Διχογνωμίες στην Κύπρο σε θέματα ενέργειας

Μίνι Κατάρ μπορεί να γίνει η Κύπρος

  Της Νάνσιας Παλάλα

Ο καθηγητής Μιχάλης Οικονομίδης έδωσε χθες συνέντευξη στην εφημερίδα μας ( Η Σημερινή ) κι εξήγησε γιατί πιστεύει πως είναι ασύμφορη η χρήση υγροποιημένου φυσικού αερίου για την παραγωγή ενέργειας στην Κύπρο.
Σοβαρές διχογνωμίες προέκυψαν στο μέγα θέμα της χρήσης υγροποιημένου φυσικού αερίου για την παραγωγή ενέργειας στην Κύπρο μετά και την απόφαση της Δημόσιας Εταιρείας Φυσικού Αερίου (ΔΕΦΑ) να καταλήξει στην απόφαση αυτή και μάλιστα, όπως έχει διαρρεύσει, να βρίσκεται πολύ κοντά σε συμφωνία με την εταιρεία Shell.
Πέραν των διαφωνιών από πλευράς ΔΗΣΥ και της απαίτησης από άλλα κόμματα για διαφάνεια στους χειρισμούς του θέματος, χθες ο Κύπριος εμπειρογνώμονας σε θέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, καθηγητής Μιχάλης Οικονομίδης, έβαλε πραγματικά φωτιά στις συζητήσεις μετά από δηλώσεις του ότι το μέγεθος της αγοράς της Κύπρου είναι πολύ μικρό για να αντέξει το τεράστιο κόστος που συνεπάγεται η όλη διαδικασία μεταφοράς στο νησί υγροποιημένου φυσικού αερίου.
Ο καθηγητής Οικονομίδης, σε συνέντευξή του στη «Σημερινή», αλλά και σε παρέμβασή του χθες στο τηλεοπτικό δελτίο ειδήσεων του Σίγμα, είπε πως θα ανέμενε ότι η Κύπρος θα έσπευδε να συνεργασθεί με το Ισραήλ για τη μεταφορά εδώ, μέσω αγωγού, φυσικού αερίου που θα διοχετεύεται στην Ευρώπη, η οποία τώρα είναι δέσμια της Ρωσίας στον τομέα της ενέργειας.
Πέραν της συμφέρουσας τιμής, αν υπάρξει συνεργασία με το Ισραήλ, είπε ο καθηγητής Οικονομίδης, ένα άλλο σημαντικότατο όφελος για τη χώρα μας, η οποία θα μετατραπεί σε μίνι Κατάρ της Μεσογείου, είναι ότι θα αποκτήσει τεράστια γεωπολιτική σημασία για την ΕΕ.
Ο καθηγητής Οικονομίδης, που μίλησε και για αδιαφάνεια στην όλη διαδικασία, δεν δίστασε να αναφερθεί και σε ενδεχόμενο ύπαρξης συμφερόντων αλλά και διαφθοράς, αν η Κύπρος επιλέξει να δεσμευθεί με 20ετές συμβόλαιο για να αγοράζει από συγκεκριμένο προμηθευτή αέριο σε υγροποιημένη μορφή, το οποίο θα μεταφέρεται από πολύ μακριά στη χώρα μας, με τεράστιο κόστος.

Η ΑΗΚ απορρίπτει
Στις δηλώσεις Οικονομίδη απάντησε, επίσης με παρέμβασή του στο δελτίο ειδήσεων του Σίγμα, ο γενικός διευθυντής της Αρχής Ηλεκτρισμού (ΑΗΚ) και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΔΕΦΑ Στέλιος Στυλιανού, ο οποίος απέρριψε κατηγορηματικά όσα είπε ο Κύπριος εμπειρογνώμονας.
Ο κ. Στυλιανού τόνισε ότι η Κύπρος πρέπει οπωσδήποτε να αρχίσει να χρησιμοποιεί φυσικό αέριο για την παραγωγή ενέργειας και για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος, αλλά και για να σταματήσει να πληρώνει πρόστιμο στην Ευρωπαϊκή Ένωση για εκπομπές ρύπων.
Ο κ. Στυλιανού απέρριψε, επίσης, όσα είπε ο καθηγητής Οικονομίδης περί ακριβής επιλογής και τόνισε ότι η χρήση φυσικού αερίου για την παραγωγή ενέργειας είναι πολύ φθηνή επιλογή.
Από την πρώτη ημέρα που θα αρχίσουμε να χρησιμοποιούμε φυσικό αέριο, ανέφερε, θα μειωθεί η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος. Η μείωση θα μεγαλώνει σταδιακά, ανέφερε, και είπε ότι πριν ληφθεί η απόφαση μελετήθηκαν όλα τα ενδεχόμενα.
Δεν χρειαζόμαστε Ρολς Ρόις
Ο καθηγητής Οικονομίδης, στη συνέντευξή του στην εφημερίδα μας, είπε ότι δεν είδε να δημοσιεύεται οποιαδήποτε μελέτη για τη χρήση φυσικού αερίου, ενώ μίλησε και για μεγάλο κόστος το οποίο θα ανεβάσει την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος τρεις φορές πιο πάνω από ό,τι είναι σήμερα.
