Καθώς βρισκόμαστε στις παραμονές των ευρωεκλογών, τα κόμματα σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης εντείνουν τον προεκλογικό τους αγώνα για να πείσουν τους πολίτες να προσέλθουν στις κάλπες. Οι περισσότεροι αναλυτές θεωρούν αυτές τις εκλογές ως τις πιο σημαντικές από τότε που δημιουργήθηκε το Ευρωκοινοβούλιο. Κι αυτό γιατί η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με πολύ σοβαρά προβλήματα που κάποιοι χαρακτηρίζουν υπαρξιακά. Από την άλλη απειλείται για πρώτη φορά η απόλυτη κυριαρχία των συστημικών ευρωπαϊκών κομμάτων με την άνοδο της Ακροδεξιάς.
Το υπαρξιακό πρόβλημα της Ευρώπης αφορά την έλλειψη στρατηγικής για το μέλλον της. Ο πόλεμος της Ουκρανίας την μετέτρεψε σε δορυφόρο των ΗΠΑ και την οδήγησε σε μια άνευ προηγουμένου οικονομική και πολιτική κρίση. Η Γερμανία που ηγεμόνευε ως πρόσφατα της Ευρώπης έχει περιπέσει και η ίδια σε κρίση με την διακοπή των οικονομικών της σχέσεων με τη Ρωσία, αλλά και με την παρουσία στο Βερολίνο μιας αδύναμης κυβέρνησης χωρίς στρατηγική για το μέλλον της Ευρώπης. Ο γαλλογερμανικός άξονας που λειτουργούσε κάποτε ως κινητήρια δύναμη της ΕΕ, έχει περιπέσει σε αδράνεια με τον Μακρόν να φαντασιώνεται ρόλο μικρού Ναπολέοντα.
Ως τώρα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο βρισκόταν υπό τον πολιτικό έλεγχο δύο μεγάλων πολιτικών οικογενειών, της συντηρητικής Δεξιάς που εκφραζόταν από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και της Σοσιαλδημοκρατίας που εκφραζόταν από την Προοδευτική Συμμαχία Σοσιαλιστών και Δημοκρατών.
Υπήρχαν επίσης συνασπισμοί μικροτέρων κομμάτων της ευρύτερης Αριστεράς και της άκρας Δεξιάς. Σε αυτές τις εκλογές αναμένεται εντυπωσιακή άνοδος της άκρας Δεξιάς που υπολογίζεται ότι θα έχει γύρω στο 25% των εδρών του Ευρωκοινοβουλίου. Όμως ο ρόλος της δεν θα είναι ίσως τόσο αποτελεσματικός επειδή παρουσιάζεται ήδη διασπασμένη σε τρεις ομάδες. Η πρώτη ομάδα είναι αυτή της Τζόρτζια Μελόνι, της πρωθυπουργού της Ιταλίας, που φλερτάρει ήδη για συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα. Η δεύτερη ομάδα είναι αυτή της Μαρίν Λεπέν, της Γαλλίδας πολιτικού, η οποία θα είναι μέλλον αδυνατισμένη μετά την πρόσφατη διακοπή των σχέσεών της με τη γερμανική Ακροδεξιά, λόγω των ναζιστικών της θέσεων. Η τρίτη ομάδα είναι οι βουλευτές του κόμματος του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Ορμπάν μετά την αποβολή τους από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα. Τελικά φαίνεται ότι οι πολιτικές ομάδες της Ακροδεξιάς προσαρμόζονται ως ένα σημείο στα ευρωπαϊκά δεδομένα για να αποφύγουν την απομόνωση και τα συστημικά ευρωπαϊκά κόμματα, για να μη χάσουν την εκλογική τους δύναμη, έχουν σταδιακά υιοθετήσει πολλές από τις θέσεις της Ακροδεξιάς.
Μέσα σε αυτό το κλίμα διεξάγονται οι ευρωεκλογές και σε Ελλάδα και Κύπρο, με μια αβάστακτη ελαφρότητα, με όρους ποδοσφαίρου, με μικροκομματική πολιτική ατζέντα εσωτερικής κατανάλωσης και όχι με τη συζήτηση εκείνη που επιβάλλουν οι καιροί σε δύσκολες εποχές τεκτονικών αναδιατάξεων στο διεθνές σύστημα.
