Κύπρος: Η επόμενη μέρα

 

Του Στέφανου Κωνσταντινίδη*

 

Οι επαφές του προέδρου Αναστασιάδη με τον τούρκο υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, η προσπάθεια του να συνομιλήσει απευθείας με την Άγκυρα αλλά κυρίως η προσπάθεια του να αλλάξει την πορεία που ακολουθήθηκε ως σήμερα με προτάσεις που οδηγούν σε συνομοσπονδία ή δύο κράτη, δημιούργησαν ρωγμές στο χώρο του μετώπου της διζωνικής. Ο χώρος ειδικά της Δεξιάς χωρίστηκε στα δύο. Πίσω από την πολιτική επιφάνεια όμως και τις νομικίστικες ερμηνείες φαίνεται να υπάρχει διάσταση απόψεων και συμφερόντων στα ενδότερα της κυπριακής μεταπρατικής αστικής τάξης ως προς τη μορφή λύσης του Κυπριακού. Γι΄αυτό και οι κραδασμοί στο εσωτερικό της Δεξιάς και ειδικά του ΔΗΣΥ, γι΄αυτό και οι κινήσεις Αναστασιάδη, γι΄αυτό και η επιλογή του ΑΚΕΛ να στηρίξει τη μερίδα της αστικής τάξης που μένει πιστή στη διζωνική-παρά την αντίθεση του ΚΚΕ-γι΄αυτό και όλοι οι παλιοί του σχεδίου Ανάν από τον Μαρκίδη ως τον Παπαπέτρου στοιχίζονται πίσω από τη διζωνική, γι΄αυτό και η επίκληση του πατριάρχη Γλαύκου Κληρίδη.

Εδώ θα  πρέπει να θυμάται κανείς πως ο ΔΗΣΥ, η πολιτική έκφραση της κυπριακής Δεξιάς, συγκροτήθηκε και εξακολουθεί  να υπάρχει βασισμένος σε δύο πτέρυγες. Την λαϊκή Δεξιά που είναι ο κύριος όγκος των ψηφοφόρων του και την μεταπρατική αστική τάξη που ουσιαστικά ελέγχει το κόμμα.

Το 2004, το πλειοψηφικό ρεύμα της λαϊκής Δεξιάς αρνήθηκε να ακολουθήσει την μεταπρατική αστική τάξη που οδήγησε το ΔΗΣΥ στο δρόμο του σχεδίου Ανάν. Το σχίσμα  αυτό υπάρχει πάντα στο εσωτερικό του κόμματος και είναι ένας από τους λόγους που ο Αναστασιάδης δεν τόλμησε να φέρει ξανά ενώπιον του λαού μια λύση, χειρότερη αυτή τη φορά και από το σχέδιο Ανάν, επειδή είναι βέβαιος ότι θα απορριφθεί. Παρόμοιο σχίσμα υπάρχει άλλωστε και στο εσωτερικό των ψηφοφόρων του ΑΚΕΛ από την ίδια εποχή του 2004, για όσους παρακολουθούν τα πολιτικά δρώμενα πέρα από την επιφανειακή  και επικοινωνιακή τους σκοπιά.

