Αίσθηση έχει προκαλέσει το τελευταίο εξώφυλλο του περιοδικού Der Spiegel το οποίο ουσιαστικά αποδομεί τη λειτουργία του σύγχρονου καπιταλισμού και διερωτάται στον κεντρικό τίτλο με τον οποίο κυκλοφορεί το περιοδικό «μήπως ο Μαρξ είχε τελικά δίκιο;» αφού «ο κλασικός καπιταλισμός δεν λειτουργεί πια».
Αδεια η τάξη και μαζεμένα τα θρανία στην αίθουσα που φιλοξενούσε μαθήτριες στην Καμπούλ ενώ ποζάρουν για τον φακό γνωρίζοντας ότι όλα πια έχουν αλλάξει για εκείνες. Προχθές έξω από τα πανεπιστήμια, φοιτήτριες έκλαιγαν η μια στην αγκαλιά της άλλης ενώ συμφοιτητές τους διαμαρτύρονταν μαζί τους. Με απόφαση των Ταλιμπάν απαγορεύεται η φοίτηση των γυναικών σε δημόσια και ιδιωτικά πανεπιστήμια καθώς και σε άλλες βαθμίδες της δημόσιας εκπαίδευσης πέρα από την βασική. Επίσης η απαγόρευση επεκτείνεται και στους τομείς εργασίας αλλά και ένδυσης καθώς από τις 21 Δεκεμβρίου είναι υποχρεωμένες να φορούν μπούργκα σε όλους τους δημόσιους χώρους ενώ απαγορεύεται να βρίσκονται σε πάρκα και γυμναστήρια.
AP Photo/Ebrahim Noroozi
Το 2019 το 5% του αμερικανικού πληθυσμού πίστευε την περίπλοκη και εντελώς παλαβή θεωρία συνομωσίας με τ’ όνομα “Q-Anon”, σύμφωνα με την οποία υπάρχει μια σκοτεινή ελίτ σατανιστών που κυβερνούν τον κόσμο, κάνουν sex trafficking παιδιών και ελέγχουν τα μίντια. To 2020, το ποσοστό ήταν 10%. Το 2021, 17%. Πάνω από 40 εκατομμύρια άνθρωποι. Ένα από τα πιο αλλόκοτα και συναρπαστικά φαινόμενα που έχουμε δει στον κόσμο μας την τελευταία δεκαετία, είναι το ότι αυτό που γενικά αποκαλούμε “ακροδεξιό” κομμάτι της κοινωνίας μας δεν κινητοποιείται πια από ακραίες ιδέες, αλλά από μια ολόκληρη εναλλακτική πραγματικότητα, πλήρη, με θεωρίες συνομωσίας και μερική ή απόλυτη άρνηση της επιστημονικής αλήθειας. Σε πολλές κοινωνίες αυτό το κομμάτι έχει γίνει εξαιρετικά μεγάλο και το φαινόμενο δεν επηρεάζει πια μόνο την πολιτική, αλλά ολόκληρη την κοινωνία σε κάθε επίπεδο. Οικογένειες διαλύονται, παιδιά παύουν να συνεννοούνται με τους γονείς τους. Πώς μιλάς με αυτούς τους ανθρώπους; Πώς επικοινωνείς με έναν κόσμο που υπάρχει σε μια άλλη, παράλληλη πραγματικότητα;
Η βαθύτερη απαισιοδοξία μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 καταγράφεται μεταξύ των βαθύπλουτων επενδυτών, που τελευταία προτιμούν τα μετρητά από τις μετοχές, καθώς προεξοφλούν μεγάλη πτώση των αγορών μέσα στο 2023. Οι δυσοίωνες εκτιμήσεις τους μπορούν, όμως, να επηρεάσουν καθοριστικά την αγορά σαν ένα είδος αυτοεκπληρούμενης προφητείας, δεδομένου ότι οι βαθύπλουτοι επενδυτές ελέγχουν πάνω από το 85% των μετοχών.
Συνάντηση στις Βρυξέλλες είχαν η Άννα Μαρία Μπούρα και ο Ιμπραΐμ Καλίν, ανώτατοι διπλωματικοί αξιωματούχοι Ελλάδας και Τουρκίας.
Στη συνάντηση συμμετείχε και ο Γερμανός Γενς Πλέτνερ, διπλωματικός σύμβουλος του Καγκελαρίου Όλαφ Σολτς.
