Ο Τραμπ και ο κόσμος

                               

Του Στέφανου Κωνσταντινίδη*

Η απόφαση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να καταγγείλει τη συνθήκη για τα πυρηνικά του Ιράν εκτός του ότι οδηγεί τις ΗΠΑ σε διπλωματική απομόνωση, με μόνους συμμάχους την Σαουδική Αραβία και το Ισραήλ, εκθέτει επίσης ανεπανόρθωτα  μια μεγάλη χώρα ως προς την εμπιστοσύνη που θα μπορούν να της έχουν στο μέλλον  όσοι καταλήγουν σε συμφωνίες μαζί της. Η Βόρεια Κορέα με την οποία ετοιμάζεται να συνομιλήσει ο Τραμπ θα το σκεφτεί δυο φορές για να συνάψει μια συμφωνία με τις ΗΠΑ. Η αμερικανική φερεγγυότητα έχει τρωθεί, αν όχι ανεπανόρθωτα, σίγουρα αρκετά σοβαρά.

Ο Αμερικανός Πρόεδρος απειλεί το Ιράν αλλά απειλεί ταυτόχρονα και την Ευρώπη η οποία δεν πρόκειται να αποχωρήσει από τη συμφωνία με το Ιράν, ούτε και θα του επιβάλει κυρώσεις. Δεδομένου μάλιστα ότι δεκάδες ευρωπαϊκές εταιρείες έχουν  ήδη συμφέροντα στο Ιράν, απειλείται ένας εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ-Ευρώπης επειδή σίγουρα οι Ευρωπαίοι θα προστατεύσουν τα συμφέροντα τους. Ένας τέτοιος πόλεμος θα μπορούσε να εξελιχτεί σε μπούμεραγκ για τις ΗΠΑ από τη στιγμή που η Ευρώπη θα έχει ένα κοινό μέτωπο με την Ρωσία και την Κίνα. Η Αμερική δεν είναι άτρωτη. Ό,τι πέτυχε τα τελευταία χρόνια, αν μπορούμε βέβαια να μιλήσουμε για επιτυχίες, αφού μόνο καταστροφές επέφερε η πολιτική της από την Γιουγκοσλαβία ως το Ιράκ και τη Λιβύη, το πέτυχε με την συμμαχία και την στήριξη της Ευρώπης.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος όμως συνίσταται στο να δώσουν οι ΗΠΑ το πράσινο φως στο Ισραήλ για μια επίθεση στο Ιράν. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Βενιαμίν Νετανιάχου είναι πρόθυμος για κάτι τέτοιο ακόμη και για προσωπικούς λόγους, σε μια στιγμή που τον κυνηγά η δικαιοσύνη της χώρας του για μια σειρά από σκάνδαλα. Μια τέτοια  όμως επίθεση θα οδηγούσε σε ανάφλεξη ολόκληρη τη Μέση Ανατολή με συνέπειες για την παγκόσμια ειρήνη. Ας ελπίσουμε ότι στην Ουάσιγκτον υπάρχουν ακόμη κάποιοι που σκέφτονται ψύχραιμα και δεν θα επιτρέψουν στον Τραμπ και τον Νετανιάχου να αιματοκυλήσουν την περιοχή. Όλες οι προηγούμενες επιθέσεις των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή ωφέλησαν το Ιράν που με την παρουσία του σήμερα στο Ιράκ, τη Συρία και το Λίβανο, έφτασε να έχει σύνορα με το Ισραήλ! Μια επίθεση εναντίον του αυτή τη στιγμή θα ενίσχυε τους σκληρούς της ιρανικής πολιτικής σκηνής σε βάρος των μετριοπαθών που ελέγχουν βασικούς μοχλούς της εξουσίας στην Τεχεράνη. Και αυτό θα απέβαινε πρωτίστως σε βάρος του Ισραήλ.

