Στέφανος Κωνσταντινίδης
Η αλλαγή στις κλιματικές συνθήκες, ένα γεγονός αναμφισβήτητο, οδηγεί σε ακραίες καταστάσεις σε όλο τον κόσμο με πλημμύρες, πυρκαγιές και άλλες καταστροφικές θεομηνίες. Η επιστημονική κοινότητα, στη συντριπτική της πλειοψηφία, υποστηρίζει από καιρό την ανάγκη λήψης μέτρων και προειδοποιεί για τις καταστροφικές συνέπειες που θα έχει για τον πλανήτη η συνέχιση της σημερινής πολιτικής. Αρνητικό στοιχείο βέβαια είναι οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές ανάπτυξης που δεν σέβονται το περιβάλλον, θυσιάζοντάς το στον βωμό του κέρδους. Βεβαίως η ανάπτυξη είναι αναγκαία και δεν μπορεί να αποφευχθεί. Όμως χρειάζεται μια διαφορετική ανάπτυξη από αυτήν που καταστρέφει το περιβάλλον. Μια ορθή, βιώσιμη ανάπτυξη, γνωστή με το όνομα αειφόρος ανάπτυξη.
Οι τεράστιες πυρκαγιές στην Ευρώπη αυτές τις μέρες όπως και οι πλημμύρες πριν λίγο καιρό, οι θεομηνίες σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη, επιβεβαιώνουν την ορθότητα των συμπερασμάτων της επιστημονικής κοινότητας. Όμως η φωνή των επιστημόνων παραμένει φωνή βοώντων εν τη ερήμω. Όταν ο Πρόεδρος της πλουσιότερης χώρας στον κόσμο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, της αυτοκρατορικής υπερδύναμης, αποσύρει τη χώρα του από τη διεθνή συμφωνία του Παρισιού για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής που έγινε αποδεκτή από 195 χώρες, αντιλαμβάνεται ο καθένας πού οδηγούμαστε. Εγκαταλείπεται το στοίχημα να χρησιμοποιηθούν καθαρές πηγές ενέργειας, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η καταστροφική κλιματική αλλαγή.
Όπως εξελίσσονται τα πράγματα, οι χώρες με δομές, θεσμούς και πειθαρχημένο κράτος, ακόμη και με πειθαρχημένους πολίτες, θα αντιμετωπίσουν με λιγότερο κόστος αυτά τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Χώρες όπου όλα αυτά λείπουν θα πληρώσουν ακριβό κόστος, ακόμη και σε ανθρώπινες ζωές, όπως συνέβηκε αυτές τις μέρες στην Ελλάδα. Κι όπως υπάρχει κίνδυνος να συμβεί και στην Κύπρο. Διότι τα ακραία αυτά φαινόμενα θα πολλαπλασιάζονται συνεχώς και μόνο με την πρόβλεψη και την ικανότητα αντιμετώπισής τους θα γίνει δυνατόν να περιοριστούν οι ζημιές που προκαλούν. Σε πολλές περιπτώσεις επίσης, με μια σειρά μέτρων, πολλά από τα φαινόμενα αυτά μπορεί και να περιοριστούν, ειδικά οι πυρκαγιές.
Οι τελευταίες πυρκαγιές στην Ελλάδα έδειξαν ακριβώς την ευθύνη που έχει ο ανθρώπινος παράγοντας σε καταστροφές αυτού του είδους. Άναρχοι αστικοί συνοικισμοί μέσα σε δάση, χωρίς πολεοδομικά σχέδια και χωρίς δρόμους διαφυγής. Έλλειψη υποδομών, έλλειψη επιτήρησης και όταν έφτασε το κακό αναπολεσματικοί οι μηχανισμοί για να αντιμετωπιστεί. Παθογένειες δεκαετιών του κράτους και της ίδιας της κοινωνίας. Η εκτός σχεδίου δόμηση είναι παγκόσμια ελληνική πρωτοτυπία. Και μετά έρχονται οι πολιτικοί, τα κόμματα, το κράτος και νομιμοποιούν την παρανομία. Χωρίς φυσικά να δημιουργούν και τις αναγκαίες υποδομές που χρειάζονται προκειμένου να υπάρχει στοιχειώδης ασφάλεια των ανθρώπων και των υποστατικών τους. Δεκαετίες πολλές δομείται η Ελλάδα με αυτό τον τρόπο. Και δεκαετίες πολλές καίγονται δασικές εκτάσεις από επιτήδειους κερδοσκόπους για να οικοπεδοποιηθούν στη συνέχεια, για να γίνουν κερδοφόρες «αναπτύξεις» χωρίς κανένα σχέδιο.
Στην Κύπρο κληρονομήσαμε βέβαια κτηματολόγιο από τους Εγγλέζους αλλά είναι γνωστόν στους παροικούντες την Ιερουσαλήμ ότι οι πολεοδομικές ζώνες χαράσσονται ανάλογα, με στόχο την εξυπηρέτηση μεγάλων συμφερόντων, ενώ παραχωρούνται και πολεοδομικές άδειες καταστροφικές για το περιβάλλον. Ακόμη μεγιστάνες του πλούτου δεν διστάζουν να παρανομούν, βέβαιοι ότι οι παρανομίες τους θα νομιμοποιηθούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο εκ των υστέρων.
Σε όλο τον κόσμο αντιλαμβάνονται πια πως οι κλιματολογικές αλλαγές επιβάλλουν μια μορφή ήπιας ανάπτυξης. Οι επιστήμονες, σαν «ιεροκήρυκες» κηρύττουν τον λόγο της εγκρατείας απέναντι στη φύση. Ισχυρά συμφέροντα όμως συνεχίζουν με καταστροφική μανία να ασελγούν πάνω στο φυσικό μας περιβάλλον. Στην Ελλάδα και την Κύπρο έχει ξεπεραστεί κάθε ανεκτό όριο. Το τσιμέντωμα κάθε ακτής και κάθε πλαγιάς, έγκλημα διαρκές, είναι εθνικό σπορ! Οι συνέπειες θα είναι τραγικές με το πέρασμα του χρόνου. Οι πολίτες πρέπει κάποτε να αφυπνιστούν.
Υ.Γ. Η Τζέιν Χολ Λουτ, αντιπρόσωπος του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, αλλά επί της ουσίας αντιπρόσωπος της αμερικανοβρετανικής οπτικής γωνίας στο Κυπριακό, ακολουθεί την πεπατημένη του εγκλωβισμού του σε ένα ατέρμονα διακοινοτικό διάλογο που παραγνωρίζει τον παράγοντα Άγκυρα, τον παράγοντα τουρκική κατοχή και τη μόνιμη τουρκική επιδίωξη ελέγχου ολόκληρης της Κύπρου.. Η Λευκωσία, με τα γνωστά φοβικά της σύνδρομα, παραμένει αιχμάλωτη της πολιτικής που χαράσσει ο βρετανικός και ο αμερικανο-ΝΑΤΟϊκός παράγοντας και που θα οδηγήσει είτε σε ένα νέο 2004, το πιθανότερον σε κάτι χειρότερο και από το σχέδιο Ανάν, είτε στην εδραίωση των κατοχικών δεδομένων με κάποια ενδιάμεση συμφωνία.
*Πανεπιστημιακός, διευθυντής του Κέντρου Ελληνικών Ερευνών Καναδά-ΚΕΕΚ
και μέχρι πρόσφατα επιστημονικός συνεργάτης του ΕΔΙΑΜΜΕ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.
* .E-mail stephanos.constantinides@gmail.com
