Κύπρος : Η Ιστορία στην κλίνη του Προκρούστη

 Στέφανος Κωνσταντινίδης

Κάποιοι αναφέρονται στα γεγονότα του 1963-64 με κατηγορίες εναντίον των Ελληνοκυπρίων για διάπραξη εγκλημάτων σε βάρος των Τουρκοκυπρίων και καταβάλλουν φιλότιμες προσπάθειες εξίσωσης των όποιων εγκλημάτων ανεύθυνων στοιχείων με αυτά του συντεταγμένου τουρκικού κράτους. Παρόμοιες κατηγορίες ακούστηκαν όμως περισσότερο για το 1974. Και στην περίπτωση αυτή τα όποια μεμονωμένα εγκλήματα διαπράχθηκαν από ανεύθυνα στοιχεία, κάποιοι, θύματα εν πολλοίς της τουρκικής προπαγάνδας, τα εξισώνουν με τις φρικαλεότητες της τουρκικής εισβολής. Θα επαναλάβω ξανά το ερώτημα που υπέβαλα και στο παρελθόν: Γιατί οι διάφορες κυβερνήσεις που πέρασαν από αυτό τον τόπο, και προπάντων αυτή του ΑΚΕΛ, δεν έκαναν απολύτως τίποτε για να προσαχθούν τα ανεύθυνα αυτά στοιχεία που διέπραξαν εγκλήματα σε βάρος των Τουρκοκυπρίων ενώπιον της Δικαιοσύνης; Τι συμφέροντα κρύβονται πίσω από την άρνηση των κυβερνήσεων αυτών να κάνουν το αυτονόητο; Διότι δεν μπορεί να υπάρξει ούτε επιλεκτική δικαιοσύνη ούτε επιλεκτική Ιστορία. Και όσοι σήμερα γράφουν και επανέρχονται ξανά και ξανά στο θέμα αυτό, ιδίως αυτοί που άσκησαν εξουσία στο παρελθόν, γιατί τότε σιωπούσαν, γιατί δεν αξίωναν τότε, γιατί δεν αξιώνουν σήμερα, την προσαγωγή των ενόχων στη Δικαιοσύνη; Ο στόχος είναι βέβαια η συλλογική ενοχοποίηση των Ελληνοκυπρίων προκειμένου να αποδεχτούν τους αμερικανο-νατοϊκούς σχεδιασμούς μιας διχοτομικής λύσης που θα οδηγεί στην κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, κάτι που είναι μόνιμος στόχος από το 1963.

Να υπενθυμίσω εδώ ότι κάποιοι Ελλαδίτες, συνοδοιπόροι και αυτοί στην παραχάραξη της Ιστορίας, έφτασαν μέχρι να γράψουν ότι το πραξικόπημα στην Κύπρο το οργάνωσε ο Σαμψών (Αντώνης Λιάκος) και ότι ο Τάσσος Παπαδόπουλος ήταν μέλος της ΕΟΚΑ Β... (Νίκος Μουζέλης). Και οι δύο αυτοί ισχυρισμοί προβλήθηκαν μέσα από το «σοβαρό» αθηναϊκό «Βήμα», από δύο κατά τα άλλα «σοβαρούς» Ελλαδίτες διανοούμενους.

Να αποδοθούν λοιπόν ευθύνες όπου υπάρχουν για τη δολοφονία αθώων πολιτών, Τουρκοκυπρίων ή Ελληνοκυπρίων, διότι σε τελευταία ανάλυση οι πολιτικοί που αναφέρονται με μισόλογα στα γεγονότα της περιόδου αυτής και δεν προχώρησαν ή δεν προχωρούν στη διερεύνησή τους όταν άσκησαν ή ασκούν εξουσία, είναι εξίσου υπεύθυνοι με αυτούς που κατηγορούν χωρίς στοιχεία για εγκλήματα, ενώ τότε, ειδικά το 1963-64, μιλούσαν για προάσπιση της δημοκρατικής νομιμότητας. Να δικαστούν λοιπόν και να καταδικαστούν από την κυπριακή Δικαιοσύνη όσοι αποδειχτεί ότι βαρύνονται με τέτοια εγκλήματα. Διότι η προσπάθεια καταμερισμού ίσων ευθυνών είναι εκ του πονηρού και στοχεύει στη συλλογική ενοχοποίηση του κυπριακού λαού για να μπορέσει να  περάσει πιο εύκολα ως οδοστρωτήρας η αμερικανο-νατοϊκή λύση κατάλυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Όσοι αποδίδουν ευθύνες στην ελληνική πλευρά, αδιαφορούν επίσης για το γεγονός ότι ήταν η αμυνόμενη πλευρά και ότι, όπως αποκαλύπτεται σήμερα από τα επίσημα έγγραφα που δημοσιεύονται, κυρίως αγγλικά, αλλά και αμερικανικά, υπήρξε κεφαλαιώδης ο ρόλος του ξένου παράγοντα στην όλη εξέλιξη των γεγονότων της περιόδου αυτής. Υπενθυμίζω ότι Άγγλοι και Αμερικανοί στην πενταμερή διάσκεψη του Λονδίνου, αμέσως μετά τα γεγονότα του '63, στις 15 Ιανουαρίου 1964, πρότειναν ουσιαστικά την κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας («Σχέδιο Σάντις - Μπολ» από τα ονόματα του υπουργού Κοινοπολιτειακών Υποθέσεων της Μ. Βρετανίας Ντάνκαν Σάντις και του Αμερικανού υφυπουργού Εξωτερικών Τζορτζ Μπολ), θέτοντάς την υπό νατοϊκή κηδεμονία με την αποστολή νατοϊκών στρατευμάτων στο νησί με ευρύτατες εξουσίες και με την ίδρυση διακυβερνητικής επιτροπής στο Λονδίνο, η οποία θα παρακολουθούσε την εσωτερική κατάσταση της Κύπρου... Από τότε και ώς το σχέδιο Ανάν, το Κοινό Ανακοινωθέν και τις συνομιλίες Αναστασιάδη, ο στόχος παραμένει ο ίδιος: Η διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας!