«Αν η Κύπρος», είπε χαρακτηριστικά, «τελικά θα υπογράψει, όπως λέγεται, με την εταιρεία Shell, θα πρέπει να φέρνει το αέριο από τη Νιγηρία. Για τη μεταφορά χρειάζονται έξι μέρες με πλοίο. Η διαδικασία που θα ακολουθείται, είναι η εξής: Φυσικό αέριο, υγροποίηση, μεταφορά, αποϋγροποίηση και διάθεση. Όλη αυτή η διαδικασία συμφέρει να γίνεται για τις ανάγκες μιας μεγάλης αγοράς και όχι μιας αγοράς όπως της Κύπρου, που είναι πολύ μικρή για να μπορεί να υποστηρίξει υγροποιημένο φυσικό αέριο. Ξεχάστε το. Αν υπήρχαν στην Κύπρο ειδήμονες, δεν θα συζητούσαν καν την ιδέα του υγροποιημένου φυσικού αερίου. Είναι παντελώς λανθασμένη. Και δεν έχει καμία σημασία σε ποιαν τιμή προσφέρει το προϊόν η προμηθεύτρια εταιρεία.
Μπορεί να είναι πολύ καλή τιμή. Είμαι σίγουρος ότι η Shell, που είναι μια πολύ έντιμη εταιρεία, με την οποία έχω συνεργασθεί πολλές φορές, θα προσφέρει στην Κύπρο πολύ καλή τιμή. Το ερώτημα, όμως, που τίθεται είναι αν μας συμφέρει η μεταφορά φυσικού αερίου σε τόσο μεγάλες ποσότητες.
Πού θα αποθηκεύεται; Τελικά, και με τους πιο συντηρητικούς υπολογισμούς, οι καταναλωτές στην Κύπρο θα πληρώνουν τριπλάσια από ό,τι πληρώνουν οι Αμερικανοί για το ίδιο προϊόν. Είμαι σίγουρος ότι η τιμή που έδωσε στην Κύπρο η Shell είναι η καλύτερη που θα μπορούσε να εξασφαλισθεί, διερωτώμαι όμως αν η Κύπρος χρειάζεται να αγοράσει μια Ρολς Ρόις, τη στιγμή που οι ανάγκες της απαιτούν ένα πολύ πιο μικρό αυτοκίνητο».
Σε ερώτησή μας πώς είναι τόσο σίγουρος, ο καθηγητής Οικονομίδης εξήγησε ότι αυτή είναι η δουλειά του αφού ως καθηγητής Τεχνολογίας Πετρελαίων στο Πανεπιστήμιο του Χιούστον και σύμβουλος κυβερνήσεων και εταιρειών σε θέματα φυσικού αερίου, ασχολείται μονίμως με την εκπόνηση μελετών γι' αυτά ακριβώς τα θέματα.
«Αυτή είναι η δουλειά μου», είπε, «να επεξεργάζομαι δηλαδή στοιχεία για να βρίσκω τι συμφέρει να χρησιμοποιεί μια χώρα για την παραγωγή ενέργειας.
Για μένα αυτή είναι εργασία ρουτίνας. Είναι η ειδικότητά μου. Έχω κάνει την ίδια μελέτη για πάρα πολλές εταιρείες και για κυβερνήσεις χωρών όπως η Γκάνα, η Νιγηρία, η Ινδονησία, η Αυστραλία, η Ελλάδα. Έχω επίσης κάνει μελέτες για πολλές περιοχές στην Κίνα, τη νήσο Σαχάλιν στη Ρωσία, την Καραϊβική Θάλασσα».
Αδιαφάνεια και συμφέροντα
-Είσαστε σίγουρος ότι δεν έγινε μελέτη για την Κύπρο;
-Δεν έχω δει να δημοσιεύεται. Αν υπήρχε διαφάνεια, μια τέτοια μελέτη θα έπρεπε να είχε δημοσιευθεί. Πρόκειται για σημαντικό στοιχείο στη διαδικασία λήψης απόφασης. Θα έπρεπε κάποιος ανεξάρτητος, ο οποίος δεν θα είχε οποιοδήποτε συμφέρον, να είχε προχωρήσει σε αξιολόγηση και παρουσίαση όλων των στοιχείων.