Στην Ελλάδα βασικά ο Μητσοτάκης και η Δεξιά, έχοντας εξασφαλισμένη την πρώτη θέση και σε απόσταση από την πολυδιασπασμένη και χωρίς πυξίδα αντιπολίτευση, αγωνίζονται να έχουν όσο πιο ψηλά ποσοστά μπορούν με την ψευδαίσθηση ότι έτσι νομιμοποιείται η εκποίηση της χώρας στους αμερικανο-ΝΑΤΟϊκούς σχεδιασμούς. Επιπλέον, όπως τώρα επικαλούνται το 41% των εθνικών εκλογών θα επικαλούνται και στο μέλλον ένα ψηλό ποσοστό στις ευρωεκλογές για την νομιμοποίηση των οικονομικών ατασθαλιών, τον βιασμό του κράτους δικαίου, τη συγκάλυψη του εγκλήματος των Τεμπών και την δικαιολόγηση των ιδιωτικοποιήσεων που επιχειρούνται σε όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της υγείας και της παιδείας. Δεν υπάρχει η ίδια ανησυχία για την άνοδο της Ακροδεξιάς όπως στην υπόλοιπη Ευρώπη, από τη στιγμή που ένα σημαντικό κομμάτι της είναι από καιρό ενσωματωμένο στη Νέα Δημοκρατία και συμμετέχει στην κυβέρνηση. ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ δεν προτείνουν κάτι που να έχει ουσιαστική διαφορά από την πολιτική Μητσοτάκη και το μόνο κόμμα που διαφοροποιείται από το συστημικό πολιτικό σκηνικό είναι το ΚΚΕ με θέσεις εκτός ευρωατλαντικού πλαισίου για τα εθνικά θέματα, την οικονομία και την κοινωνία. Υπάρχουν βέβαια και μικρότερες πολιτικές ομάδες που διαφοροποιούνται από το συστημικό πολιτικό πλαίσιο, χωρίς όμως ελπίδα να εκλέξουν ευρωβουλευτές. Άξια αναφοράς είναι η κίνηση ΣΥΜΜΕΤΕΧΩ για την Εθνική Κυριαρχία και την Κύπρο.
Πρόβλημα αποτελεί επίσης και η επιλογή των υποψηφίων που θυμίζει λίγο τις επιλογές που έκανε ο Νώε για την κιβωτό του! Δηλαδή να βάλουμε λίγο απ όλα στα ψηφοδέλτια, περσόνες του λάιφ στάιλ και της τηλεόρασης, ποδοσφαιριστες κ.λπ. που θα μαζέψουν ψηφαλάκια και όχι τους ικανούς που θα μπορούν να υπερασπιστούν τα συμφέροντα της χώρας.
Στην περίπτωση της Κύπρου όπως ήδη έχει αναφερθεί παλιότερα από αυτή την στήλη, πολλά θα κριθούν από τα ποσοστά του ΕΛΑΜ. Το κόμμα αυτό σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχει επιλέξει, απ’ότι φαίνεται, την συνεργασία με την ακροδεξιά πολιτική ομάδα της Ιταλίδας πρωθυπουργού Μελόνι.
Ο ΔΗΣΥ και το ΑΚΕΛ αγωνίζονται για την πρώτη θέση και το ΔΗΚΟ αγωνίζεται για την διατήρηση της τρίτης θέσης στο κυπριακό πολιτικό σύστημα. Η κατανομή των εδρών, αν επαληθευτούν οι δημοσκοπήσεις, θα είναι περίπου η ίδια εκτός από την παρουσία για πρώτη φορά στην Ευρωβουλή του ΕΛΑΜ. Το τραγικό είναι ότι δεν υπάρχει καμιά σοβαρή συζήτηση ούτε για το Κυπριακό ούτε για τα πολλαπλά άλλα προβλήματα που ταλανίζουν την κυπριακή κοινωνία. Καθώς συμπληρώνονται φέτος πενήντα χρόνια από το πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή, πενήντα χρόνια κατοχής, θα ήταν η ευκαιρία να αναδειχτεί το πρόβλημα αυτό σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Δεν το επιτρέπει δυστυχώς η μικροπολιτική και τα συμφέροντα των κυρίαρχων ελίτ. Όπως και στην Ελλάδα, έτσι και στην Κύπρο, οι διάφορες ελίτ, πολιτικές και όχι μόνο, είναι δεδομένες σε μια ευρωατλαντική πολιτική που ασφαλώς ευνοεί, όπως συνέβαινε πάντοτε, την Τουρκία. Φτάσαμε να νομίζουν στην Ευρώπη ότι το Κυπριακό είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ των κοινοτήτων και όχι η τουρκική κατοχή!
Να μού επιτραπεί, σε προσωπικό επίπεδο, να δώσω τη στήριξη μου στον Τουρκοκύπριο υποψήφιο με τους Οικολόγους, τον Οζ Καραχάν, ένα συνεπή αγωνιστή εναντίον της τουρκικής κατοχής και υπέρ της Κυπριακής Δημοκρατίας, με θέσεις υπέρ της κοινωνικής δικαιοσύνης και ευαισθησίες για το περιβάλλον. Αυτό δεν σημαίνει φυσικά ότι απαξιώνω άλλους ικανούς υποψηφίους με σωστές θέσεις. Απλώς θεωρώ ότι ο Οζ Καραχάν δείχνει τον δρόμο της κοινής συμπόρευσης Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων για τη διάσωση της Κυπριακής Δημοκρατίας, πέρα από φυλετικά κριτήρια, με κοινές πολιτικές θέσεις.
*Πανεπιστημιακός, συγγραφέας, ποιητής.
stephanos.constantinides@gmail.com
