Σε κρανίου τόπον μεταβάλλουν τις κυπριακές παραλίες τα μεγάλα συμφέροντα

Σοβαρή διάβρωση στο Fig Tree (εικόνες)

Η αυθαίρετη κατασκευή από τον δήμο Παραλιμνίου ενός κάθετου προβόλου από φυσικούς ογκόλιθους, μήκους περίπου 30 μέτρων, στον θαλάσσιο χώρο του Fig Tree, προκαλεί εδώ και πέντε χρόνια σοβαρό πρόβλημα διάβρωσης της παραλίας. Οι αρμόδιες Αρχές, ενώ αναγνωρίζουν το πρόβλημα, δεν προβαίνουν σε μέτρα για οριστική επίλυσή του.

Ως αποτέλεσμα, κάθε χρόνο πριν τη λήψη προσωρινών μέτρων από τον δήμο Παραλιμνίου, για άντληση ποσότητας άμμου από τη θάλασσα και τοποθέτηση στην παραλία, η εικόνα που παρουσιάζει η παραλία είναι άκρως απογοητευτική, αλλά και παράλληλα επικίνδυνη για τους λουομένους, αφού υπάρχει κίνδυνος στην προσπάθεια τους να εισέλθουν στο νερό να γλιστρήσουν στα βράχια στα οποία αναπτύχθηκε μάλλα. Λόγω της αυθαίρετης επέμβασης παρεμποδίζεται επίσης η ανακύκλωση του θαλασσινού νερού.

Χαρακτηριστική είναι η επιστολή του Κλάδου Θαλασσίων Έργων του Τμήματος Δημοσίων Έργων, ημερ. 20/1/2014, που κάνει λόγο ότι «η άναρχη απόρριψη ογκόλιθων τέτοιου μεγέθους εγκυμονεί κινδύνους για την ασφάλεια των χρηστών της παραλίας και των λουομένων». Υπογραμμίζει ακόμα ότι «είναι ανεπίτρεπτες ενέργειες, αφού αλλοιώνουν την αισθητική και τη μορφολογία του χώρου, υποβαθμίζοντας την ποιότητα της ακτής, προκαλούν προβλήματα διάβρωσης και αρνητικές επιπτώσεις στα θαλάσσια οικοσυστήματα».

Μόνιμη λύση στο ζήτημα θα φέρει ο τερματισμός όλων των παρανομιών, καθώς και η επαναφορά και αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος. Κάτι που αναγνωρίζει και ο έπαρχος Αμμοχώστου, Γεώργιος Χρυσαφίνης, ο οποίος επισκέφθηκε πρόσφατα την περιοχή και πραγματοποίησε αυτοψία με τεχνοκράτες αρμοδίων τμημάτων, σε μια προσπάθεια να προγραμματιστεί και φέτος η άντληση ποσότητας άμμου από τη θάλασσα για εμπλουτισμό της παραλίας σε σημείο από το οποίο έχει μετατοπιστεί άμμος λόγω διάβρωσης.

Παράλληλα, ο κ. Χρυσαφίνης ανέφερε ότι θα αποταθεί στον δήμο Παραλιμνίου ώστε να συνεργαστεί με τον Κλάδο Θαλασσίων Έργων του Τμήματος Δημοσίων Έργων για διενέργεια ολοκληρωμένης μελέτης ώστε να επιλυθεί οριστικά το πρόβλημα στην παραλία Fig Tree. Πρόσθεσε ότι ενδεχομένως η απομάκρυνση του παράνομου προβόλου να επιλύσει το πρόβλημα της διάβρωσης. 

ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΧΩΡΙΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΚΑΙ ΑΔΕΙΕΣ

Οι αρνητικές επιπτώσεις των αυθαίρετων επεμβάσεων που διεξήγαγε το 2013 και 2014 ο Δήμος Παραλιμνίου στην παραλία Fig Tree Bay του Πρωταρά, οι οποίες μάλιστα καταγράφονται σε διαχειριστικό έλεγχο της Ελεγκτικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας με τίτλο «Διαχείριση Παραλιών της Κύπρου» και ημερομηνία 12/9/2014, καθίστανται πλέον ορατές.

