Καρικατούρα Δημοκρατίας

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΒΟΤΣΗ

Στην ΑΡΙΣΤΕΑ ΜΠΟΥΓΑΤΣΟΥ,
που δίδαξε δημοσιογραφία

Ολα τα 'χαμε, τρομάρα μας, στην κυβερνητική μηχανή, ακόμη ένας υπουργός μάς έλειπε. Τις ημέρες που μαθαίναμε τα νέα ρεκόρ της φρίκης στην καλπάζουσα ανεργία (έξι στους δέκα νέους, πρωτιά συνολικά στην Ευρώπη, 13η θέση παγκοσμίως), ο Αντ. Σαμαράς ανακάλυψε ότι χρειάζεται έναν υφυπουργό ειδικά για να διαχειρίζεται το ΕΣΠΑ και, με αξιοκρατικά κριτήρια, ως είθισται, τον διόρισε. Με την μπακάλικη λογική, 45 υπουργούς έχουμε, ένας παραπάνω μας μάρανε;
Ενας; Οχι ακριβώς. Ο Κυρ. Βιρβιδάκης έσπευσε στον υπουργικό θώκο με τα «προικιά» του: πολυτελές γραφείο, που τάχιστα θα το ανακαινίσει, πολυτελέστερο κρατικό αυτοκίνητο, μετά οδηγού, από τον προκλητικό στόλο των προνομιούχων που αφήνει άθικτο η κρίση, 5-6 γραμματείς ευειδείς, καμιά δεκαριά αστυνομικοί να τον φρουρούν μέρα-νύχτα, πάνω από 20 «σύμβουλοι» που του αναλογούν, αναρίθμητοι παρατρεχάμενοι - και άσε τα κοπέλια από τα Χανιά, που θα βρει τρόπο να τα βολέψει.
Με όλους αυτούς, σε περίοδο εξοντωτικής λιτότητας για τους πολλούς, θα ταΐσουμε, για να περιδρομιάσει, τον ακόρεστο λεβιάθαν της κυβερνητικής γραφειοκρατίας. Εχουμε και λέμε (τα στοιχεία από εφιαλτικό ρεπορτάζ της Ελένης Δελβινιώτη, «Ε» 26-1-2013): Υπουργοί 15. Αναπληρωτές υπουργοί 9. Υφυπουργοί 22. Γενικοί και ειδικοί γραμματείς 78. Σύμβουλοι (άκου, άκου!) 1.200...