Τη δημόσια υποστήριξη τους προς την υποψηφιότητα του Γιώργου Κολοκασίδη για τις Προεδρικές Εκλογές εκφράζουν με κοινή δήλωση τους 72 προσωπικότητες της δημόσιας ζωής. «Στηρίζουμε την ανεξάρτητη υποψηφιότητα του Γιώργου Κολοκασίδη, ως του μόνου υποψηφίου που προτείνει ρήξη με το παρελθόν, ενός υποψηφίου του οποίου η εντιμότητα και το ήθος δεν αμφισβητείται από κανένα», τονίζουν στο κείμενο τους που δίνεται σήμερα στη δημοσιότητα.
Σε νέα και πιο δυναμική φάση εισέρχεται ο ανταγωνισμός ανάμεσα στις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου για την κυριαρχία στην τεχνολογία των επεξεργαστών, με εκατέρωθεν ενισχύσεις στον κλάδο και παράλληλα κινήσεις επιθετικές και αμυντικές, που οξύνουν τις εντάσεις ανάμεσά τους. Σύμφωνα με αποκλειστικό ρεπορτάζ του Reuters, η Κίνα ετοιμάζει γενναίο πακέτο ύψους άνω του 1 τρισ. γουάν, ποσό αντίστοιχο των 143 δισ. δολ., για την ενίσχυση της δικής της βιομηχανίας επεξεργαστών. Πρόκειται για την κινεζική απάντηση στο πακέτο εγγυήσεων και δανείων συνολικού ύψους 52,7 δισ. δολ. που έχει εγκρίνει από τον Αύγουστο η κυβέρνηση Μπάιντεν για την παραγωγή και έρευνα στον τομέα των επεξεργαστών, μαζί και με σειρά από φοροαπαλλαγές και εκπτώσεις φόρων στις μονάδες παραγωγής επεξεργαστών συνολικού ύψους 24 δισ. δολ.
Μόλις την περασμένη Παρασκευή, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου, που υποτίθεται ότι είναι εκεί για να επιβάλλει τους κανόνες σύμφωνα με τους οποίους λειτουργεί το παγκόσμιο εμπόριο, αποκήρυξε ως παράνομo το επίσημο αιτιολογικό στη βάση του οποίου παραμένουν εν ισχύ κάποιοι από τους δασμούς που επιβλήθηκαν από τις ΗΠΑ κατά την περίοδο της διακυβέρνησης Τραμπ. Σύμφωνα με το εν λόγω αιτιολογικό από την πλευρά της Ουάσιγκτον, οι δασμοί αυτοί εξακολουθούν να θεωρούνται απαραίτητοι για την προστασία της εθνικής ασφάλειας των Ηνωμένων Πολιτειών.
Πρόσφατα σε ομήγυρη στελεχών του ιδιωτικού τομέα, επιφανής οικονομικός παράγων έθεσε το εξής ερώτημα: «Ποιος κατά τη γνώμη σας ήταν ο καλύτερος υπουργός Οικονομικών των τελευταίων δεκαετιών; Ποιος παρέδωσε το καλύτερο δημόσιο ταμείο;».
Τα τελευταία χρόνια, η παγκόσμια οικονομία βομβαρδίστηκε από έναν καταιγισμό γεωπολιτικών ανταγωνισμών αλλά και πάσης φύσεως ανατροπών, που κλόνισαν τα θεμέλια της παγκοσμιοποίησης και εξώθησαν πολλούς αναλυτές να μιλήσουν για το τέλος της παγκοσμιοποίησης, πρόωρα όπως προκύπτει από τις εκτιμήσεις των ειδικών επί θεμάτων διεθνούς εμπορίου. Η πανδημία, ο πόλεμος στην Ουκρανία, το Brexit και ο σινοαμερικανικός εμπορικός πόλεμος λειτούργησαν αποσταθεροποιητικά, διέρρηξαν τις διεθνείς εφοδιαστικές αλυσίδες και υπονόμευσαν το παγκόσμιο εμπόριο. Οι ειδικοί επί θεμάτων διεθνούς εμπορίου διαφωνούν και μιλούν, αντιθέτως, για μια «επανα-παγκοσμιοποίηση», μια παγκοσμιοποίηση με άλλους όρους, στο πλαίσιο της οποίας οι πολυεθνικές προσαρμόζουν τα εμπορικά τους δίκτυα έτσι ώστε να μπορούν να ελιχθούν ανάμεσα στις νέες οικονομικές και γεωπολιτικές προκλήσεις ή και να συμβιβαστούν με αυτές.
