Στέφανος Κωνσταντινίδης
Φαίνεται
ότι η προσπάθεια αυτή τη στιγμή στα παρασκήνια, μετά τις τουρκικές
Navtex, είναι να επαναρχίσουν οι συνομιλίες στο Κυπριακό. Και να γίνει
αυτό με τέτοιο τρόπο που η απόφαση να παρουσιαστεί στους πολίτες χωρίς
να σοκάρει. Επί της ουσίας θα είναι μια ακόμη αναδίπλωση της Λευκωσίας
και ένα ακόμη βήμα για να παρουσιαστεί η Κυπριακή Δημοκρατία ως κράτος
περιορισμένης κυριαρχίας, με τη γνωστή έννοια της «φιλανδοποίησης». Ο
στόχος της Άγκυρας, αλλά και της ηγεσίας των Τουρκοκυπρίων που
συντάσσεται μαζί της, είναι, με λύση ή χωρίς λύση, να αναγνωριστούν
δικαιώματα στην Τουρκία στην κυπριακή ΑΟΖ. Αν δεν υπάρξει λύση τουρκικών
προδιαγραφών, η τουρκική πλευρά θα ικανοποιηθεί προσωρινά με μίας
μορφής ενδιάμεση συμφωνία, είτε δημόσια είτε παρασκηνιακή, που θα της
δίνει ό,τι ζητά. Η προπαγάνδα που θα εκπέμπεται στο μεταξύ θα στοχεύει
στη δημιουργία της αναγκαίας εκείνης ηττοπάθειας στον κόσμο έτσι που να
αποδεχτεί τις τουρκικές πειρατικές ενέργειες ως μέρος της
καθημερινότητάς του, όπως αποδέχεται την τουρκική σημαία στον
Πενταδάκτυλο. Το θέμα είναι απλό. Η Άγκυρα είναι πεπεισμένη ότι μπορεί
να πάρει ό,τι θέλει χωρίς να δώσει τίποτε. Μελετά την κατάσταση του
εσωτερικού μετώπου, γνωρίζει τις αντοχές του Αναστασιάδη και των
συμμάχων του και περιμένει να πάρει ό,τι θέλει σαν ώριμο φρούτο στην ώρα
του. Οι οπαδοί της όποιας λύσης έχουν πάρει τον δρόμο για τα Σούσα από
καιρό.
Στην καλύτερη περίπτωση θα μπορούσαν να συνεχιστούν με αμερικανική μεσολάβηση οι έρευνες, με δέσμευση ότι η εμπορική αξιοποίηση θα γίνει συνεταιρικά με τους Τούρκους. Είναι κοινό μυστικό άλλωστε ότι αυτή είναι η θέση των Αμερικανών, την οποία υιοθετούν ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ. Επιπλέον οι Αμερικανοί προωθούν τη μεταφορά του κυπριακού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω αγωγού που θα περνά από την Τουρκία. Κάτι στο οποίο δεν αντιτίθενται οι οπαδοί της όποιας λύσης, με προεξάρχουσα την κυπριακή μεταπρατική αστική τάξη, αλλά όχι μόνο.
Το θέμα είναι ότι οι δυνάμεις της όποιας λύσης δεν επιθυμούν αλλαγή στρατηγικής, επιμένουν στην πεπατημένη και είναι έτοιμες για συμβιβασμούς που θα βάλουν σε κίνδυνο την επιβίωση των κατοίκων αυτού του τόπου και πρωταρχικά του ελληνικού στοιχείου. Αυτό φαίνεται και από το γεγονός ότι στο παρελθόν η Λευκωσία με την πολιτική της άφησε ακάλυπτα τα νώτα της, με αποτέλεσμα να βρίσκεται σήμερα σε κατάσταση εκβιασμού από την Τουρκία. Και είναι πολλά αυτά που θα μπορούσε να είχε κάνει και δεν τα έκανε. Θα αναφέρω μόνο δύο παραδείγματα από τα οποία θα φανεί ότι η Κύπρος πληρώνει αμαρτίες και δικών της επιλογών.
