Ο Οτζαλάν και το Κουρδικό

Πρωτοβουλία κινήσεων

  31.12.24 ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ

 

 Γιώργος Καπόπουλος  

 

Ο Ερντογάν αποφάσισε να παίξει το χαρτί Οτζαλάν, μια κίνηση που στη χειρότερη περίπτωση θα διχάσει το κουρδικό κίνημα εντός και εκτός συνόρων.

Μένει να δούμε τις εξελίξεις που θα ακολουθήσουν από την αποφυλάκιση του Οτζαλάν μέχρι την ομιλία του ιδρυτή του ΡΚΚ στη Βουλή.

Ενα είναι βέβαιο, ότι ένα νέο κεφάλαιο του κουρδικού προβλήματος της Τουρκίας ανοίγει, με ζητούμενα το εύρος και το βάθος της αυτονομίας που θα χορηγηθεί σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης σε δήμους της Νοτιοανατολικής Τουρκίας.

Οταν ο Κεμάλ ξεκίνησε την ανταρσία κατά του σουλτάνου και της Συνθήκης των Σεβρών, που προέβλεπε την ίδρυση ανεξάρτητου Κουρδιστάν, ξεκαθάρισε ότι στόχος του θα είναι ένα κοινό κράτος Τούρκων και Κούρδων.

Ετσι διεκδίκησε από τη Βρετανία, που διοικούσε τότε το Ιράκ, την επαρχία της Μοσούλης, δηλαδή το σημερινό αυτόνομο Κουρδικό Βόρειο Ιράκ.

Με απόφαση της Κοινωνίας των Εθνών το 1926 η περιοχή της Μοσούλης κατακυρώθηκε στο Ιράκ.

Εκ των πραγμάτων, το κοινό κράτος Τούρκων - Κούρδων εγκαταλείφτηκε ως στόχος και αντικαταστάθηκε από το ένα κράτος - ένα έθνος.

Από τότε μέχρι την εισβολή του Σαντάμ στο Κουβέιτ, το καλοκαίρι του 1990, η Αγκυρα και η Βαγδάτη και, μέχρι την πτώση του σάχη το 1979, η Τεχεράνη είχαν συγκροτήσει μια αντικουρδική συμμαχία.

Μετά την Καταιγίδα της Ερήμου το 1991 οι ΗΠΑ επέβαλαν την de facto χειραφέτηση του Βορείου Ιράκ, μια εξέλιξη που άλλαξε τα δεδομένα των περιφερειακών ισορροπιών για την Τουρκία.

Η κατάσταση επιδεινώθηκε για την Αγκυρα με την «Αραβική άνοιξη» το 2011, όταν προέκυψε δεύτερο de facto Κουρδικό Κράτος στη Βορειοανατολική Συρία.

Επί τρεις και πλέον δεκαετίες η Τουρκία δεν έχει μπορέσει να λύσει το κουρδικό πρόβλημά της στο πεδίο της μάχης, ούτε έχει αναζητήσει πολιτική προσέγγιση, μέχρι το 2012-13 που άρχισαν οι διαπραγματεύσεις του τότε επικεφαλής της ΜΙΤ και νυν υπουργού Εξωτερικών, Φιντάν, με τον Οτζαλάν, οι οποίες διακόπηκαν το 2015.

Η παρέμβαση Οτζαλάν ενισχύει την προσπάθεια του Ερντογάν να ανακτήσει την επιρροή που είχε μέχρι πριν από δέκα χρόνια το κυβερνών κόμμα ΑΚΡ στους Κούρδους ψηφοφόρους.

Εκτός συνόρων, οι Κούρδοι της Βορειοανατολικής Συρίας έχουν από ελάχιστο έως μηδενικό περιθώριο εναντίωσης στην υπαγωγή τους με τη μία ή την άλλη φόρμουλα στη νέα κυβέρνηση στη Δαμασκό.