Το Βερολίνο φαίνεται πως εξετάζει την επέκταση της στρατηγικής συνεργασίας που έχει με τον κινεζικό κολοσσό της Cosco πέραν του Αμβούργου και συγκεκριμένα στο κομβικής σημασίας για τις διεθνείς μεταφορές λιμάνι του Πειραιά, στο οποίο είναι ήδη πλειοψηφικός μέτοχος ο κινεζικός κολοσσός. Αυτό προκύπτει από δημοσιογραφική έρευνα των δύο γερμανικών δικτύων NDR και WDR που βασίζεται σε εσωτερικό έγγραφο της γερμανικής κυβέρνησης και αναφέρει αυτά τα σενάρια για κοινή επένδυση Βερολίνου και Πεκίνου στον Πειραιά. Το εν λόγω έγγραφο αναφέρει πως η κινεζική επένδυση στο λιμάνι του Αμβούργου θα μπορούσε να είναι μόνον η αρχή για την είσοδο της Cosco σε μεγάλα κοινά επενδυτικά σχέδια με τη Γερμανία.
Ορισμένοι από τους πυραύλους κρουζ που εκτόξευσε η Ρωσία κατά πολιτικών υποδομών της Ουκρανίας στα τέλη Νοεμβρίου κατασκευάστηκαν μήνες αφότου η Δύση επέβαλε κυρώσεις, που απέβλεπαν να στερήσουν από τη Μόσχα τα εξαρτήματα που απαιτούνται για την κατασκευή τους, σύμφωνα με ανεξάρτητη ερευνητική ομάδα, όπως αναφέρει ρεπορτάζ των New York Times.
Το τηλέφωνο χτυπάει. Κοιταζόμαστε έντρομοι. Για σχεδόν σαράντα μέρες ο πατέρας μου και εγώ δεν κοιμόμασταν, δεν ξυπνούσαμε, ζούσαμε κάπου ενδιάμεσα. Είμαστε στην Εντατική νεογνών για να δούμε την κόρη της Πάττυς, η οποία ευτυχώς τα πηγαίνει μια χαρά. Ξαναχτυπά το τηλέφωνο. Το σηκώνουμε. Στην άλλη άκρη της γραμμής, ο διευθυντής εντατικολόγος μάς λέει με κάπως τρεμάμενη φωνή: «Κύριε Κουτμερίδη, δυστυχώς δεν έχω καλά νέα. Το κορίτσι “έφυγε”».
Δεν θα πουλήσει η Ρωσία πετρέλαιο με το πλαφόν που έχει ορίσει η Δύση, δήλωσε ο αναπληρωτής πρωθυπουργός και υπεύθυνος του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν για θέματα ενέργειας, Αλεξάντερ Νόβακ, συμπληρώνοντας ότι θα εμμείνει σ΄αυτήν την απόφαση της ακόμα και αν χρειαστεί να μειώσει την παραγωγή της.
Αναπτυσσόμενες χώρες πρόκειται να βρεθούν αντιμέτωπες με μια καταστροφική κρίση χρέους τους επόμενους μήνες, γράφει ο Άλαν Ράπεπορτ στους Τάιμς της Νέας Υόρκης, επικαλούμενος σειρά από αιτίες: τον καλπάζοντα πληθωρισμό, την επιβράδυνση της ανάπτυξης, την αύξηση των επιτοκίων και την ενίσχυση του δολαρίου. Αιτίες που συνδυαστικά, όλες μαζί, δημιουργούν συνθήκες «τέλειας καταιγίδας», όπως σημειώνει χαρακτηριστικά ο οικονομικός συντάκτης των New York Times.
Περίπου 2,5 μήνες μετά το δείπνο που είχαν πραγματοποιήσει στην Θεσσαλονίκη μετά την ΔΕΘ, οι δύο πρώην πρωθυπουργοί Κώστας Καραμανλής και Αντώνης Σαμαράς δείπνησαν για δεύτερη φορά χτες το βράδυ στα Βόρεια Προάστια της Αθήνας.
Το τι ειπώθηκε είναι κάτι που θα μείνει αυστηρά μεταξύ τους, όπως άλλωστε έγινε και μετά το δείπνο στην Θεσσαλονίκη. Συμπεράσματα όμως εξάγονται και χωρίς να γνωρίζει κάποιος τις λεπτομέρειες της συζήτησης. Το γεγονός πως για δεύτερη φορά επέλεξαν να δημοσιοποιήσουν την κοινή τους έξοδο αποτελεί από μόνο του ένα μήνυμα των δύο πρώην πρωθυπουργών.