Σε ερώτησή μας ποια είναι η εισήγησή του για την Κύπρο, απάντησε:
«Προς το παρόν να παραμείνετε στο πετρέλαιο, να γίνει μια καλή μελέτη, να σκεφτεί η Κυβέρνηση αν το συμπιεσμένο αέριο είναι καλύτερο από το υγροποιημένο και ακόμη αν το πετρέλαιο είναι καλύτερο και από το συμπιεσμένο αέριο. Η επιλογή υγροποιημένου αερίου είναι εντελώς τρελή ιδέα. Είτε είναι τελείως αδαείς αυτοί που αποφάσισαν για τη χρήση υγροποιημένου αερίου είτε υπάρχει διαφθορά στη μέση, υπάρχουν συμφέροντα, τα οποία επιβάλλουν μια λύση που δεν είναι λογική και δεν μπορεί να υποστηριχθεί από οικονομικά δεδομένα. Ο μόνος λόγος που είδα να λαμβάνεται τέτοια απόφαση σε άλλες περιπτώσεις, σε άλλες χώρες, ήταν η διαφθορά. Εσείς γνωρίζετε να υπάρχουν άλλοι λόγοι, γεωπολιτικοί για παράδειγμα, που να επιβάλλουν στην Κύπρο την αγορά φυσικού αερίου από κάποια γειτονική χώρα; Σας το δίνει, μήπως, δωρεάν η Αίγυπτος;».
Η ευκαιρία της χώρας μας να καταστεί γεωστρατηγική περιοχή
Ο καθηγητής Οικονομίδης αναφέρθηκε με ενθουσιασμό στον εντοπισμό κοιτασμάτων φυσικού αερίου στη θαλάσσια περιοχή του Ισραήλ και ενδεχομένως και της Κύπρου.
Αν διαπιστωθεί, τόνισε, ότι μπορεί να μεταφερθεί στην Κύπρο φυσικό αέριο με αγωγό από το Ισραήλ, τότε όλα όσα σας έχω πει πιο πριν τα πετάμε από το παράθυρο κι αρχίζουμε από νέα βάση. Μιλάμε για τεράστια διαφορά. Η Κύπρος γίνεται, από αγοραστής, πηγή. Χωρίς να μεγαλοποιώ τα πράγματα, η Κύπρος μπορεί να γίνει μίνι Κατάρ της Μεσογείου. Σε μια τέτοια περίπτωση, η τιμή του φυσικού αερίου θα μειωθεί δραματικά, διότι θα είναι δικό μας το προϊόν.
Σε περίπτωση που δεν βρεθεί φυσικό αέριο στη θαλάσσια περιοχή της Κύπρου, ο κ. Οικονομίδης είπε ότι ακόμα και αν αγοράζουμε από το Ισραήλ, η τιμή θα είναι πέντε φορές φθηνότερη από το υγροποιημένο που θα αγοράζουμε από τη Shell, αλλά και φθηνότερη από το πετρέλαιο.
Υπάρχουν, όμως, είπε, και άλλα οφέλη πέραν του οικονομικού. «Η Κύπρος θα κερδίσει μια πολύ ζηλευτή γεωπολιτική θέση, διότι αν κατασκευάσουμε στην Κύπρο εγκαταστάσεις για υγροποιημένο φυσικό αέριο, το οποίο θα αγοράζουμε φθηνά από το Ισραήλ, και ακολούθως προμηθεύουμε εμείς την Ευρώπη, έχω υπολογίσει ότι: Αν έχουμε δύο εργοστάσια υγροποίησης, θα παράγουν περίπου 14 εκ. κυβικούς τόνους υγροποιημένου αερίου, το οποίο αποτελεί το 20% του φυσικού αερίου που πάει σήμερα στην Ευρώπη από τη Ρωσία. Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, τη γεωπολιτική σημασία που θα αποκτήσει η Κύπρος. Οι Ευρωπαίοι στενάζουν τώρα κάτω από το ρωσικό ζυγό ενέργειας. Η Γκάζπρομ έχει μονοπώλιο και 25 ευρωπαϊκές χώρες παίρνουν πάνω από 75% των αναγκών τους από τη Ρωσία. Αν το Ισραήλ, μέσω Κύπρου, παίξει αυτόν το ρόλο, με δικό μας φυσικό αέριο ή χωρίς, αυτό θα βάλει την Κύπρο στο γεωπολιτικό χάρτη της Ευρώπης. Επίσης, λόγω των τελευταίων προβλημάτων μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας, εμείς είμαστε ο φυσικός σύμμαχος του Ισραήλ».
Καταλήγοντας, ο καθηγητής Οικονομιδης είπε:
«Στην Κύπρο συμφέρει να έρθει αμέσως σε συνεργασία με το Ισραηλ. Εγώ λέω ότι χθες έπρεπε η Κύπρος να είχε συμφωνήσει για συνεργασία με το Ισραηλ. Μάλιστα ανέμενα ότι σήμερα θα διάβαζα στις εφημερίδες ότι ο Πρόεδρος της Κύπρου βρίσκεται στο Ισραήλ και συζητά με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό πώς θα εκμεταλλευθούμε το φυσικό αέριο που έχει ήδη βρεθεί. Αυτό θα ανέμενα να δώ αντί να διαβάσω ότι η Κύπρος πάει να συμφωνήσει για την αγορά υγροποιημένου φυσικού αερίου από οπουδήποτε αλλου. Αν ήμουν μάγος και θα έπρεπε να δώσω στην Κύπρο μια ευκαιρία, δεν θα έβρισκα καλύτερη από αυτήν που έχει σήμερα με το Ισραήλ».