Όπως προκύπτει από σχετική αλληλογραφία του Τμήματος Δημοσίων Έργων και του Τμήματος Περιβάλλοντος, ο Δήμος Παραλιμνίου διενήργησε σημαντικές αυθαίρετες επεμβάσεις στην παράκτια περιοχή Fig Tree Bay, εντός της Ζώνης Προστασίας της Παραλίας και της Θαλάσσιας Ζώνης. Οι αυθαίρετες επεμβάσεις περιλαμβάνουν χωματουργικές εργασίες και την κατασκευή κάθετου προβόλου από φυσικούς ογκόλιθους, μήκους περίπου 30 μέτρων, χωρίς την προηγούμενη υποβολή των αναγκαίων τεχνικών και περιβαλλοντικών μελετών προς τις αρμόδιες Αρχές και την εξασφάλιση των σχετικών αδειών/ εγκρίσεων. Οι σημαντικές επεμβάσεις διαπιστώθηκαν και από επί τόπου επίσκεψη που διεξήγαγε η Ελεγκτική Υπηρεσία στην παραλία το 2014.

Σύμφωνα με τις επισημάνσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, οι αυθαίρετες επεμβάσεις εντός της Ζώνης Προστασίας της Παραλίας και της Θαλάσσιας Ζώνης στον κολπίσκο Fig Tree Bay στον Πρωταρά (όπως και αυτές στην ακτογραμμή των περιοχών Κάππαρης του δήμου Παραλιμνίου και Άμμος του Καμπούρη της Αγίας Νάπας), ήταν σε γνώση της Επαρχιακής Διοίκησης Αμμοχώστου, χωρίς ωστόσο να ληφθούν εξαρχής τα απαραίτητα μέτρα κατά των παρανομούντων. 

Στην έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας υπογραμμίζεται επίσης ότι οι αυθαίρετες επεμβάσεις εντός της Ζώνης Προστασίας της Παραλίας και της Θαλάσσιας Ζώνης πρέπει να αντιμετωπίζονται με την ανάλογη αυστηρότητα. Επιπλέον, αναφέρεται ότι πρέπει να αξιολογηθεί η επίδραση που έχουν οι παράνομες επεμβάσεις στη Ζώνη Προστασίας της Παραλίας και τη Θαλάσσια Ζώνη σε φαινόμενα διάβρωσης της ακτογραμμής ή/και καταστροφής θαλάσσιων οικοσυστημάτων.

Παράλληλα, σημειώνεται ότι η Πρωτοβουλία για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών, με ανοικτή επιστολή ημερομηνίας 19/1/2018 προς τον έπαρχο Αμμοχώστου, επισημαίνει ότι οι αυθαίρετες επεμβάσεις συμβάλλουν στην καταστροφή του παράκτιου περιβάλλοντος και τοπίου, καθώς επιφέρουν αλλοίωση στην αισθητική του χώρου και τη γεωμορφολογία της περιοχής, υποβάθμιση της ποιότητας της ακτής, διάβρωση του εδάφους και απώλεια παράκτιων τύπων φυσικών οικοτόπων και ενδιαιτημάτων σημαντικών ειδών πανίδας και χλωρίδας.

Σύμφωνα με την Πρωτοβουλία για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών, η Επαρχιακή Διοίκηση Αμμοχώστου και το υπουργείο Εσωτερικών πρέπει να προβούν άμεσα σε όλες τις νενομισμένες διαδικασίες για τη συνολική καταγραφή και αξιολόγηση των αυθαίρετων επεμβάσεων που πραγματοποιήθηκαν την τελευταία πενταετία κατά μήκος της ακτογραμμής του δήμου Παραλιμνίου (από την περιοχή Κάππαρης μέχρι την παραλία Κόννος).

Ακολούθως, πρέπει να εκπονηθεί εξειδικευμένη ακτομηχανική μελέτη και ολοκληρωμένη μελέτη εκτίμησης επιπτώσεων στο περιβάλλον, οι οποίες να εξετάζουν τόσο τις άμεσες όσο και τις αθροιστικές/συσσωρευτικές επιπτώσεις των αυθαίρετων και παράνομων επεμβάσεων εντός της Ζώνης Προστασίας Παραλίας και της Θαλάσσιας Ζώνης, έτσι ώστε να θεσπιστούν μέτρα αποκατάστασης της περιβαλλοντικής ζημιάς και να διασφαλιστεί η περιβαλλοντική συμμόρφωση του δήμου Παραλιμνίου.

Το ιστορικό των παρεμβάσεων

Σύμφωνα με τα αρμόδια Τμήματα, οι επεμβάσεις επέφεραν αλλοίωση στην αισθητική και μορφολογία του χώρου, υποβάθμιση στην ποιότητα της ακτής, πρόβλημα διάβρωσης και αρνητικές επιπτώσεις στα θαλάσσια οικοσυστήματα. 