Κόσμος | 29.11.2022 16:24 ΕΘΝΟΣ
Ο Χακίμ Τζέφρις εξελέγη σήμερα νέος επικεφαλής του Δημοκρατικού Κόμματος στη Βουλή των Αντιπροσώπων, ο πρώτος Αφροαμερικανός που αναλαμβάνει αυτό το αξίωμα στο Κογκρέσο.
Η εκλογή του Τζέφρις σηματοδοτεί επίσης την ανάδειξη μιας νεότερης γενιάς πολιτικών ηγετών στην 435μελή Βουλή και το τέλος της εποχής της Νάνσι Πελόζι. Το 2007 η Πελόζι έγινε η πρώτη γυναίκα που αναδείχθηκε πρόεδρος της Βουλής.
Ο Κινέζος επιχειρηματίας Γουάνγκ Μιν είναι ενθουσιασμένος για το πώς η Ρωσία ενστερνίστηκε το γουάν, το κινεζικό νόμισμα δηλαδή. Η εταιρεία του με φωτισμό LED μπορεί να τιμολογήσει τα συμβόλαια με Ρώσους πελάτες σε γουάν αντί σε δολάρια ή ευρώ και εκείνοι μπορούν να τον πληρώσουν με αυτό το νόμισμα – πρόκειται για μια συνθήκη αμοιβαία επωφελή. Τα σχέδιά του έχουν τροποποιηθεί μετά τη σύγκρουση στην Ουκρανία και τις επακόλουθες κυρώσεις της Δύσης στη Μόσχα, οι οποίες απέκλεισαν τις ρωσικές τράπεζες και πολλές από τις εταιρείες της από τα συστήματα πληρωμών σε δολάρια και ευρώ. Οι δραστηριότητές του στη σύναψη συμβολαίων με τη Ρωσία ήταν περιορισμένες στο παρελθόν, αλλά τώρα ετοιμάζεται να επενδύσει σε αποθήκες εκεί. «Ελπίζουμε ότι το επόμενο έτος οι πωλήσεις στη Ρωσία θα αντιστοιχούν στο 10%-15% των συνολικών μας εσόδων», είπε ο επιχειρηματίας από τη νότια παράκτια επαρχία της Κίνας, Γκουανγκντόνγκ, της οποίας τα ετήσια έσοδα ύψους περίπου 20 εκατ. δολαρίων προέρχονται κυρίως από τις αγορές στην Αφρική και τη Νότια Αμερική. Επιπλέον, ο Γουάνγκ επιδιώκει να επωφεληθεί από μια ταχεία «γουανοποίηση» της ρωσικής οικονομίας φέτος, μιας και η –από τη Δύση– απομονωμένη χώρα αναζητεί οικονομική ασφάλεια από την ασιατική δύναμη της Κίνας. Βλέπει ότι οι Κινέζοι εξαγωγείς μειώνουν τους συναλλαγματικούς κινδύνους τους και οι πληρωμές γίνονται πιο βολικές για τους Ρώσους αγοραστές.
Στέκομαι στην είσοδο της τριώροφης κατοικίας του Αλέκου Φασιανού στου Παπάγου. Ενα φωτεινό μπλε «χαίρε» στο μαρμάρινο δάπεδο με τον χαρακτηριστικό γραφικό χαρακτήρα του ζωγράφου και ένα στάχυ –αγαπημένο εικονογραφικό του στοιχείο– με καλωσορίζουν στον χώρο.
Οταν η πόρτα ανοίγει, εισέρχομαι σ’ ένα σχεδόν… άδειο σαλόνι. «Το σπίτι δεν έχει αυτήν την εικόνα κανονικά, λείπουν πολλά πράγματα», εξηγεί η κόρη του, Βικτώρια. Τη συναντώ, μαζί με τη μητέρα της και σύζυγο του καλλιτέχνη, Μαρίζα Καλογεροπούλου-Φασιανού, για να μιλήσουμε για την άγνωστη σχέση του Αλέκου Φασιανού με το ντιζάιν.