Τον Φεβρουάριο του 2015, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στη Μόσχα. Έγινε τότε λόγος για παροχή διευκολύνσεων στον ρωσικό στόλο και χρήση της αεροπορικής βάσεως «Ανδρέας Παπανδρέου» στην Πάφο. Αμερικανοί και Βρετανοί εξέφρασαν αμέσως τις ανησυχίες τους για ένα τέτοιο ενδεχόμενο, αντέδρασαν παρασκηνιακά και ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έστειλε στην Ουάσιγκτον τον υπουργό Εξωτερικών Γιαννάκη Κασουλίδη να διαβεβαιώσει τον «στρατηγικό μας εταίρο» ότι δεν υπήρχε τέτοιο ενδεχόμενο! Τις ίδιες διαβεβαιώσεις έδωσε αργότερα, εκ μέρους του Προέδρου Αναστασιάδη, και ο κυβερνητικός του εκπρόσωπος και τώρα υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης. Παρόμοιες διαβεβαιώσεις δόθηκαν και στο Λονδίνο. Να σημειωθεί επίσης ότι το καλοκαίρι του 2014, σύμβουλος του Προέδρου Αναστασιάδη, την ώρα που κατοικοέδρευε στο Προεδρικό Μέγαρο, εξέδωσε βιβλίο με το οποίο αθώωνε τον Κίσινγκερ και τους Αμερικανούς και επέρριπτε ευθύνες στη Ρωσία –τότε Σοβιετική Ένωση– για το πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή στην Κύπρο! Κάτι που υποχρέωσε τη ρωσική Πρεσβεία στη Λευκωσία να αντιδράσει έντονα.
Μπορεί να συγκρίνει κάποιος αυτή την πολιτική της Λευκωσίας με την αντίστοιχη της Άγκυρας και να βγάλει μόνος του τα αναγκαία συμπεράσματα. Έτσι για να μη διερωτώνται κάποιοι γιατί η Μόσχα σιωπά στην παρούσα κρίση. Δεν λέω ότι θα μας έσωζε. Λέω όμως ότι κλείσαμε τις πόρτες στη δυνατότητα μιας διαφορετικής σχέσης που πιθανόν να μας ήταν σήμερα χρήσιμη.
Υπάρχουν βεβαίως και άλλες πονεμένες ιστορίες της εξωτερικής πολιτικής της Λευκωσίας που πιθανόν να έκαναν σήμερα τη διαφορά, με πιο σημαντική αυτήν της δημιουργίας τερματικού στην Κύπρο όταν το ζητούσε το Ισραήλ. Το θέμα ανακινήθηκε και στην πρόσφατη προεκλογική περίοδο και μάλιστα από τον Σταύρο Μαλά, αλλά είναι κοινό μυστικό ότι στην προσπάθεια αυτή αντιτάχθηκε ο Αναστασιάδης καθ' υπόδειξιν των Αμερικανών. Η κωλυσιεργία όμως είχε ξεκινήσει από την κυβέρνηση Χριστόφια.
Οι αμαρτίες των επιλογών μας εδώ πληρώνονται.
Αυτό που έχει σημασία απ΄εδώ και πέρα είναι να μην αποδεκτούμε τη διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, του νόμιμου κυπριακού κράτους. Αυτό το κράτος είναι το ακαταμάχητο όπλο μας, όσο τραυματισμένο και να είναι. Αυτό θα μας προστατεύσει. Γι΄αυτό προσπαθούν από το 1963 να το διαλύσουν, Τούρκοι, Αμερικανοί, Βρετανοί και ΝΑΤΟ. Και οι προσπάθειές τους αυτές θα ενταθούν με την προοπτική εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου. Να μη βρεθούμε χωρίς κράτος, τη στιγμή που άλλοι λαοί, οι Κούρδοι και οι Παλαιστίνιοι ως παράδειγμα, αγωνίζονται για να αποκτήσουν κρατική υπόσταση. Εμείς θα την απεμπολήσουμε;
*Πανεπιστημιακός, διευθυντής του Κέντρου Ελληνικών Ερευνών Καναδά – ΚΕΕΚ και μέχρι πρόσφατα επιστημονικός συνεργάτης του ΕΔΙΑΜΜΕ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.
stephanos.constantinides@gmail.com
Στην καλύτερη περίπτωση θα μπορούσαν να συνεχιστούν με αμερικανική μεσολάβηση οι έρευνες, με δέσμευση ότι η εμπορική αξιοποίηση θα γίνει συνεταιρικά με τους Τούρκους. Είναι κοινό μυστικό άλλωστε ότι αυτή είναι η θέση των Αμερικανών, την οποία υιοθετούν ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ. Επιπλέον οι Αμερικανοί προωθούν τη μεταφορά του κυπριακού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω αγωγού που θα περνά από την Τουρκία. Κάτι στο οποίο δεν αντιτίθενται οι οπαδοί της όποιας λύσης, με προεξάρχουσα την κυπριακή μεταπρατική αστική τάξη, αλλά όχι μόνο.
