Κεραυνός εν αιθρία ήταν η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου για παύση του, δηλώνει ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης, ο οποίος δακτυλοδείχνει ως υπεύθυνους για την έκβαση της υπόθεσης τον τέως Πρόεδρο, Νίκο Αναστασιάδη και τον νυν Πρόεδρο, Νίκο Χριστοδουλίδη, όπως και τον Γενικό και Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα Γιώργο Σαββίδη και Σάββα Αγγελίδη.

Για τον Νίκο Χριστοδουλίδη αποκαλύπτει ότι από τον πρώτο μήνα διακυβέρνησής του, του έστελνε μηνύματα σχετικά με κριτική που του ασκούσε ο γιος του Φίλιππος Μιχαηλίδης. Λέει ότι το λεκτικό της απόφασης δημιουργεί την εντύπωση πως στόχος ήταν να τον θάψουν όσο πιο βαθιά γίνεται. Αφήνει αιχμές και για τον Πρόεδρο του Ανωτάτου, κάνει αναφορά σε αναστολές ποινικής δίωξης στο πόδι, για μεσαίωνα και ημετεροκρατία. Μιλά για τις κατηγορίες σε σχέση με την επιθεώρηση της κρεβατοκάμαρας του προεδρικού ζεύγους.

– Τελικά παρασυρθήκατε από τις «Σειρήνες της δημοφιλίας και των δημοσκοπήσεων»;

Πρέπει να πω ότι σοκαρίστηκα ακούγοντας αυτές τις αναφορές. Ήξερα ότι οι δικαστικές αποφάσεις δεν πρέπει να έχουν συναίσθημα. Αλλά στην Κύπρο όλα επιτρέπονται. Οι Δικαστές δείχνουν να ξέχασαν πως μια Ελεγκτική Υπηρεσία πρέπει να λειτουργεί προληπτικά και διορθωτικά προς εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος, να τεκμηριώνει και να αναδεικνύει και, το κυριότερο, να ενημερώνει τους πολίτες. Αυτός είναι ο ρόλος της και αυτό λένε τα Διεθνή Πρότυπα Ελέγχου. Τα σκάνδαλα έχουν θέση στα πρωτοσέλιδα με πρωτοβουλία των δημοσιογράφων και, δυστυχώς, στην Κύπρο υπάρχουν πολλά.

– H απόφαση ήταν 209 σελίδες.

Δεν είναι ο αριθμός των σελίδων που κρίνεται, αλλά το περιεχόμενό της. Και από το εάν τα γεγονότα που επικαλείται το Δικαστήριο είναι πραγματικά ή ανύπαρκτα. Επί της ουσίας, οι Δικαστές με έδιωξαν από την Ελεγκτική Υπηρεσία γιατί διαφώνησα με τον Γενικό Εισαγγελέα. Μου επιβλήθηκε μία εξοντωτική ποινή και, μάλιστα, με ένα λεκτικό που δίνει την εντύπωση ότι οι συντάκτες της απόφασης θα ήθελαν να με θάψουν όσο πιο βαθιά γίνεται. Οι πολίτες όμως δεν είναι αφελείς. Καταλαβαίνουν τι έγινε.

– Στην απόφαση, πάντως, διαβάζουμε ότι δεν σταθήκατε στο ύψος των περιστάσεων και δεν συμπεριφερθήκατε με ευθυκρισία, αλλά ενεργήσατε με αμετροεπή συμπεριφορά, προκαλώντας διάβρωση της εμπιστοσύνης του κοινού προς τους θεσμούς. Στην προκειμένη περίπτωση της Γενικής Εισαγγελίας.