Ωρες αγωνίας πέρασε την Τρίτη το βράδυ η ανθρωπότητα. Ο πύραυλος που προσγειώθηκε στην Πολωνία, κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία, και σκότωσε δύο ανθρώπους θα μπορούσε να πυροδοτήσει μια επιδείνωση στις σχέσεις Ρωσίας – Δύσης με απρόβλεπτη έκβαση. Αναλυτές άρχισαν δειλά δειλά να μνημονεύουν το άρθρο 5 του ΝΑΤΟ, που προβλέπει ότι επίθεση εναντίον χώρας-μέλους ισοδυναμεί με επίθεση εναντίον ολόκληρης της Συμμαχίας.
Το πιο σημαντικό πολιτικό γεγονός για τη Κυπριακή Δημοκρατία , οι προεδρικές εκλογές, μετατράπηκε δυστυχώς σε θέαμα ριάλιτυ και σε διαγωνισμό «δημοφιλίας». Χρεοκοπία της πολιτικής, χρεοκοπία των κομμάτων και του πολιτικού συστήματος, χρεοκοπία της ίδιας της κοινωνίας που ανέχεται και συμμετέχει σε ένα τόσο φτηνιάρικο θέαμα. Κι αντί για αρχές και οράματα διαλαλούνε και πλασάρουν σάπια θέλγητρα οι επικοινωνιολόγοι, κατά που θα έλεγε και ο ποιητής. Κυρίαρχος ο κυνισμός, η τιποτολογία και η κενολογία. Κι ένας κόσμος που θα ψηφίσει τη συνέχεια της λεηλασίας της ζωής του.
Καθώς ο κόσμος προετοιμάζεται για μια φαινομενικά αναπόφευκτη ύφεση, τα εμπορεύματα έχουν δεχθεί σοβαρό πλήγμα. Οι τιμές του πετρελαίου, του χαλκού και του σιδηρομεταλλεύματος μειώθηκαν απότομα από τα υψηλά επίπεδα που είχαν ανέλθει νωρίτερα φέτος. Αυτό δεν προκαλεί έκπληξη, καθώς η ζήτηση για πρώτες ύλες τείνει να κινείται προσαρμοζόμενη στην οικονομική δραστηριότητα.
Στο Βάσο Λυσσαρίδη
τον μεγάλο Έλληνα
και μεγάλο διεθνιστή.
Η μυθιστορηματική τριλογία του Στέφανου Κωνσταντινίδη Νομάδας (Α΄ Η έξοδος, Αθήνα, Βακχικόν, 2017, Β΄ Εκβάτανα, Αθήνα, Βακχικόν, 2018, Γ΄ Μετά τα Εκβάτανα, Αθήνα, Βακχικόν, 2019), όντας εκτεταμένο, πολυσχιδές και εξόχως πλούσιο αφήγημα, επιδέχεται αναγνώσεις από ποικίλες αφετηρίες, π.χ. ειδολογικές, ποιητολογικές, φιλοσοφικές, ιστορικές, κοινωνιολογικές, πολιτικοϊδεολογικές κ.ά.
1. Μυθιστόρημα ποιητικής, αυτοαναφορικότητα.
«Η Ευρώπη αποτελείται από καφενεία, από cafés. Αυτά εκτείνονται από το αγαπημένο καφενείο του Πεσόα στη Λισσαβώνα μέχρι τα cafés της Οδησσού, που τα στοιχειώνουν οι κακοποιοί του Ισαάκ Μπάμπελ. Απλώνονται απ’ τα cafés της Κοπεγχάγης που προσπερνούσε ο Κίρκεγκορ στους μοναχικούς του περιπάτους, μέχρι τους πάγκους των καφενείων του Παλέρμο. Χαράξτε τον χάρτη των καφενείων και θα έχετε μια απ’ τις πιο ουσιαστικές οριοθετήσεις της “ιδέας της Ευρώπης”».
«Τι ορίζει την Ευρώπη;» ρωτάει ο Τζορτζ Στάινερ (1929-2020) σε ένα από τα πιο κλασικά κείμενά του (προϊόν διάλεξης του 2004), που εκδόθηκε πρόσφατα και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Δώμα. Και απαντά χωρίς περιστροφές: μα το καφενείο, αυτή η νέα αρχαία αγορά που χωράει κάτω από την ίδια στέγη τον διανοούμενο και τον πολιτικό μαζί με τον εργάτη και τον άστεγο. Για να καταλήξει: «Η “ιδέα της Ευρώπης” θα έχει περιεχόμενο όσο θα υπάρχουν καφενεία».