Το θέμα είναι ότι οι δυνάμεις της όποιας λύσης δεν επιθυμούν αλλαγή στρατηγικής, επιμένουν στην πεπατημένη και είναι έτοιμες για συμβιβασμούς που θα βάλουν σε κίνδυνο την επιβίωση των κατοίκων αυτού του τόπου και πρωταρχικά του ελληνικού στοιχείου. Αυτό φαίνεται και από το γεγονός ότι στο παρελθόν η Λευκωσία με την πολιτική της άφησε ακάλυπτα τα νώτα της, με αποτέλεσμα να βρίσκεται σήμερα σε κατάσταση εκβιασμού από την Τουρκία. Και είναι πολλά αυτά που θα μπορούσε να είχε κάνει και δεν τα έκανε. Θα αναφέρω μόνο δύο παραδείγματα από τα οποία θα φανεί ότι η Κύπρος πληρώνει αμαρτίες και δικών της επιλογών.
Τον Φεβρουάριο του 2015, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στη Μόσχα. Έγινε τότε λόγος για παροχή διευκολύνσεων στον ρωσικό στόλο και χρήση της αεροπορικής βάσεως «Ανδρέας Παπανδρέου» στην Πάφο. Αμερικανοί και Βρετανοί εξέφρασαν αμέσως τις ανησυχίες τους για ένα τέτοιο ενδεχόμενο, αντέδρασαν παρασκηνιακά και ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έστειλε στην Ουάσιγκτον τον υπουργό Εξωτερικών Γιαννάκη Κασουλίδη να διαβεβαιώσει τον «στρατηγικό μας εταίρο» ότι δεν υπήρχε τέτοιο ενδεχόμενο! Τις ίδιες διαβεβαιώσεις έδωσε αργότερα, εκ μέρους του Προέδρου Αναστασιάδη, και ο κυβερνητικός του εκπρόσωπος και τώρα υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης. Παρόμοιες διαβεβαιώσεις δόθηκαν και στο Λονδίνο. Να σημειωθεί επίσης ότι το καλοκαίρι του 2014, σύμβουλος του Προέδρου Αναστασιάδη, την ώρα που κατοικοέδρευε στο Προεδρικό Μέγαρο, εξέδωσε βιβλίο με το οποίο αθώωνε τον Κίσινγκερ και τους Αμερικανούς και επέρριπτε ευθύνες στη Ρωσία –τότε Σοβιετική Ένωση– για το πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή στην Κύπρο! Κάτι που υποχρέωσε τη ρωσική Πρεσβεία στη Λευκωσία να αντιδράσει έντονα.
Μπορεί να συγκρίνει κάποιος αυτή την πολιτική της Λευκωσίας με την αντίστοιχη της Άγκυρας και να βγάλει μόνος του τα αναγκαία συμπεράσματα. Έτσι για να μη διερωτώνται κάποιοι γιατί η Μόσχα σιωπά στην παρούσα κρίση. Δεν λέω ότι θα μας έσωζε. Λέω όμως ότι κλείσαμε τις πόρτες στη δυνατότητα μιας διαφορετικής σχέσης που πιθανόν να μας ήταν σήμερα χρήσιμη.
Υπάρχουν βεβαίως και άλλες πονεμένες ιστορίες της εξωτερικής πολιτικής της Λευκωσίας που πιθανόν να έκαναν σήμερα τη διαφορά, με πιο σημαντική αυτήν της δημιουργίας τερματικού στην Κύπρο όταν το ζητούσε το Ισραήλ. Το θέμα ανακινήθηκε και στην πρόσφατη προεκλογική περίοδο και μάλιστα από τον Σταύρο Μαλά, αλλά είναι κοινό μυστικό ότι στην προσπάθεια αυτή αντιτάχθηκε ο Αναστασιάδης καθ' υπόδειξιν των Αμερικανών. Η κωλυσιεργία όμως είχε ξεκινήσει από την κυβέρνηση Χριστόφια.
Οι αμαρτίες των επιλογών μας εδώ πληρώνονται.
Αυτό που έχει σημασία απ΄εδώ και πέρα είναι να μην αποδεκτούμε τη διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, του νόμιμου κυπριακού κράτους. Αυτό το κράτος είναι το ακαταμάχητο όπλο μας, όσο τραυματισμένο και να είναι. Αυτό θα μας προστατεύσει. Γι΄αυτό προσπαθούν από το 1963 να το διαλύσουν, Τούρκοι, Αμερικανοί, Βρετανοί και ΝΑΤΟ. Και οι προσπάθειές τους αυτές θα ενταθούν με την προοπτική εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου. Να μη βρεθούμε χωρίς κράτος, τη στιγμή που άλλοι λαοί, οι Κούρδοι και οι Παλαιστίνιοι ως παράδειγμα, αγωνίζονται για να αποκτήσουν κρατική υπόσταση. Εμείς θα την απεμπολήσουμε;
*Πανεπιστημιακός, διευθυντής του Κέντρου Ελληνικών Ερευνών Καναδά – ΚΕΕΚ και μέχρι πρόσφατα επιστημονικός συνεργάτης του ΕΔΙΑΜΜΕ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.
stephanos.constantinides@gmail.com
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire