Κυπριακό: Πορεία χωρίς πυξίδα

•  

                        

 Του Στέφανου Κωνσταντινίδη*

Ἔλα νὰ παίξουμε...\Θὰ σοῦ χαρίσω τὴ βασίλισσά μου\

Ἦταν γιὰ μένα μιὰ φορὰ ἡ ἀγαπημένη\Τώρα δὲν ἔχω πιὰ ἀγαπημένη

Μανώλης Αναγνωστάκης

Δεν μπορεί την μια μέρα να μας λένε ότι δεν τα βρήκαν στο Δείπνο και την επομένη να ανακοινώνουν συνομιλίες! Κάτι δεν κολλά με την πραγματικότητα. Παίζονται επικίνδυνα παιχνίδια στα παρασκήνια, υπεύθυνη πληροφόρηση δεν υπάρχει, διαρρέουν πληροφορίες που εξυπηρετούν σκοπιμότητες και  προκαλούν σύγχυση και απογοήτευση στον κόσμο. Στο μεταξύ οι τουρκικές  πηγές  πληροφόρησης  αποδεικνύονται κατά κανόνα αξιόπιστες! Αυτό κι αν είναι κατάντια!  Ας συγκρίνει  κανείς τι λέει η Άγκυρα και ο Ακιντζί και τι λέει η ελληνοκυπριακή πλευρά και θα το διαπιστώσει. Κι όποιος αμφιβάλλει, θα ήθελα να μου πει πότε διαψεύστηκαν οι τουρκικές πηγές πληροφόρησης τους τελευταίους μήνες, για να μη πάω και πιο πίσω. Έτσι και τώρα. Ο Ακιντζί λέει καθαρά ότι  θα αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις όταν η Κυπριακή Βουλή ψηφίσει τον νόμο που ακυρώνει ένα απλό κανονισμό για ολιγόλεπτη αναφορά στο ενωτικό δημοψήφισμα του 1950. Μας λένε ακόμη, οι τουρκικές πηγές, ότι ο πρόεδρος Αναστασιάδης έστειλε μήνυμα που υπόσχεται ότι θα προχωρήσει η Βουλή στη ψήφιση του νόμου του ΔΗΣΥ, γιατί δεν αρκούσαν οι διαβεβαιώσεις που δόθηκαν από μέρους των Αβέρωφ Νεοφύτου και  Άντρου Κυπριανού. Και πως για το σκοπό αυτό, το Προεδρικό ζήτησε από τα δύο κόμματα να επισπεύσουν την διαδικασία ψήφισης του σχετικού νόμου.  Την στιγμή που γράφονται οι γραμμές αυτές, η ψήφιση του νόμου του ΔΗΣΥ είναι προγραμματισμένη για την Παρασκευή 7 Απριλίου και οι συνομιλίες θα επαναληφθούν την Τρίτη στις 11 Απριλίου 2017. Διευθυντής της ορχήστρας λοιπόν ο Ακιντζί, σε νότες μουσικής που του ετοιμάζει η Άγκυρα. Την ίδια ώρα που αλωνίζει ανενόχλητος ως συμπρόεδρος στις Βρυξέλλες και προωθεί, όχι τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων, αλλά αυτά της Άγκυρας.  Η μόνη σταθερά που υπάρχει από ελληνικής πλευράς είναι η θέση της Αθήνας. Γι΄αυτό και με κάθε ευκαιρία, οι πολιτικοί φίλοι του προέδρου Αναστασιάδη, η εφημερίδα του υπουργού του των Εσωτερικών και οι οπαδοί της όποιας λύσης  βάλλουν εναντίον του Κοτζιά στο ίδιο μήκος κύματος με την Άγκυρα.

Κανένας βεβαίως σοβαρός αναλυτής δεν πίστευε ότι η διακοπή των συνομιλιών θα διαρκούσε για πολύ. Η διακοπή τους εξυπηρετούσε τους τουρκικούς σχεδιασμούς και ειδικά την προεκλογική εκστρατεία του Ερντογάν για το δημοψήφισμα. Την ίδια ώρα επέτρεπε στον Αναστασιάδη να αντιμετωπίσει τα πολλαπλά εσωτερικά προβλήματα, σκάνδαλα και άλλα, κεφαλοποιώντας, έστω και για λίγο, σε μια πολιτική «φουστανέλας» και να δώσει το παρόν του για τις επερχόμενες προεδρικές εκλογές από μια «σκληρή» στάση στο Κυπριακό. Η διαφορά βεβαίως ανάμεσα στις δύο πλευρές είναι ότι η τουρκική πλευρά διαθέτει στρατηγική στο Κυπριακό που καθορίζεται από την Άγκυρα,  ενώ η ελληνική πλευρά-η ελληνοκυπριακή για την ακρίβεια-ενεργεί και πολιτεύεται αυτοσχεδιάζοντας, στη βάση της μικροπολιτικής για εσωτερική κατανάλωση.

Το πιθανότερο είναι ότι και με την επανέναρξη των συνομιλιών, και δεδομένων των τουρκικών θέσεων, θα διατηρηθεί η αδιέξοδη  διαδικασία των διαπραγματεύσεων  μέχρι την επόμενη κρίση που θα προκαλέσει η τουρκική πλευρά, όταν θα κρίνει ότι αυτό την συμφέρει να κάνει, στη βάση των δικών της στρατηγικών σχεδιασμών. Η ελληνική πλευρά, ακολουθώντας την πεπατημένη, χωρίς στρατηγική, θα σέρνεται συνεχώς πίσω από τους τουρκικούς σχεδιασμούς. Η πολιτική αυτή της ελληνικής πλευράς το μόνο που πετυχαίνει είναι να εδραιώνει τα δεδομένα της τουρκικής κατοχής και να αναβαθμίζει  το ψευδοκράτος. Βεβαίως και στην απίθανη περίπτωση που οι οπαδοί της όποιας λύσης θα κατέληγαν σε μια συμφωνία υποτελείας με την τουρκική πλευρά, αυτή θα απρριπτόταν από τον κυπριακό λαό, αφού το μόνο που θα εξασφάλιζε θα ήταν η νομιμοποίηση της κατοχής και θα έβαζε επιπλέον σε κίνδυνο τις ελεύθερες περιοχές με την διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Οι γεωπολιτικές εξελίξεις στην περιοχή και η κινητικότητα γύρω από τα θέματα ενέργειας, δείχνουν τις δυνατότητες που υπάρχουν για μια διαφορετική πορεία στο Κυπριακό, τις δυνατότητες οιοδόμησης μιας στρατηγικής μακριά από τα ταμπού  που έχουν καλλιεργηθεί όλα αυτά τα χρόνια. Μιας στρατηγικής που θα ενσωματώνει και τους Τουρκοκυπρίους-αυτό θα πρέπει να είναι το στοίχημα-προκαλώντας κόστος στην Άγκυρα όσο θα επιμένει να έχει παρουσία στο νησί  και να μη επιτρέπει μια λύση δημοκρατικών και ευρωπαϊκών προδιαγραφών. Τα δεδομένα, περιφερειακά και ευρωπαϊκά καθώς και οι ενεργειακοί σχεδιασμοί που παίρνουν πλανητικό χαρακτήρα, η μεταβατική περίοδος που διέρχεται η αμερικανική εξωτερική πολιτική, η δυναμική ρωσική παρουσία στην περιοχή, είναι όλα στοιχεία που ευνοούν την επεξεργασία μιας νέας πορείας στο Κυπριακό.  Χρειάζεται σοβαρότητα, τόλμη και εγκατάλειψη της μιζέριας.  Ούτως ή άλλως η ακολουθούμενη πολιτική  είναι αδιέξοδη. Δοκιμάστηκε για δεκαετίες και δεν έχει αποδώσει.  «Αὐτὴ δὲν ἔχει τέλος ἡ παρτίδα...» ( Μανώλης Αναγνωστάκης, Το  σκάκι)

*Πανεπιστημιακός, διευθυντής του Κέντρου Ελληνικών Ερευνών Καναδά-ΚΕΕΚ

 και μέχρι πρόσφατα  επιστημονικός συνεργάτης του ΕΔΙΑΜΜΕ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.

* .E-mail   stephanos.constantinides@gmail.com

ΠΗΓΗ: Ο Φιλελεύθερος, 9 Απριλίου 2017