Βασικά, το Δικαστήριο συμφώνησε με τον Γενικό Εισαγγελέα ότι το κύρος του διαβρώθηκε από εμένα και όχι από τον ίδιο και τη δική του συμπεριφορά. Ο Γενικός Εισαγγελέας ήταν πολιτικό πρόσωπο που συμμετείχε σε μία κυβέρνηση που επικρίθηκε εντός της Κύπρου και διεθνώς για καταχρήσεις, όπως τα χρυσά διαβατήρια. Ο ίδιος επέλεξε να μην εξαιρεθεί από τις έρευνες. Πώς μπορεί όμως έτσι να διασφαλιστεί το αδιάβλητο των ερευνών στη συνείδηση του πολίτη; Δεν διαβρώθηκε έτσι το κύρος του; Ας δούμε ακόμη ένα παράδειγμα. Ο τέως Πρόεδρος έχει να λογοδοτήσει για διάφορους χειρισμούς της κυβέρνησής του. Ειλικρινά, βοηθά το κύρος του Γενικού Εισαγγελέα όσο επιμένει να αναδεικνύει την προσωπική τους σχέση; Αυτά είναι δύο μόνο παραδείγματα που διαβρώνουν το κύρος ενός θεσμού.

– Στην απόφαση αναφέρεται επίσης ότι παραβιάσατε το τεκμήριο αθωότητας του Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα, παραπέμποντας σε λαϊκά δικαστήρια.

Η σύγκρουση συμφέροντος είναι υψίστης σημασίας για τη χρηστή διοίκηση. Γεγονός παραμένει ότι ο Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας έδωσε αναστολή ποινικής δίωξης σε πρώην πελάτη του, σε υπόθεση που χειριζόταν το πρώην γραφείο του και στο οποίο εργάζεται η σύζυγός του. Κλασική περίπτωση σύγκρουσης συμφέροντος η οποία εξαφανίστηκε από την απόφαση του Δικαστηρίου. Σε προφορική παρέμβασή του, ο Πρόεδρος του Δικαστηρίου είχε διερωτηθεί ποια ήταν η σύγκρουση συμφέροντος. Τελικά, δεν ήταν ένα αθώο σχόλιο. Τι είναι σύγκρουση συμφέροντος καθορίζεται διεθνώς σε κώδικες. Και με έπαυσαν επειδή σε συνέντευξη, τον Μάρτη του 2024, είπα ότι ο κόσμος δικαιούται να γνωρίζει για αυτήν τη σύγκρουση συμφέροντος.

– Πρακτικά, δέχθηκαν ότι ξέχασε το όνομα του πρώην πελάτη του.

Είτε το ξέχασε είτε όχι, η σύγκρουση συμφέροντος είναι εκεί. Αυτό άλλωστε διαπίστωσε και η Αρχή κατά της Διαφθοράς. Και φυσικά το Δικαστήριο δεν διερωτήθηκε: Καλά έτσι στο πόδι δίνει αναστολές ποινικών διώξεων ο Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας;

– Τελικά «είμαστε Βενεζουέλα»; Αυτό είπατε απευθυνόμενος στο προσωπικό της Ελεγκτικής Υπηρεσίας.

Δυστυχώς, εκπέμπουμε την εικόνα ενός κράτους στο οποίο κυριαρχεί η διαφθορά και η διαπλοκή. Αυτή είναι η εικόνα που καταγράφεται και στα πρωτοσέλιδα του διεθνούς Τύπου. Δείτε τους δείκτες διαφθοράς. Υπάρχουν παντού σοβαρότατες παθογένειες και στρεβλώσεις. Και νοοτροπίες ισχυρής διαπλοκής, που συντηρούν ένα σαθρό σύστημα. Το πιο θλιβερό είναι ότι αυτό το σαθρό σύστημα μοιάζει ανίκητο. Πάμε από πάτο σε πάτο και ακόμη πιο κάτω. Το αισιόδοξο, όμως, είναι ότι η κοινωνία των πολιτών έχει τη δύναμη να αμφισβητήσει αυτό το σαθρό σύστημα. Η Κύπρος μας δεν μπορεί να είναι αυτή που ζούμε τώρα.

– Ο Πρόεδρος παραδέχθηκε ότι υπάρχει διαφθορά και τόνισε τη βούλησή του για πάταξή της.

