Από την ύπαρξη του κοινού νομίσματος επωφελούνται οι πιο ανταγωνιστικές οικονομίες, με πρώτη τη γερμανική

Η μεγάλη «ζαριά» της Μέρκελ αύριο στη σύνοδο κορυφής

ZEZA ZHKOY
Η επιρροή της Αγκελα Μέρκελ παραμένει σαφής: επιβολή αυστηρότερων κανόνων οικονομικής διακυβέρνησης, δημιουργία μόνιμου Μηχανισμού οικονομικής διάσωσης μετά το 2013 για τον χειρισμό χωρών που δεν μπορούν να δανειστούν από τις αγορές και αναθεώρηση των ευρωπαϊκών συνθηκών. Οσο, όμως, η Γαλλία υποστηρίζει τη Γερμανία σε θέματα διακυβέρνησης της Ευρωζώνης, οι υπόλοιπες χώρες αναγκαστικά θα ακολουθούν.
Παρά τα προβλήματα στην περιφέρειά της, το συνολικό δημόσιο χρέος της Ευρωζώνης δεν είναι αξιοσημείωτα υψηλό με τα δεδομένα των πλούσιων χωρών. Το πραγματικό πρόβλημα έγκειται στο ότι απουσιάζει ένα αξιόπιστο σχέδιο να αντιμετωπίσει τις «αποκλίνουσες» χώρες, τις δομικές ανισορροπίες μεταξύ της Γερμανίας και των νοτιοευρωπαϊκών χωρών, και κυρίως το ότι οι πενιχρές προοπτικές ανάπτυξης των τελευταίων θα επιδεινωθούν από τη δημοσιονομική τους δυσπραγία.
Είναι αποδεδειγμένο ότι από την ύπαρξη του κοινού νομίσματος επωφελούνται οι πιο ανταγωνιστικές οικονομίες, με πρώτη τη γερμανική.
Τα γερμανικά πλεονάσματα κατά βάσιν είναι τα ελλείμματα του ευρωπαϊκού Νότου. Το ευρώ εμποδίζει τις λιγότερο ανταγωνιστικές χώρες-μέλη να εξισορροπήσουν το μειονέκτημά τους. Η Ευρωζώνη και ολόκληρη η Ε. Ε. μαζί της «δεν θα επιβιώσουν», εάν δεν επιλυθούν τα σημερινά δημοσιονομικά προβλήματα ορισμένων χωρών. Η αρμόδια ομάδα εργασίας εξέτασε και το μείζον ζήτημα των οικονομικών ανισορροπιών στην Ευρωζώνη. Οι Γερμανοί δεν θέλουν να ακούν πως η δική τους απροθυμία για δαπάνες και το εμπορικό τους πλεόνασμα συνεισφέρουν στην εκτίναξη της ζήτησης και στα ελλείμματα στη νότια Ευρώπη. Στην έκθεση της ομάδας εργασίας χαρακτηρίζεται επείγουσα η αντιμετώπιση των ανισορροπιών, αλλά δεν προτείνονται ποινές για όσους δεν ακολουθούν τις σχετικές συστάσεις.
Σε ό, τι αφορά την αναμόρφωση των συνθηκών, τη ζητούν οι Γερμανοί εδώ και καιρό για να μην αντιβαίνει ο νέος μηχανισμός τις συνθήκες. Οι περισσότεροι ηγέτες δεν την επιθυμούν, αλλά συναίνεσαν. Σιωπηρά έχουν συμφωνήσει να περιορίσουν τις αλλαγές στην καθιέρωση ενός νέου οργάνου. Η συνθήκη της Λισσαβώνας επιτρέπει στους αρχηγούς κρατών να συμφωνήσουν με συνοπτικές διαδικασίες μια αλλαγή. Υπό δύο όρους όμως: να μη μεταβιβάζονται εξουσίες στην Ε. Ε και να αφορά την εφαρμογή ευρωπαϊκών πολιτικών, όχι τις θεμελιώδεις αξίες. «Ο πρώτος χρόνος της συνθήκης της Λισσαβώνας», η οποία ετέθη σε ισχύ τον Δεκέμβριο του 2009, «σημαδεύθηκε από την κρίση της Ζώνης του Ευρώ, ήταν μία περίοδος επιβίωσης και δεν έχει ακόμη τελειώσει», δήλωσε ο Χέρμαν βαν Ρομπέι.
Την ιδέα της αναθεώρησης έστω και «περιορισμένης» - της Συνθήκης της Λισσαβώνας, μετά την περιπετειώδη έγκρισή της από τα 27 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, προώθησαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες στη αυριανή Σύνοδο Κορυφής. Στόχος της αναθεώρησης είναι να δημιουργηθεί ένα διαρκές δίχτυ ασφαλείας που θα προστατεύει τα κράτη-μέλη από τις κρίσεις του... μέλλοντός τους, λειτουργώντας αποτρεπτικά και όχι «πυροσβεστικά», όπως συνέβη την περασμένη άνοιξη με την περίπτωση της Ελλάδας.
Η κ. Μέρκελ επέμεινε σθεναρά στην επιβολή «πολιτικών κυρώσεων» στις δημοσιονομικά απείθαρχες χώρες, κυρώσεων που μεταφράζονται σε περιορισμό των δικαιωμάτων ψήφου που διαθέτουν στην Ε. Ε., αλλά η άποψη αυτή απερρίφθη. Για να αποτραπεί ο εφιάλτης νέων δημοψηφισμάτων επελέγη η προσφυγή στις ρυθμίσεις της παραγράφου 6 του άρθρου 48 της συνθήκης, που προβλέπει «ταχεία διαδικασία» περιορισμένης αναθεώρησής της. Οι «27» ελπίζουν ότι ο περιορισμένος χαρακτήρας των μεταρρυθμίσεων θα επιτρέψει στις εθνικές κυβερνήσεις να επικυρώσουν την αναθεωρημένη συνθήκη χωρίς νέα προσφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία. Με την προσφυγή στο άρθρο 48 παρ. 6 ελπίζεται να παρακαμφθεί επίσης το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Διότι ενδεχόμενη έγκριση της αναθεωρημένης συνθήκης από το κατεξοχήν νομοθετικό όργανο της Ε. Ε. θα ήταν χρονοβόρα και... επικίνδυνη (ουδείς μπορούσε να εγγυηθεί ότι θα εγκριθούν οι μεταρρυθμίσεις).
Ο πρόεδρος της Ε. Ε. υπενθύμισε ότι η Ευρωζώνη έχει ήδη περάσει μία πολύ δύσκολη περίοδο την περασμένη άνοιξη εξαιτίας της κρίσης της Ελλάδας και των συνεπειών της για το σύνολο της Ζώνης. Ωστόσο, η διαχείριση της σημερινής κρίσης έχει προκαλέσει διαφωνίες ανάμεσα στους Ευρωπαίους ηγέτες.