣΥΡΙΖΑ αλλά μέχρι εκεί. 

Υπό τις περιστάσεις το ιδανικό θα ήταν να μην υπάρξει αυτοδύναμη Κυβέρνηση για να περιοριστεί τόσο ο ρεβανσισμός όσο και η αλαζονεία της νέας εξουσίας. Και ενδεχομένως να υπάρξει συνεννόηση και συνεργασία για τα βασικά προβλήματα που κατατρύχουν τη χώρα. Εφόσον ούτως ή άλλως η κατάληψη των Χειμερινών Ανακτόρων αναβάλλεται επί του παρόντος! Ένα ενισχυμένο επίσης ΚΚΕ θα μπορούσε να αποτελέσει μικρόν έστω ανάχωμα σε αντιλαϊκά μέτρα αλλά και σε μια διολίσθηση στο Κυπριακό. Ακόμη και η είσοδος του Βαρουφάκη και του κόμματός του στη Βουλή, όσο προσωποπαγές και να είναι και όσο και αν δέχεται στις τάξεις του ετερόκλητα στοιχεία, από αριστερούς μαρξιστές μέχρι νεοφιλελεύθερους, θα ήταν κάτι θετικό απέναντι σε ένα διπολικό-δικομματικό σύστημα. Συμπερασματικά σημασία έχει να αποφευχθούν οι μεγάλες κοινωνικές αδικίες και να μπορέσει η χώρα να προασπίσει την εθνική της κυριαρχία όσο και αυτήν της Κυπριακής Δημοκρατίας.

*Πανεπιστημιακός, διευθυντής του Κέντρου Ελληνικών Ερευνών Καναδά-ΚΕΕΚ και μέχρι πρόσφατα επιστημονικός συνεργάτης του ΕΔΙΑΜΜΕ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.
E-mail   stephanos.constantinides@gmail.com

  Στέφανος Κωνσταντινίδης