Επιπροσθέτως, στα υπουργεία υπάρχουν: 3.720 τμήματα, 886 διευθύνσεις, 149 γενικές διευθύνσεις και πάνω από 2.000 Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου. Ολος αυτός ο συρφετός «λειτουργεί» με 23.142 αλληλοσυγκρουόμενες αρμοδιότητες, «παράγει» ετησίως 5.716 ρυθμίσεις και μας κοστίζει περί τα 14 δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο...
Αντε μετά να προκόψει ποτέ αυτός ο δύσμοιρος τόπος.
Για μια πρόχειρη σύγκριση, να θυμίσουμε ότι πέρσι, ταυτόχρονα σχεδόν με τις δικές μας, στήθηκαν κάλπες και στην (με ισάριθμο, περίπου, πληθυσμό) Ολλανδία. Για 150 (και όχι 300...) βουλευτές και κυβέρνηση με 11 όλα κι όλα υπουργεία, χωρίς πολλές παραφυάδες.
Ο ευρωπαϊκής κουλτούρας Αντ. Μανιτάκης, επιφορτισμένος με τις μνημονιακές εκκαθαρίσεις, αν όντως ήθελε (και τολμούσε) να εξυγιάνει και να εκσυγχρονίσει τη δημοσιοϋπαλληλία, από τον λεβιάθαν της κυβερνητικής γραφειοκρατίας όφειλε να αρχίσει. Ή όχι;
Αλλά να που μας προέκυψε και η εξόχως αποκαλυπτική περίπτωση του πολυθεσίτη καθηγητή Μέργου. Ο οποίος, καίτοι διευθυντικό στέλεχος μεγαλοκατασκευαστικής εταιρείας, επελέγη για γεν. γραμματέας του υπουργείου Οικονομικών(!) - για να υπηρετήσει, προφανώς, τα συμφέροντα του... Δημοσίου! Αυτός ντε, που με τον ιταμό κυνισμό τού χορτάτου και άπληστου, μας είπε ορθά-κοφτά ότι είναι υπερβολικός ο κατώτερος μισθός των 580 ευρώ - υπονοώντας ότι πρέπει να πέσει στα επίπεδα Βουλγαρίας.
Είναι στην αρμοδιότητα του ακαταπόνητου επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης Λ. Ρακιντζή (αυτός τα λέει, αυτός τα ακούει...) να ερευνήσει και αυτή την τερατόμορφη απόφυση του πελατειακού κράτους. Για να καταδειχτεί πόσοι και ποιοι πατενταρισμένοι άνθρωποι των ολιγαρχών στελεχώνουν την κυβερνητική μηχανή - ακόμη και ως υπουργοί... Και να αποκαλυφθεί σκαστή η διαπλοκή. Ητοι, η κορυφή της διαφθοράς, που κοστίζει ετησίως περί τα 20 δισεκατομμύρια ευρώ. Αλλα τόσα κοστίζει η γραφειοκρατία γενικά. Να τα λοιπόν τα 40 δισ. που «πήραμε» τον Δεκέμβρη και πανηγυρίζαμε - όταν όλο και μεγαλύτερα πλήθη σπρώχνονται στο περιθώριο, την αναδουλειά, την ανέχεια, την απόγνωση και τη λιμοκτονία...
Ακόμη και στην ψευδεπίγραφη αντιπροσωπευτική κοινοβουλευτική δημοκρατία υποτίθεται ότι δεν υπάρχουν αρχές και αξιωματούχοι ανέλεγκτοι. Ο Αντ. Σαμαράς, λοιπόν, που αποφασίζει, διατάζει και διορίζει, σε ποιον δίνει λογαριασμό; Ποιος τον ελέγχει ως πρωθυπουργό;
Οχι, βεβαίως, το υπουργικό συμβούλιο. Στους οκτώ μήνες συνεδρίασε όλες κι όλες τέσσερις φορές - κι αυτές για να ακούσει τα πρωθυπουργικά σχέδια και τις επιλογές και όχι για να συναποφασίσει ή να ασκήσει κριτική.
Ούτε, ασφαλώς, η Βουλή, με κατ' εξοχήν αυτόν το θεσμικό ρόλο. Τριάντα ερωτήσεις υπεβλήθησαν από τους πολιτικούς αρχηγούς για τον πρωθυπουργό και δεν προσήλθε για να απαντήσει ούτε σε μία! Αντιθέτως, φρόντισε ο Αντ. Σαμαράς να ευνουχίσει ολοκληρωτικά την ήδη υποβαθμισμένη Βουλή, με τις κυβερνητικές Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου να ξεπερνούν τα νομοσχέδια.
Τι μένει; Α, ναι: Το άτυπο και εξωθεσμικό συμβούλιο αρχηγών της τριτοκομματικής κυβέρνησης. Συνεδριάζει τακτικότατα από κοινή αγωνία μπας και ραγίσει το γυαλί της ετερόκλιτης και με λεόντειους όρους σύμπραξης. Και, παρεμπιπτόντως, οι τρεις αρχηγοί κατανέμουν αναλογικά τις διοικήσεις των ΔΕΚΟ και άλλων δημόσιων υπηρεσιών. Οσοι είχαμε ελπίσει ότι με τον τερματισμό του δικομματισμού ξεμπλέκουμε και με την πελατειακή αθλιότητα του εξ ορισμού διεφθαρμένου μονοκομματικού κράτους, διαπιστώνουμε τώρα ότι ο εναλλάξ μονόχρωμος κρατικός μηχανισμός μεταλλάχθηκε απλώς σε τρικολόρε.
Δεν νοείται κανενός είδους Δημοκρατία: Με κυρίαρχη στη διακυβέρνηση την ενός ανδρός αρχή. Με εξαχρειωμένο πολιτικό σύστημα. Με πολιτική ηγεσία έκπτωτη στην κοινωνική συνείδηση, αφού οι πολίτες, σχεδόν όλοι (87%), της επιρρίπτουν δικαιολογημένα την κύρια ευθύνη για το χάλι μας. Με Κοινοβούλιο ευνουχισμένο και χαμηλοτάτου επιπέδου. Με δικαστικό σώμα εν πολλοίς αντιδραστικό και ιδιοτελές. Με κόμματα αρχηγικά και χρεοκοπημένα. Με τον αυταρχισμό να θερίζει και το φασισμό να ελλοχεύει. Με τις εργατικές κατακτήσεις αιώνων να τσαλαπατιούνται. Με ένα κλομπ πάνω από το κεφάλι κάθε απεργού, διαδηλωτή και μετανάστη. Και με τα Ανθρώπινα Δικαιώματα να συρρικνώνονται συνεχώς. Κάτι χειρότερο: Να εκχωρούνται αδιαμαρτύρητα από υποταγμένους πολίτες. Το επισημαίνει σε ευθύβολο άρθρο του σε αυτές τις στήλες («Ασφάλεια ή Δημοκρατία;» 19-2-2013) ο πρώην πρόεδρος του ΔΣΑ Δημ. Παξινός: «Η Δημοκρατία», γράφει, «χωρίς Ανθρώπινα Δικαιώματα δεν μπορεί να υπάρξει».
Κοινοτοπία; Ισως. Αλλά ακόμη και κάποια αυτονόητα έχουν πια χαθεί...

Ελευθεροτυπία, Σάββατο 23 Φεβρουαρίου 2013