Θυμάμαι κύριε Βασιλείου, κάπου στις αρχές του 2021, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είχε εξαγγείλει ένα πρόγραμμα παρέμβασης για θέματα διαφθοράς. Χαρακτηριστικά είπε «η μεγαλύτερη παρέμβαση για θέματα διαφθοράς». Και μετά από αυτήν την καθαρά επικοινωνιακή προσέγγιση, συνεχίσαμε να βουλιάζουμε στον βούρκο της διαφθοράς. Παρόμοιες εξαγγελίες ακούσαμε πρόσφατα και από τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη, ο οποίος παρέπεμψε στο Μεξικό. Η διαφθορά, όμως, θα συνεχίσει να ευδοκιμεί όσο αποδυναμώνουμε αντί να ενισχύουμε τον έλεγχο, τη διαφάνεια και τη λογοδοσία, όσο η θεσμική και κομματική διαπλοκή θα κυριαρχούν, όσο τα θεσμικά αντίβαρα θα είναι ανύπαρκτα, όσο αφήνουμε υπερεξουσίες και ανέλεγκτα, όσο διορίζουμε υπουργούς ως εισαγγελείς, όσο διορίζουμε συγγενείς και φίλους ως συμβούλους, όσο διορίζουμε ανεξάρτητους αξιωματούχους χωρίς καμία διαδικασία επιλογής και όσο αντί να επιλέγουμε έντιμους ανθρώπους επιλέγουμε αυτούς που μας στήριξαν στις εκλογές.

– Και η λύση στο πρόβλημα;

Το κράτος και οι θεσμοί χρειάζονται πλήρη αναμόρφωση, κάτι που απαιτεί ευρύτατη συνταγματική μεταρρύθμιση, πάντα με σεβασμό στα θεμελιώδη άρθρα του Συντάγματος. Αναγκαία προϋπόθεση: The tone at the top. Ο αρχηγός του κράτους να εκπέμπει ήθος και εντιμότητα, ως αδιαμφισβήτητο πρότυπο για τους υπουργούς, τους αξιωματούχους, τους δημοσίους υπαλλήλους, τον κάθε πολίτη. Μόνο τότε θα πάψουμε να είμαστε Μεξικό.

– Πάντως, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δήλωσε ότι δεν είχε οποιαδήποτε ανάμειξη στη διαδικασία παύσης σας, αλλά εσείς έξω από το Δικαστήριο με δηλώσεις σας τον εμπλέξατε.

Υπάρχει προϊστορία. Υπάρχουν οι διαμαρτυρίες του σε μένα μόλις έναν μήνα αφότου εξελέγη, για αναρτήσεις του γιου μου με τις οποίες του ασκούσε κριτική, υπάρχουν οι εντυπώσεις που προσπαθούσαν να δημιουργήσουν οι εκπρόσωποί του ότι δήθεν ζήτησα να εισέλθω στην κρεβατοκάμαρά του και φυσικά υπάρχει ο θυμός του για την έκθεσή μας για τα επιδόματα που παράνομα λάμβανε και λαμβάνει. Μαζί με τον Νίκο Αναστασιάδη και τους δύο Εισαγγελείς προώθησαν την καρατόμησή μου. Και ως plan B είχαν το Ελεγκτικό Συμβούλιο.

– Ο Πρόεδρος επικοινώνησε καθόλου μαζί σας μετά την απόφαση;

Καμία επικοινωνία.

– Πάρα ταύτα, αναγνωρίζεται σχεδόν καθολικά ότι επί των ημερών σας η Ελεγκτική Υπηρεσία παρήγαγε πολύπλευρο έργο.

Κι όμως με έπαυσαν. Αυτό είναι το οξύμωρο της όλης υπόθεσης. Γι’ αυτό και δεν πίστεψα ούτε και μία στιγμή, πριν από τις 18 Σεπτεμβρίου, ότι θα με έδιωχναν από τη δουλειά μου που τόσο αγαπούσα και ότι θα κρινόμουν από το Ανώτατο Δικαστήριο ως ο χειρότερος ανεξάρτητος αξιωματούχος στην ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Και αυτό ίσως να μην ήταν τυχαίο.