Αναφέρεται επίσης ότι ο Μακάριος ανακίνησε τάχα με τις προτάσεις του αναθεώρησης του συντάγματος το 1963 θέμα Ένωσης. Άλλοι δε είπαν και έγραψαν ότι αφαιρούσε δικαιώματα από τους Τουρκοκυπρίους. Η προπαγάνδα όμως έχει και τα όριά της. Ο Αρχιεπίσκοπος υπέβαλεν απλώς προτάσεις στους Τουρκοκυπρίους για συζήτηση και τίποτε περισσότερο. Το θέμα της΄Ενωσης ανακινήθηκε πολύ πιο ύστερα, όταν ο Γεώργιος Παπανδρέου κέρδισε τις εκλογές στην Ελλάδα και είχε ήδη ξεσπάσει η τουρκοκυπριακή ανταρσία, το Κυπριακό είχε ξανά διεθνοποιηθεί, βρισκόταν ενώπιον των Ηνωμένων Εθνών και ανεζητείτο ξανά λύση του. Τότε, με τη σύμφωνη γνώμη όλου του πολιτικού κόσμου της Κύπρου και της Ελλάδας, τέθηκε ξανά το θέμα της Ένωσης. Να υπενθυμίσω εδώ ότι ακόμη και το 1967 η κυπριακή Βουλή ομόφωνα ενέκρινε ψήφισμα υπέρ της Ένωσης, του ΑΚΕΛ συμμετέχοντος, αν όχι και πρωτοστατούντος. Να υπενθυμίσω ακόμη ότι για τα γεγονότα του ΄63-΄64, όλοι, συμπεριλαμβανομένου του ΑΚΕΛ, μιλούσαν για τουρκανταρσία και αναλύονταν σε διθυράμβους γι' αυτούς που σήμερα κατηγορούν ως άτακτους που σκότωναν, λένε σήμερα, Τουρκοκύπριους χωρίς κανένα λόγο! Scripta manent!

Ασφαλώς και μπορούν να αποδοθούν κάθε είδους ευθύνες σε πολλούς για την περίοδο αυτή, του Μακαρίου συμπεριλαμβανομένου -και ο γράφων δεν παρέλειψε να το κάνει κατ΄έπανάληψη- αλλά ο ιστορικός οφείλει τουλάχιστον να σέβεται τα γεγονότα και στην ερμηνεία τους να λαμβάνει υπόψη τη χρονικότητα κατά την οποία διαδραματίστηκαν. Ούτε και είναι δυνατόν η ερμηνεία των γεγονότων της εποχής εκείνης να μπαίνει σήμερα στο κρεβάτι του Προκρούστη για την εξυπηρέτηση κάθε είδους πολιτικών σκοπιμοτήτων παραγράφοντας τα δεδομένα μιας άλλης εποχής, τον ρόλο της Άγκυρας και αυτόν του ΝΑΤΟ και των Αγγλοαμερικανών. Διότι αυτό που κάνουν κάποιοι  είναι να τοποθετούν ως αφετηρία της Ιστορίας τον ιδεολογικό τους αχταρμά, παραγνωρίζοντας ή παραμορφώνοντας τα πραγματολογικά στοιχεία.
 

*Ο Στέφανος Κωνσταντινίδης είναι καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Κεμπέκ του Καναδά και επιστημονικός συνεργάτης του Πανεπιστημίου Κρήτης.

E-mail   stephanos.constantinides@gmail.com

Στέφανος Κωνσταντινίδης

- See more at: http://www.philenews.com/el-gr/s-konstantinidis/1460/327641/i-istoria-stin-klini-tou-prokrousti#sthash.kmOHJBCq.dpuf