Στέφανος Κωνσταντινίδης
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις παρουσιάζουν τον Μπάιντεν να προηγείται,
αλλά είναι πολύ νωρίς για να ειπωθεί ότι θα κερδίσει τις εκλογές. Κάθε
υποψήφιος διαθέτει ένα ισχυρό μπλοκ ψηφοφόρων που οι αναλυτές
υπολογίζουν ότι θα παραμείνει αμετακίνητο. Το μπλοκ αυτών που
μετακινούνται και που θα κρίνουν τις εκλογές είναι σχετικά μικρό και γι'
αυτό κάθε πρόβλεψη είναι δύσκολη. Επιπλέον είναι και θέμα εκλεκτόρων
αφού η εκλογή δεν είναι απευθείας από τους ψηφοφόρους. Στις τελευταίες
εκλογές η Χίλαρι προηγείτο σε ψήφους αλλά έχασε την πλειοψηφία των
εκλεκτόρων.
Ο Τραμπ δέχτηκε δύο ισχυρά πλήγματα τους τελευταίους μήνες. Το πρώτο από τους κακούς χειρισμούς του της επιδημίας του κορωνοϊού και το δεύτερο από τη δολοφονία του Αφροαμερικανού Τζορτζ Φλόιντ. Σίγουρα και τα δύο του έκαναν ζημιά αλλά από την άλλη θα μπορούσαν να προκαλέσουν και συσπείρωση των οπαδών του.
Επανεκλογή του Τραμπ θα σήμαινε ακόμη μια χαώδη τετραετία τόσο για τις ΗΠΑ όσο και για το διεθνές σύστημα. Εκλογή του Μπάιντεν θα σήμαινε επάνοδο στην «κανονικότητα» του συστήματος, με κάπως πιο προβλέψιμη πολιτική και με ενίσχυση του παραδοσιακού κατεστημένου. Το οποίο μπορεί να είναι όμως και πιο επικίνδυνο, προπάντων με τα προβλήματα υγείας που φαίνεται να αντιμετωπίζει ο Μπάιντεν. Γι' αυτό και φαίνεται πως τόσο η Μόσχα όσο και το Πεκίνο προτιμούν έναν αποδιοργανωμένο Τραμπ παρά ένα Μπάιντεν ελεγχόμενο από το βαθύ κατεστημένο. Αντίθετα, οι Ευρωπαίοι θα προτιμούσαν τον Μπάιντεν, ελπίζοντας σε καλύτερες μέρες στις διατλαντικές σχέσεις και φυσικά σε ενίσχυση του ΝΑΤΟ.
Για την Ελλάδα και την Κύπρο η στενή σχέση του Τραμπ με τον Ερντογάν οδηγεί αναπόφευκτα στο να θεωρείται προτιμότερη η εκλογή Μπάιντεν. Χωρίς να σημαίνει βέβαια πως θα σταματήσει η αμερικανική στήριξη στην Τουρκία. Αλλά το ελλαδικό και κυπριακό κατεστημένο έχουν από τη μια ψευδαισθήσεις για τον Μπάιντεν, όπως είχαν για τον Κλίντον και τον Ομπάμα, και από την άλλη ελπίζουν ότι σε περίπτωση κάποιου θερμού επεισοδίου οι Αμερικανοί θα επέμβουν για να μας «σώσουν» όπως το έκαναν στα Ίμια! Ακόμη, στο βάθος, Αθήνα και Λευκωσία επενδύουν στη διαμεσολάβηση του «φίλου» από τα παλιά Μπάιντεν για να επαναρχίσουν οι συνομιλίες στο Κυπριακό και μιας μορφής διάλογος στα ελληνοτουρκικά. Ειδικά οι αθηναϊκές ελιτ διακατέχονται από τα μόνιμα σύνδρομα φοβίας ότι όσο ο Τραμπ θα είναι στην εξουσία δεν θα βρίσκεται κανείς στην αμερικανική πρωτεύουσα να σηκώσει το τηλέφωνο σε περίπτωση ελληνοτουρκικής κρίσης. Το έγραψε άλλωστε τόσες φορές αυτό ο Αλέξης Παπαχελάς στη ναυαρχίδα του ελληνικού αστισμού και των ελλαδικών ελίτ, την «Καθημερινή», που το έχουν εμπεδώσει όλοι!