– Τι εννοείτε;

Αρνήθηκα να κάνω συμβιβασμούς. Με αυτό ως δεδομένο και κρίνοντας πλέον από μια απόσταση τα γεγονότα, θεωρώ ότι η παύση μου ήταν προειλημμένη απόφαση. Το «βαθύ κράτος» ισοπεδώνει οποιονδήποτε απειλεί την ύπαρξή του. Ο καθηγητής Χαρίδημος Τσούκας είπε πρόσφατα ότι, διαβάζοντας την απόφαση, του δόθηκε η εντύπωση ότι το Δικαστήριο με περίμενε στη γωνία. Είναι σαφές ότι κάποιοι χάρηκαν με αυτή την εξέλιξη και αυτοί δεν ήταν όσοι αντιμάχονται το βαθύ σύστημα της διαπλοκής που επικρατεί στον τόπο μας, αλλά αυτοί που βολεύονται και επωφελούνται. Ένα σύστημα που όλοι γνωρίζουν ότι υπάρχει, αλλά ελάχιστοι αξιωματούχοι το αντιπαλεύονται.

– Μας λέτε δηλαδή ότι το σύστημα σάς αντιμετώπιζε σαν απειλή και έπρεπε να σας εξοντώσουν θεσμικά;

Λέω ότι η παρουσία του Οδυσσέα Μιχαηλίδη ήταν μεγάλο πρόβλημα για κάποιους. Οι πολίτες μπορούν να κρίνουν τι εκπροσωπεί ο καθένας από εμάς.  

– Γιατί απορρίπτετε εκ των προτέρων τον θεσμό του Ελεγκτικού Συμβουλίου; Δεν θα ήταν πιο σωστό να υπάρχει συλλογικότητα σε μια τόσο σημαντική Υπηρεσία όπως η Ελεγκτική;

Η συλλογικότητα ήδη υπάρχει, αφού λειτουργεί αποτελεσματικά η Διευθυντική Ομάδα. Η Ελεγκτική Υπηρεσία λειτουργούσε σωστά και αποδεδειγμένα είχε αποτελέσματα. Η εφημερίδα σας δημοσίευσε την περασμένη Κυριακή τα δεκάδες σκάνδαλα που αποκαλύψαμε. Τα τελευταία χρόνια, η Ελεγκτική Υπηρεσία είχε λάβει διεθνώς εύσημα για την αποδοτικότητά της και όμως αυτό το μοντέλο κάποιοι ήθελαν να το αλλάξουν. Γιατί; Μήπως επειδή θέλουν να ελέγξουν την Ελεγκτική Υπηρεσία; Με την ίδια λογική, γιατί δεν προτείνουν και Εισαγγελικό Συμβούλιο για τη Νομική Υπηρεσία ή Συμβούλιο Προστασίας Δεδομένων για την αντίστοιχη Επίτροπο;

– Αν απλώς αντικατασταθεί η Διευθυντική Ομάδα από το Συμβούλιο; Ποιο θα ήταν το πρόβλημα;

Η Διευθυντική Ομάδα είναι τεχνοκράτες διορισμένοι από την ΕΔΥ. Για τις δύο θέσεις Διευθυντών που εκκρεμούν στην ΕΔΥ κάναμε και γραπτές εξετάσεις. Αυτοί θέλουν να κάνουν πολιτικούς διορισμούς. Να αντικαταστήσουν τους τεχνοκράτες με πολιτικούς. Οι διεθνείς μελέτες λένε ότι τα Ελεγκτικά Συμβούλια είναι επιρρεπή σε πολιτικές παρεμβάσεις και δύσκαμπτα στη λήψη αποφάσεων. Τουλάχιστον, ας είναι ειλικρινείς με τους πολίτες. Το πρόβλημα δεν ήταν ποτέ η αποδοτικότητα της Ελεγκτικής Υπηρεσίας. Το πρόβλημα ήταν η ανεξαρτησία της και το έργο που έκανε. Ένα έργο που φυσιολογικά ενόχλησε πολλά συμφέροντα και καταστάσεις. Αυτό είναι που επιδιώκουν και γι’ αυτό στεκόμουν και θα σταθώ απέναντι.

Διαβάστε το δεύτερο μέρος της συνέντευξης σε άλλη ανάρτηση:

>> Θα πολιτευθεί ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης;

>> Θα προσφύγει στο ΕΔΑΔ;

>> Τι αποκαλύπτει για την έρευνα στην κρεβατοκάμαρα του προεδρικού ζεύγους;