Την ιστορία μιας μακροχρόνιας απουσίας, αυτό διηγείται το βιβλίο «Μια Ελληνίς της ιστορίας. Πορτραίτα γυναικών που έζησαν στην Επανάσταση του 1821» (εκδ. Αγρα). «Οι ανδρικές φωνές κυριαρχούν στην αφήγηση του 1821. Η επιθυμία να δοθεί λόγος στους άφωνους –σε αυτήν την περίπτωση σε γυναίκες, αλλά και παιδιά, αγρότες, σκλάβους, αιχμαλώτους– είναι πρωτίστως μια πράξη ιστορικής δικαιοσύνης», λέει στην «Κ» ο Μαρκ Μαζάουερ, που προλογίζει τη συγκεκριμένη έκδοση, ένα μικρό φωτογραφικό λεύκωμα με εξαιρετικά σπάνιο αρχειακό υλικό που φέρνει στο προσκήνιο τις αφανείς γυναίκες από τα χρόνια του Αγώνα.
Στη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας έφτιαξαν ή, τουλάχιστον, οραματίστηκαν ιπτάμενα αυτοκίνητα, εικονικά σύμπαντα και εικονικούς εαυτούς, διαστημικά ταξίδια και εποικισμούς του πλανήτη Αρη. Τη φαντασία τους τροφοδότησαν, ιδιαιτέρως τα τελευταία σχεδόν τρία χρόνια, οι ωκεανοί χρήματος στους οποίους κολύμπησαν χάρη στην πανδημία και στην εξάρτηση όλων μας, εργαζομένων και μη, από τα επιτεύγματά τους. Τηλεδιασκέψεις, βιντεοδιασκέψεις, τηλεργασία, τηλεαγορές έγιναν είδη πρώτης ανάγκης όταν μπήκαν στη ζωή μας τα lockdowns. Τελευταία, όμως, ένας συνδυασμός εξελίξεων δείχνει πως έχει έρθει η ώρα να εγκαταλείψουν την επιστημονική φαντασία οι εταιρείες υψηλής τεχνολογίας και να προσγειωθούν στην πεζή πραγματικότητα προσφέροντας όλες, συμπεριλαμβανομένων και των διασημότερων τεχνολογικών κολοσσών, όσα είναι πραγματικά χρήσιμα.
Ο ένας μετά τον άλλον οι διεθνείς κολοσσοί ανακοινώνουν απολύσεις και «πάγωμα» προσλήψεων.
Ο δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης και ο δήμαρχος Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου εγκαινιάζουν πάρκο στο πλαίσιο της Ευρωμεσογειακής διάσκεψης ARLEM, στην Κωνσταντινούπολη, Κυριακή 6 Νοεμβρίου 2022. ΑΠΕ-ΜΠΕ, ΔΗΜΟΣ ΑΘΗΝΑΙΩΝ, STR
Η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται μπροστά σε μία νέα μεγάλη κρίση, προειδοποιεί ο Nouriel Roubini, ο οικονομολόγος που κέρδισε το προσωνύμιο Dr Doom, όταν προέβλεψε εύστοχα την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση του 2008.
Οι «μέγα-απειλές» που οδηγούν στην επόμενη κρίση, σύμφωνα με άρθρο του Roubini που δημοσιεύεται στον Guardian, είναι το φάσμα του πληθωρισμού και της ύφεσης ταυτόχρονα, η «μητέρα όλων των κρίσεων χρέους» καθώς οι δείκτες ιδιωτικού και δημόσιου χρέους φτάνουν σε ιστορικά υψηλά, καθώς και η γήρανση του πληθυσμού που θα καταστρέψει τα συνταξιοδοτικά μας συστήματα και τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης.
Πίσω στο 1890: Εκατοντάδες Έλληνες και ξένοι εργάτες μεταφέρουν ράγες και πέτρινα αγκωνάρια με τα ζώα, ακροπατούν πάνω από το φαράγγι του Ασωπού, ανάμεσα στα όρη Οίτη και Καλλίδρομο, τρυπάνε τα βράχια με το χέρι, μόνο με σκαπάνες, προσπαθούν επί 18 χρόνια να δαμάσουν την άγρια φύση, να φτιάξουν τη σιδηροδρομική γραμμή που θα ενώσει τη Λαμία με τον Πειραιά και τη Λάρισα. Δημιουργούν με τα καθημερινά τους περάσματα ένα μονοπάτι πρόσβασης, μια πεζοπορική διαδρομή σήμερα, η οποία ονομάστηκε Μονοπάτι των Σιδηροδρομικών προς τιμήν τους και γοητεύει με την ιστορία της, τα τεχνικά έργα και την πλούσια φύση. Η περιοχή απέχει μόνο δύο ώρες από την Αθήνα – εξαιρετική περίπτωση για μονοήμερη εκδρομή με λίγη δράση.