Από μιας πλευράς πάντως, αντικειμενικά, όσο γίνεται, βλέποντας τα πράγματα η στενή σχέση Ερντογάν-Τραμπ είναι επικίνδυνη για τα ελληνικά συμφέροντα. Αλλά τουλάχιστον να μη υπάρχουν και οι ψευδαισθήσεις υπεραντλαντικής «σωτηρίας» από τον Μπάιντεν. Είδαμε που μας οδήγησαν αυτές οι ψευδαισθήσεις στο παρελθόν. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια διαφορετική στρατηγική που να ξεφεύγει όσο γίνεται από τα πλοκάμια του ΝΑΤΟ, της Βρετανίας και των ΗΠΑ. Και αν η Τουρκία τα καταφέρνει να έχει μια πολιτική που δεν υπακούει σε αυτού του είδους τους «συμμαχικούς» περιορισμούς, δεν υπάρχει λόγος να μη μπορούν να κάνουν το ίδιο Αθήνα και Λευκωσία. Και για να προλάβω τους μόνιμους ατλαντιστές, φανερούς ή «κρυφούς» με άλλο μανδύα, καθόλου δεν είμαι εναντίον των καλύτερων δυνατών σχέσεων με τις ΗΠΑ. Απλώς να μην έχουμε την ψευδαίσθηση ότι οι Αμερικανοί είναι και «στρατηγικοί» μας εταίροι ή ότι το ΝΑΤΟ δεν θα παρέχει όπως πάντα αμέριστη τη στήριξη του στην Τουρκία ενώ από την Ελλάδα και Κύπρο θα απαιτεί ρόλο Ιφιγένειας.
Υ.Γ. Το προσφυγικό-μεταναστευτικό είναι πολύ σοβαρό θέμα για να γίνεται αντικείμενο χαμηλής ποιότητας πολιτικής αντιπαράθεσης ή και ιεραποστολικών στερεοτυπικών κηρυγμάτων «αντιρατσισμού». Οι φωτογραφίες όμως που δημοσιεύονται με ανθρώπους όπως τα ζώα στα κλουβιά είναι απάνθρωπες, σοκαριστικές και ντροπιαστικές για την κοινωνία και το πολιτικό σύστημα. Και όπως πολύ σωστά το έθεσε η Χρυστάλλα Χατζηδημητρίου «στις σύγχρονες κοινωνίες, ακόμα κι οι ζωολογικοί κήποι κρίνονται αναχρονιστικοί και πλέον η προσπάθεια είναι τα ζώα να κρατούνται σε πάρκα, σε χώρους που προσομοιάζουν ως φυσικοί». Και ναι μεν υπάρχουν όρια στις δυνατότητες μιας χώρας, όταν μάλιστα έχει απέναντι της την αδίστακτη νεο-οθωμανική Τουρκία του ισλαμοφασισμού που χρησιμοποιεί τους πρόσφυγες για τους δικούς της σκοπούς, αλλά διαχρονικά η μεταναστευτική πολιτική είναι ανύπαρκτη. Και επιπλέον υπάρχουν τα γνωστά κυκλώματα οικονομικών συμφερόντων που με την πολιτική ανοχή διευκολύνουν τη διακίνηση των ανθρώπων αυτών ως φτηνό εργατικό δυναμικό. Ολόκληροι τομείς της οικονομίας στηρίζονται σε αυτό το φτηνό εργατικό δυναμικό.
*Πανεπιστημιακός, διευθυντής του Κέντρου Ελληνικών Ερευνών Καναδά-ΚΕΕΚ, συγγραφέας της μυθιστορηματικής τριλογίας ΝΟΜΑΔΑΣ, Αθήνα, Εκδόσεις Βακχικόν, 2017-2019
Όσο πλησιάζουν οι αμερικανικές εκλογές
-και είμαστε κοντά πια- μεγαλώνουν και τα διλήμματα με τα οποία
βρίσκεται αντιμέτωπος ο Αμερικανός ψηφοφόρος. Κι ο λόγος είναι απλός.