Η αβεβαιότητα θα συνεχιστεί μάλλον μέχρι που η  απεσταλμένη του ΓΓ του ΟΗΕ, Τζέιν Χολ Λουτ υποβάλει την έκθεση της, στη βάση της οποίας θα επαναρχίσουν οι συνομιλίες. Ως τότε είναι πολύ πιθανόν οι δύο ομάδες των "διζωνικών"-λέγε δύο ομάδες της μεταπρατικής αστικής τάξης-θα τα έχουν βρει. Και δεν υπάρχει πολλή αμφιβολία ότι η έκθεση Λουτ θα κινείται στις παραμέτρους που θα υπαγορεύσουν Βρετανοί και  Αμερικανοί στο ΓΓ του ΟΗΕ, όπως κατά κανόνα συνέβαινε και στο παρελθόν. Η επανέναρξη άλλωστε των συνομιλιών θα αρχίσει κάτω από την πίεση των θεμάτων της ενέργειας-γεωτρήσεων και αυτού της ΟΥΝΦΥΚΥΠ στα οποία οι Αμερικανοί διαδραματίζουν πρωταρχικό  ρόλο. Στο άρθρο μου της περασμένης Κυριακής ανέπτυξα τους λόγους που δεν συμμερίζομαι τον ενθουσιασμό κάποιων που θεωρούν ότι έχει αλλάξει η αμερικανική πολιτική απέναντι στην Κύπρο. Ακόμη και στο θέμα των γεωτρήσεων για το οποίο ακούονται φανφάρες, όποιος διαβάζει προσεκτικά ως το τέλος την αμερικανική τοποθέτηση, αντιλαμβάνεται ότι οι Αμερικανοί στηρίζουν μεν τις γεωτρήσεις αλλά όταν φτάνουν στο δια ταύτα, την εμπορευματοποίηση του φυσικού αερίου, είναι ξεκάθαροι ότι αυτό ανήκει στις δύο  κοινότητες και όχι στην Κυπριακή Δημοκρατία, και ότι τα οφέλη θα τα διαμοιραστούν οι δύο κοινότητες στο πλαίσιο της λύσης που θα εξευρεθεί. Μήπως θα έπρεπε να ειπωθεί το ίδιο και για τα πετρέλαια του Τέξας, ότι ανήκουν στις διάφορες κοινότητες που συνιστούν την αμερικανκή κοινωνία και όχι στο αμερικανικό κράτος; Εν τοιαύτη περιπτώσει οι Αμερικανοί αρνούνται να αναγνωρίσουν την διεθνή νομιμότητα  του κυπριακού κράτους και την ευθύνη του να διαχειριστεί τους πλουτοπαραγωγικούς του πόρους προς το συμφέρον των πολιτών του, όπως πράττουν οι ίδιοι για τους δικούς τους, και παραπέμπουν στις δύο κοινότητες! Oι ΗΠΑ, αρνούνται το ουσιαστικό που  είναι να αναγνωρίσουν χωρίς υποσημειώσεις όλα τα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας που απορρέουν από την ιδιότητα ενός κράτους με πλήρη κυριαρχία. Όσοι δεν το καταλαβαίνουν, δεν ξέρουν που πατούν και που πηγαίνουν! Θα ξαναμιλήσουμε όταν θα μας πιέζουν να δεχτούμε το επόμενο σχέδιο Ανάν!

Δυστυχώς η κυπριακή ηγεσία αντί να επιδιώκει αλλαγή της αμερικανικής στάσης την ενισχύει με τις δικές της παλινωδίες και τους τακτικισμούς. Οι τακτικισμοί όμως δεν αντικαθιστούν την έλλειψη στρατηγικής. Οδηγούμαστε σε χρονοδιαγράμματα στο Κυπριακό και σε μια έμμεση επιδιαιτησία, τυπικά του ΓΓ του ΟΗΕ αλλά επί της ουσίας, όπως συνέβη και το 2004, τον κύριο ρόλο από τα παρασκήνια θα τον έχουν Βρετανοί και Αμερικανοί. Στο μεταξύ συνεχίζεται και η ΟΔΟΦΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ του Κυπριακού με αναγνώριση των δεδομένων-τετελεσμένων επί του εδάφους. Ό,τι ζητούσε πάντα η Άγκυρα. Θα έρθει η ώρα που θα ζητηθεί γι΄αυτό και η  επίσημη υπογραφή μας. Με ΔΔΟ φυσικά ή μια μορφή συνομοσπονδίας που να επιτρέπει τον έλεγχο της Τουρκίας επί του συνόλου της Κύπρου. Στο μεταξύ  η αμερικανίδα Τζέιν Χολ Λουτ συζητά το πλαίσιο της λύσης των Εγγλέζων, των Αμερικανών και του ΝΑΤΟ.

Υ.Γ.

Αν υπήρχε αξιοπρέπεια, το πρώτο μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης που θα ζητούσε η ελληνική πλευρά θα ήταν να σταματήσει αυτή η εκτρωματική πρόκληση με τη σημαία  στον Πενταδάκτυλο, πολύ πριν το άνοιγμα οδοφραγμάτων!

*Πανεπιστημιακός, διευθυντής του Κέντρου Ελληνικών Ερευνών Καναδά-ΚΕΕΚ

 και μέχρι πρόσφατα  επιστημονικός συνεργάτης του ΕΔΙΑΜΜΕ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.

* .E-mail   stephanos.constantinides@gmail.com