Το μονοπάτι διασχίζεται σε περίπου δύο ώρες. Θα χρειαστείτε άλλες δύο για την επιστροφή στην αφετηρία σας, αλλά αυτό που στ’ αλήθεια αξίζει να κάνετε είναι να χρησιμοποιήσετε και το τρένο, που συνεχίζει να περνάει σε τοπικό δρομολόγιο, για να δείτε περισσότερα από τα θαυμαστά έργα που έφτιαξαν εκείνοι οι σιδηροδρομικοί. Γιατί μπορεί οι εργασίες να ξεκίνησαν με το που ο Χαρίλαος Τρικούπης πέρασε στη Βουλή τον νόμο για την αποπεράτωση του σιδηροδρόμου, η περιοχή αυτή της Φθιώτιδας ωστόσο, από τον Μπράλο έως το Λιανοκλάδι, αποδείχθηκε τόσο δύσκολη, που όχι μόνο επιμηκύνθηκε ο χρόνος παράδοσης, αλλά προέκυψαν και συνεχείς αλλαγές σε εταιρείες ανάθεσης, καθώς και διαφοροποιήσεις ως προς τις ειδικές κατασκευαστικές τεχνικές για την υπερπήδηση των εμποδίων. Κι έτσι κατασκευάστηκαν η μήκους 2 χιλιομέτρων σήραγγα του Μπράλου, η εντυπωσιακή γέφυρα της Παπαδιάς και πολλές ακόμη σήραγγες και γέφυρες στις πλαγιές της Οίτης, οι οποίες αποτελούσαν μέρος του κεντρικού δικτύου έως το 2018, όταν τελικά δόθηκε στην κυκλοφορία η νέα γραμμή μέσω της σήραγγας Καλλιδρόμου.
Βέβαια, στην εποχή των τρένων υδρογόνου, όπου παράλληλα ο σιδηρόδρομος κερδίζει συνεχώς έδαφος στα τουριστικά δρώμενα, είναι να απορεί κανείς που αυτή η γοητευτική γραμμή δεν έχει αποκτήσει ακόμη τουριστικό τρενάκι, όπως τα Καλάβρυτα, το Πήλιο και η Ολυμπία. Έχει αναγγελθεί εδώ και κάποια χρόνια, αλλά δεν έχει τεθεί ακόμη σε λειτουργία.
Ο φθινοπωρινός ήλιος είναι ψηλά, τα κίτρινα φύλλα χρυσίζουν και δημιουργούνται σκιές που κάνουν τις πτυχώσεις του φαραγγιού να μοιάζουν ακόμη πιο έντονες. Πουλιά κελαηδούν και κατσίκια ροβολούν στις πλαγιές, ψηλότερα πλανάρουν αετοί – απόλυτη γαλήνη. Ακολουθούμε τη σήμανση, που είναι μικρές πινακίδες με ένα τρενάκι. Σπάνια μας χρειάζονται, η πορεία είναι σαφής: το μονοπάτι κινείται στα βορειοδυτικά τοιχώματα του φαραγγιού, αρκετά ψηλότερα από την κοίτη του ποταμού και κάτω από άγρια βράχια και σπηλιές. Το μονοπάτι είναι απόλυτα βατό, σχεδόν επίπεδο, σβήνει ομαλά τη μικρή υψομετρική διαφορά. Θα μπορούσε να είναι μια πανεύκολη διαδρομή, ωστόσο, σε τρία σημεία, παλαιότερες κατολισθήσεις έχουν δημιουργήσει μικρές σάρες και εκεί χρειάζεται σχετική προσοχή. Η πινακίδα αφετηρίας αναγράφει προσβασιμότητα για όλη την οικογένεια, αλλά στην πραγματικότητα δεν ενδείκνυται για μικρά παιδιά, εκτός κι αν ληφθούν μέτρα ασφαλείας.