Κανένας από τους δύο υποψηφίους δεν εμπνέει εμπιστοσύνη. Ο σημερινός
Πρόεδρος εξευτέλισε τη χώρα και μόνο το θεσμικό κατεστημένο καταφέρνει
να την κρατά ακόμη όρθια. Ο υποψήφιος των Δημοκρατικών, Τζο Μπάιντεν,
είναι πια σκιά του εαυτού του, αν ποτέ διέθετε άλλη προσωπικότητα εκτός
από αυτήν του δευτεραγωνιστή. Σύμπτωμα της πολιτικής κρίσης του
αμερικανικού πολιτικού συστήματος είναι και η αποσύνθεση των δύο μεγάλων
κομμάτων, Ρεπουμπλικάνων και Δημοκρατικών. Οι Ρεπουμπλικάνοι είναι
αιχμάλωτοι ενός απερχόμενου Προέδρου που δύσκολα θα μπορούσαν να
αντικαταστήσουν με έναν άλλον υποψήφιο. Άλλωστε το κόμμα έχασε κάθε
ζωτικότητα μετά την εκλογή Τραμπ. Οι Δημοκρατικοί μετά το φιάσκο με τη
Χίλαρι στις τελευταίες εκλογές δεν έχουν καταφέρει να συνέλθουν. Καμιά
νέα προσωπικότητα δεν κατάφερε να επιβληθεί και ο Μπάϊντεν δεν
ενθουσιάζει κανένα. Είναι μια λύση ανάγκης. Η δε εξαφάνιση του Μπέρνι
Σάντερς με κάποιες φρέσκες ιδέες παραμένει ένα ερωτηματικό.
Ο Τραμπ δέχτηκε δύο ισχυρά πλήγματα τους τελευταίους μήνες. Το πρώτο από τους κακούς χειρισμούς του της επιδημίας του κορωνοϊού και το δεύτερο από τη δολοφονία του Αφροαμερικανού Τζορτζ Φλόιντ. Σίγουρα και τα δύο του έκαναν ζημιά αλλά από την άλλη θα μπορούσαν να προκαλέσουν και συσπείρωση των οπαδών του.
Επανεκλογή του Τραμπ θα σήμαινε ακόμη μια χαώδη τετραετία τόσο για τις ΗΠΑ όσο και για το διεθνές σύστημα. Εκλογή του Μπάιντεν θα σήμαινε επάνοδο στην «κανονικότητα» του συστήματος, με κάπως πιο προβλέψιμη πολιτική και με ενίσχυση του παραδοσιακού κατεστημένου. Το οποίο μπορεί να είναι όμως και πιο επικίνδυνο, προπάντων με τα προβλήματα υγείας που φαίνεται να αντιμετωπίζει ο Μπάιντεν. Γι' αυτό και φαίνεται πως τόσο η Μόσχα όσο και το Πεκίνο προτιμούν έναν αποδιοργανωμένο Τραμπ παρά ένα Μπάιντεν ελεγχόμενο από το βαθύ κατεστημένο. Αντίθετα, οι Ευρωπαίοι θα προτιμούσαν τον Μπάιντεν, ελπίζοντας σε καλύτερες μέρες στις διατλαντικές σχέσεις και φυσικά σε ενίσχυση του ΝΑΤΟ.
Για την Ελλάδα και την Κύπρο η στενή σχέση του Τραμπ με τον Ερντογάν οδηγεί αναπόφευκτα στο να θεωρείται προτιμότερη η εκλογή Μπάιντεν. Χωρίς να σημαίνει βέβαια πως θα σταματήσει η αμερικανική στήριξη στην Τουρκία. Αλλά το ελλαδικό και κυπριακό κατεστημένο έχουν από τη μια ψευδαισθήσεις για τον Μπάιντεν, όπως είχαν για τον Κλίντον και τον Ομπάμα, και από την άλλη ελπίζουν ότι σε περίπτωση κάποιου θερμού επεισοδίου οι Αμερικανοί θα επέμβουν για να μας «σώσουν» όπως το έκαναν στα Ίμια! Ακόμη, στο βάθος, Αθήνα και Λευκωσία επενδύουν στη διαμεσολάβηση του «φίλου» από τα παλιά Μπάιντεν για να επαναρχίσουν οι συνομιλίες στο Κυπριακό και μιας μορφής διάλογος στα ελληνοτουρκικά. Ειδικά οι αθηναϊκές ελιτ διακατέχονται από τα μόνιμα σύνδρομα φοβίας ότι όσο ο Τραμπ θα είναι στην εξουσία δεν θα βρίσκεται κανείς στην αμερικανική πρωτεύουσα να σηκώσει το τηλέφωνο σε περίπτωση ελληνοτουρκικής κρίσης. Το έγραψε άλλωστε τόσες φορές αυτό ο Αλέξης Παπαχελάς στη ναυαρχίδα του ελληνικού αστισμού και των ελλαδικών ελίτ, την «Καθημερινή», που το έχουν εμπεδώσει όλοι!