Η διπλωματική απομόνωση της Ουάσιγκτον είναι πρωτοφανής. Και οπωσδήποτε θα έχει συνέπειες για το μέλλον. Είναι η πρώτη φορά που οι Αμερικανοί  ενεργούν με μια τέτοια μονομέρεια χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τους συμμάχους τους.  Ακόμη και το Λονδίνο, παραδοσιακός σύμμαχος των Αμερικανών, με συντηρητική μάλιστα  κυβέρνηση,  διαχώρισε τη θέση του στο θέμα αυτό και συντάχτηκε με την Γερμανία και την Γαλλία. Τι ηγεσία θα εξασκήσει στο μέλλον η Ουάσιγκτον επί των συμμάχων της μετά τη σημερινή διπλωματική της απομόνωση ;

Η κρίση που προκαλεί με τις ενέργειες του ο Τραμπ, δεν ωφελεί, επί της ουσίας, κανένα. Τα Ηνωμένα Έθνη και η Διεθνής Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (IAEA) δικαιώνουν το Ιράν. Οι επιθεωρητές μάλιστα της Διεθνούς αυτής Επιτροπής έχουν κατ΄επανάληψη διαψεύσει τους ισχυρισμούς του Τραμπ και του Νετανιάχου ότι το Ιράν δεν τηρεί τους όρους της συνθήκης που υπέγραψε. Εδώ επαναλαμβάνεται η ίδια ιστορία με τα επικίνδυνα όπλα του Σαντάμ και του Καντάφι που ακόμη τα ψάχνουν! Αλλά ακόμη και να προσπαθούσε το Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, γιατί να μη είχε αυτό το δικαίωμα; Γιατί να είναι μονοπώλιο ορισμένων χωρών; Ποιος αποφασίζει για το  ποιος έχει το δικαίωμα να τα κατέχει και ποιος όχι, και με ποια κριτήρια; Γιατί να έχει αυτό το δικαίωμα το Ισραήλ, η Ινδία και το Πακιστάν και όχι το Ιράν; Το Πακιστάν είναι μια από τις πιο ασταθείς χώρες, με παρουσία Ταλιμπάν στο έδαφος του.

Οι μέρες, οι εβδομάδες, οι μήνες που θα ακολουθήσουν θα βάλουν σίγουρα σε δοκιμασία τις διεθνείς σχέσεις και ενδεχομένως να θέσουν σε κίνδυνο την παγκόσμια ειρήνη. Θα χρειαστεί ψυχραιμία, υπομονή και επιμονή για να αποφευχθεί μια επικίνδυνη κρίση.

Υ.Γ.1 Καλά, να ενοχλείται ο Ακιντζί για τον αγωγό East Med ο οποίος θα μεταφέρει στην Ευρώπη φυσικό αέριο από τα μεγάλα κοιτάσματα που έχουν βρεθεί στη Μεσόγειο είναι κατανοητό. Τα συμφέροντα της Τουρκίας εξυπηρετεί, όχι αυτά της Κύπρου. Οι Ελληνοκύπριοι όμως που ενοχλούνται, οι πολιτικοί ηγέτες που ενοχλούνται, τα κόμματα που ενοχλούνται, ποιανού τα συμφέροντα εξυπηρετούν; Και γιατί τόση επιμονή να μεταφερτεί το φυσικό αέριο της Μεσογείου στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας;

Υ.Γ.2  Καλά, δεν βρέθηκε κάποιος να τους πει στην Αθήνα πως η επέτειος του απαγχονισμού των Καραολή και Δημητρίου δεν ήταν η κατάλληλη ημερομηνία για την επίσημη  επίσκεψη  στην ελληνική πρωτεύουσα του Καρόλου, του  διαδόχου του βρετανικού θρόνου; Δεν υπήρχε η ευαισθησία για την επαίτειο   των πρώτων απαγχονισμών στην Κύπρο απο τους Βρετανούς αποικιοκράτες που συγκλόνισαν τότε το Πανελλήνιο;  Προπάντων που η μητέρα του, και σήμερα ακόμη βασίλισσα,αρνήθηκε να τους χαρίσει τη ζωή, παρά τις διεθνείς εκκλήσεις;  Χάθηκε η εθνική αξιοπρέπεια; Όταν μάλιστα  δεκάδες χιλιάδες Έλληνες διαδήλωναν εκείνη τη μέρα  στην Αθήνα με νεκρούς και τραυματίες;

*Πανεπιστημιακός, διευθυντής του Κέντρου Ελληνικών Ερευνών Καναδά-ΚΕΕΚ

 και μέχρι πρόσφατα  επιστημονικός συνεργάτης του ΕΔΙΑΜΜΕ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.

* .E-mail   stephanos.constantinides@gmail.com