Στην πορεία βλέπουμε τις σιδηροδρομικές γραμμές αρκετά χαμηλότερα από εμάς, μικρά τούνελ και μια πανέμορφη γέφυρα μέσα στην πυκνή βλάστηση που επαναφέρει στον νου την ιστορία και το καθημερινό δρομολόγιο των παλιών σιδηροδρομικών. Αφού βγούμε από το φαράγγι και περπατήσουμε μέσα στις βελανιδιές και τις κουμαριές, θα βρεθούμε σε χωματόδρομο και τελικά στις ράγες που οδηγούν στον σταθμό του Ασωπού, ένα άκρως γοητευτικό σκηνικό για εξερεύνηση, ξεκούραση και πικνίκ. Αν βέβαια έχετε έρθει με το τρένο έως εδώ, ο σταθμός αυτός θα είναι η αφετηρία σας.
Το μυστικό, πάντως, που θα σας πουν ντόπιοι και ορειβάτες είναι ότι αυτό το μονοπάτι κρύβει την ωραιότερη… αποθεραπεία: απολαυστική βύθιση στα ιαματικά νερά των λουτρών Δαμάστας, γνωστών και ως Ψωρονέρια. Απέχουν ελάχιστα από την αφετηρία ή την κατάληξη του μονοπατιού, την Ηράκλεια δηλαδή, έχουν θερμοκρασία 33 βαθμών Κελσίου και ατμίζουν δελεαστικά όσο πέφτει η θερμοκρασία!
→ Όπως σε όλα τα φαράγγια, έτσι και εδώ, πριν επιχειρήσετε τη
διάσχιση, ρωτήστε τους ντόπιους ή τους τοπικούς συλλόγους για την
κατάσταση του μονοπατιού. Οι φθινοπωρινές βροχές μπορεί να προκαλέσουν
κατολισθήσεις, επηρεάζοντας τη βατότητα της διαδρομής. Το συνολικό μήκος
είναι 4,5 χλμ. και η υψομετρική διαφορά 240 μ.
→ εάν κάνετε τη
διαδρομή πήγαινε-έλα, θα ξεκινήσετε λίγο έξω από το χωριό Ηράκλεια,
ακριβώς απέναντι από το εκκλησάκι. Εκεί συνήθως αφήνονται τα αυτοκίνητα.
Όσοι διαθέτουν τζιπ μπορούν να συνεχίσουν στον κακοτράχαλο χωματόδρομο
και να εισέλθουν στο μονοπάτι ψηλότερα (υπάρχει πινακίδα).
→ αν
θέλετε να χρησιμοποιήσετε το τρένο, αναζητήστε το δρομολόγιο
Τιθορέα-Λιανοκλάδι ή το ανάποδο. Στην πρώτη περίπτωση, θα δείτε την
ιστορική γέφυρα του Γοργοποτάμου, στη δεύτερη εκείνη της Παπαδιάς, καθώς
και το τούνελ του Μπράλου. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να ζητήσετε από
τον οδηγό να κάνει στάση στον σταθμό Ασωπού και από εκεί να ξεκινήσετε
την πεζοπορία (στο σιδηροδρομικό φανάρι που θα δείτε, προσέξτε να βγείτε
αριστερά στον χωματόδρομο, όπου είναι και οι σχετικές πινακίδες, ώστε
να μην κινδυνεύσετε στις ράγες). Θα καταλήξετε λίγο έξω από την
Ηράκλεια, όπου θα πρέπει να έχετε φροντίσει για τη μεταφορά σας.
→
από τον σταθμό του Ασωπού μπορείτε να βγείτε στο όμορο χωριό Δελφίνο, να
επιστρέψετε μέσα από το φαράγγι (ιδανικό για τους καλοκαιρινούς μήνες
που η στάθμη του νερού είναι χαμηλή) ή να συνεχίσετε έως τη δημοφιλή
Παύλιανη, περπατώντας επιπλέον δύο ώρες.
→ μετά την πεζοπορία αξίζει
να κάνετε μια βόλτα στον Μπράλο και στον γοητευτικό του σιδηροδρομικό
σταθμό, στα βαγόνια του οποίου αναμένεται να οργανωθεί μουσείο. Πολύ
κοντά είναι και η Γραβιά, γνωστή για το Χάνι της, στο οποίο έγινε η
μεγάλη μάχη υπό τον Οδυσσέα Ανδρούτσο. Δεν σώζεται τίποτα πια από το
κτίριο, αλλά στο σημείο όπου βρισκόταν έχει στηθεί μνημείο.