Το Τμήμα Δημοσίων Έργων, με επιστολή ημερομηνίας 8/4/2013, προς την Επαρχιακή Διοίκηση Αμμοχώστου, κάλεσε τον αναπληρωτή έπαρχο Αμμοχώστου να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του, καθώς και στη λήψη μέτρων για την άρση των παράνομων κατασκευών και αποκατάσταση του περιβάλλοντος. Σχετική επιστολή προς τον έπαρχο Αμμοχώστου απέστειλε και το Τμήμα Περιβάλλοντος στις 16/5/2013. 

Όπως αναφέρεται από την Ελεγκτική Υπηρεσία, στην απαντητική του επιστολή ημερομηνίας 27/5/2013, ο αναπληρωτής έπαρχος Αμμοχώστου ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι τα έργα που έγιναν στην εν λόγω περιοχή αφορούν μικρές βελτιώσεις, οι οποίες δεν είναι επιζήμιες για το περιβάλλον και ως εκ τούτου δεν κρίνεται απαραίτητη η λήψη οποιωνδήποτε διορθωτικών μέτρων.

Ακολούθως, η Ελεγκτική Υπηρεσία επισήμανε ότι η αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των αυθαίρετων επεμβάσεων δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητες της Επαρχιακής Διοίκησης Αμμοχώστου, η οποία θα έπρεπε να προωθήσει ενέργειες για την εξέταση της καταγγελίας και τη λήψη των απαραίτητων μέτρων για αποκατάσταση της νομιμότητας στην περιοχή.

Τότε, ο αναπληρωτής έπαρχος Αμμοχώστου ανέφερε ότι έκρινε ότι η εν λόγω ενέργεια του Δήμου Παραλιμνίου δεν ήταν επιζήμια για το περιβάλλον για τον λόγο ότι είχε συσσωρευτεί άμμος στην παραλία και υπήρξε βελτίωση της υφιστάμενης κατάστασης. 

Νέα αυθαίρετα έργα το 2014

Το Τμήμα Δημοσίων Έργων, με νέα επιστολή ημερομηνίας 18/1/2014, ειδοποίησε την Επαρχιακή Διοίκηση Αμμοχώστου ότι ο Δήμος Παραλιμνίου ξεκίνησε νέες παράνομες κατασκευές στην περιοχή, οι οποίες αφορούσαν στην ενίσχυση του προβόλου. Νέα σχετική επιστολή προς την Επαρχιακή Διοίκηση Αμμοχώστου απέστειλε επίσης το Τμήμα Περιβάλλοντος στις 16/5/2013. 

Οι νέες εργασίες στον κολπίσκο Fig Tree Bay αφορούσαν την κατασκευή προβόλου για σκοπούς αντιμετώπισης της διάβρωσης που παρουσιαζόταν κάθε χρόνο, λόγω, όπως επιστεύετο, προηγούμενων παράνομων εκβραχισμών. Παρόλο που ο Δήμος Παραλιμνίου ισχυρίστηκε ότι οι εργασίες διεξήγοντο μετά από συμβουλές ειδικών, ο αναπληρωτής έπαρχος Αμμοχώστου παρενέβη και απαίτησε τη διακοπή της διεξαγωγής οποιασδήποτε περαιτέρω εργασίας.

Στις 21/2/2014 πραγματοποιήθηκε συνάντηση μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων φορέων κατά την οποία αποφασίστηκε όπως το Τμήμα Δημοσίων Έργων αποστείλει επιστολή με τις εισηγήσεις του για αποκατάσταση της περιοχής. 

Ωστόσο, στη συνέχεια ο αναπληρωτής έπαρχος Αμμοχώστου πληροφόρησε την Ελεγκτική Υπηρεσία ότι η Επαρχιακή Διοίκηση Αμμοχώστου δεν μπορεί να επωμιστεί την ευθύνη για την παράνομη κατασκευή έργων από τον Δήμο Παραλιμνίου. Επίσης, ανέφερε ότι δεν μπορεί να προχωρήσει στην αποκατάσταση του χώρου, πριν από την υποβολή από τον Δήμο Παραλιμνίου της απαραίτητης μελέτης εκτίμησης επιπτώσεων στο περιβάλλον και την εξέταση της από το Τμήμα Περιβάλλοντος και τον Κλάδο Θαλάσσιων Έργων του Τμήματος Δημοσίων Έργων. Τέλος, ανέφερε ότι για να μπορέσει να προχωρήσει στην αποκατάσταση της παραλίας πρέπει να εξασφαλιστούν οι απαραίτητες πιστώσεις από τον προϋπολογισμό της Επαρχιακής Διοίκησης Αμμοχώστου.

  Άγγελος Νικολάου , Ο Φιλελεύθερος , 5 Μάη 2018