Από μιας πλευράς πάντως, αντικειμενικά, όσο γίνεται, βλέποντας τα πράγματα η στενή σχέση Ερντογάν-Τραμπ είναι επικίνδυνη για τα ελληνικά συμφέροντα. Αλλά τουλάχιστον να μη υπάρχουν και οι ψευδαισθήσεις υπεραντλαντικής «σωτηρίας» από τον Μπάιντεν. Είδαμε που μας οδήγησαν αυτές οι ψευδαισθήσεις στο παρελθόν. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια διαφορετική στρατηγική που να ξεφεύγει όσο γίνεται από τα πλοκάμια του ΝΑΤΟ, της Βρετανίας και των ΗΠΑ. Και αν η Τουρκία τα καταφέρνει να έχει μια πολιτική που δεν υπακούει σε αυτού του είδους τους «συμμαχικούς» περιορισμούς, δεν υπάρχει λόγος να μη μπορούν να κάνουν το ίδιο Αθήνα και Λευκωσία. Και για να προλάβω τους μόνιμους ατλαντιστές, φανερούς ή «κρυφούς» με άλλο μανδύα, καθόλου δεν είμαι εναντίον των καλύτερων δυνατών σχέσεων με τις ΗΠΑ. Απλώς να μην έχουμε την ψευδαίσθηση ότι οι Αμερικανοί είναι και «στρατηγικοί» μας εταίροι ή ότι το ΝΑΤΟ δεν θα παρέχει όπως πάντα αμέριστη τη στήριξη του στην Τουρκία ενώ από την Ελλάδα και Κύπρο θα απαιτεί ρόλο Ιφιγένειας.
Υ.Γ. Το προσφυγικό-μεταναστευτικό είναι πολύ σοβαρό θέμα για να γίνεται αντικείμενο χαμηλής ποιότητας πολιτικής αντιπαράθεσης ή και ιεραποστολικών στερεοτυπικών κηρυγμάτων «αντιρατσισμού». Οι φωτογραφίες όμως που δημοσιεύονται με ανθρώπους όπως τα ζώα στα κλουβιά είναι απάνθρωπες, σοκαριστικές και ντροπιαστικές για την κοινωνία και το πολιτικό σύστημα. Και όπως πολύ σωστά το έθεσε η Χρυστάλλα Χατζηδημητρίου «στις σύγχρονες κοινωνίες, ακόμα κι οι ζωολογικοί κήποι κρίνονται αναχρονιστικοί και πλέον η προσπάθεια είναι τα ζώα να κρατούνται σε πάρκα, σε χώρους που προσομοιάζουν ως φυσικοί». Και ναι μεν υπάρχουν όρια στις δυνατότητες μιας χώρας, όταν μάλιστα έχει απέναντι της την αδίστακτη νεο-οθωμανική Τουρκία του ισλαμοφασισμού που χρησιμοποιεί τους πρόσφυγες για τους δικούς της σκοπούς, αλλά διαχρονικά η μεταναστευτική πολιτική είναι ανύπαρκτη. Και επιπλέον υπάρχουν τα γνωστά κυκλώματα οικονομικών συμφερόντων που με την πολιτική ανοχή διευκολύνουν τη διακίνηση των ανθρώπων αυτών ως φτηνό εργατικό δυναμικό. Ολόκληροι τομείς της οικονομίας στηρίζονται σε αυτό το φτηνό εργατικό δυναμικό.
*Πανεπιστημιακός, διευθυντής του Κέντρου Ελληνικών Ερευνών Καναδά-ΚΕΕΚ, συγγραφέας της μυθιστορηματικής τριλογίας ΝΟΜΑΔΑΣ, Αθήνα, Εκδόσεις Βακχικόν, 2017-2019
stephanos.constantinides@gmail.com
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire