Ανθρωπιστικές σπουδές: Από πού πάνε για λίγη κριτική σκέψη;

 

Πέντε ακαδημαϊκοί γράφουν στην «Κ» για την κρίση των ανθρωπιστικών σπουδών και τους τρόπους ανάκαμψής τους

 

 

https://www.kathimerini.gr/culture/563641828/anthropistikes-spoydes-apo-poy-pane-gia-ligi-kritiki-skepsi/

 

https://www.kathimerini.gr/culture/563641828/anthropistikes-spoydes-apo-poy-pane-gia-ligi-kritiki-skepsi/

 

 

 

 

31.05.2025   Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

https://www.kathimerini.gr/culture/563641828/anthropistikes-spoydes-apo-poy-pane-gia-ligi-kritiki-skepsi/

 

Η συζήτηση για τις μελλοντικές τους προοπτικές δεν είναι καινούργια, αλλά ίσως σήμερα είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Η διάγνωση της κρίσης των ανθρωπιστικών σπουδών, όπως το θέτει ένας από τους ακαδημαϊκούς αυτού του μικρού αφιερώματος, έχει γίνει πλέον βεβαιότητα εντός και εκτός συνόρων. Μπορεί να ανακοπεί η φθίνουσα πορεία τους; Με αφορμή την ημερίδα που διοργανώνει το Μορφωτικό Ιδρυμα Εθνικής Τραπέζης για το μέλλον των ανθρωπιστικών σπουδών στην Ελλάδα (Τρίτη, 3 Ιουνίου) η «Κ» ζήτησε από πέντε καθηγητές και ομιλητές της ημερίδας την άποψή τους.

Σάκης Ιωαννίδης

ΚΩΣΤΗΣ ΚΟΡΝΕΤΗΣ
Επίκουρος καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας στο Αυτόνομο Πανεπιστήμιο της Μαδρίτης
Απαιτούνται πολιτικές που θα ενισχύουν την ορατότητά τους

Η συζήτηση για την κρίση των ανθρωπιστικών σπουδών έχει πλέον περάσει από τη διάγνωση στην επιβεβαίωση: τμήματα φιλολογίας, φιλοσοφίας, αρχαιολογίας και ιστορίας συρρικνώνονται ή κλείνουν διεθνώς, ενώ η φοιτητική προσέλευση μειώνεται δραματικά. Αλλωστε οι σπουδές αυτές δεν εξασφαλίζουν επαγγελματική αποκατάσταση – τουλάχιστον όχι άμεσα. Κι όμως, ο μαρασμός τους ισοδυναμεί με αυτοχειρία· γιατί οι δεξιότητες που καλλιεργούν οι ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες –κριτική σκέψη, ερμηνευτική ικανότητα, κατανόηση διαφορετικών πολιτισμών– είναι ακριβώς εκείνες που απαιτεί το αβέβαιο μέλλον μας.

Η συμμετοχή της Τουρκίας στην Ευρωάμυνα

Στέφανος Κωνσταντινίδης*

25 Μαΐου 2025,  Ο ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ

Όλες οι πληροφορίες που υπάρχουν αυτή τη στιγμή συγκλίνουν στο ότι έχει κλειδώσει η συμμετοχή της Τουρκίας στην ευρωάμυνα. Μάλιστα για να αποφευχθούν τυχόν δυσκολίες στην λήψη της τελικής απόφασης που μάλλον αναμένεται στα τέλη Μαΐου, αποφασίστηκε η παράκαμψη της αρχής της ομοφωνίας. Η σχετική απόφαση θα ληφθεί με ειδική πλειοψηφία. Η συμμετοχή αυτή σημαίνει ότι η τουρκική αμυντική βιομηχανία θα επωφεληθεί από τα 150 δισ. ευρώ της ΕΕ για τον επανεξοπλισμό της.

Στις Βρυξέλλες διαπιστώνουν ότι ο επανεξοπλισμός της Ευρώπης δεν μπορεί να γίνει χωρίς τη συμμετοχή χωρών εκτός της ΕΕ. Οι δύο αυτοί εξωτερικοί πυλώνες, εκτός ΕΕ, της ευρωπαϊκής άμυνας θα είναι η Τουρκία και η Βρετανία. Ήδη με τη Βρετανία έχει υπογραφεί μια συμφωνία ευρύτερης συνεργασίας που διορθώνει αδυναμίες στις σχέσεις των δύο πλευρών που προέκυψαν από το Brexit.  Κάτι παρόμοιο θα γίνει και με την Τουρκία. Η οποία αν και εκτός ΕΕ, επί της ουσίας επωφελείται σχεδόν όλων όσων προσφέρει η Ένωση στα μέλη της.

Η Μέση Ανατολή, ο Τραμπ και ο Ισλαμισμός

 

Στέφανος Κωνσταντινίδης*

 

18 Μαΐου 2025, Ο ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ

Η πρώτη σημαντική επίσκεψη στο εξωτερικό του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ πραγματοποιήθηκε στη Σαουδική Αραβία και τις χώρες του Κόλπου, με ανελεύθερα, αυταρχικά καθεστώτα, όπου το Ισλάμ έχει κυρίαρχη θέση. Δεν πρόκειται ασφαλώς για το ριζοσπαστικό Ισλάμ που οδηγεί στον ισλαμισμό, αλλά για ένα πολύ συντηρητικό και ανελεύθερο Ισλάμ. Αυτό που ίσχυσε στην επίσκεψη αυτή είναι η συναλλακτική μέθοδος Τραμπ, με κυνισμό κτηματομεσίτη που εφάρμοζε στις επιχειρήσεις του. Δισεκατομμύρια θα επενδυθούν στην αμερικανική οικονομία, είτε με αγορές όπλων είτε με άλλης μορφής αγορές και επενδύσεις, το ύψος των οποίων κάποιοι υπολογίζουν σε ένα τρισεκατομμύριο. Ο Τραμπ σε αντάλλαγμα θα συνεχίσει να παρέχει ασφάλεια σε αυτές τις χώρες, όπως γινόταν και με τους προηγούμενους Αμερικανούς προέδρους. Διότι δεν υπήρξε Αμερικανός Πρόεδρος που σεβόταν τον εαυτό του, χωρίς να πραγματοποιήσει το ταξίδι αυτό στις χώρες του Κόλπου.

ΚΥΠΡΟΣ: Πολιτική δίωξη Κάραχαν και Τάττη. Θέλουμε να αναμετρηθούμε με τον χαμένο πολιτικό πολιτισμό της κυπριακής κυβέρνησης.

 

Ευχαριστίες στον κ. Ορφανίδη, αλλά θέλουμε να αναμετρηθούμε με τον χαμένο πολιτικό πολιτισμό της κυβέρνησης 

 

Ευχαριστούμε τον Βουλευτή αξιότιμο κ. Χρήστο Ορφανίδη για την στήριξη και για την επιστολή στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Χριστοδουλίδη, για απόσυρση των κατηγοριών προς τα πρόσωπά μας. Οι προθέσεις του είναι αγνές και το σκεπτικό του είναι ορθότατο, αν φυσικά κάποιος σέβεται την ελευθερία της άποψης, το δικαίωμα στη διαμαρτυρία ή αν έχει κοινή λογική και μπορεί να κάνει ελεύθερους συνειρμούς, μακριά από πολιτικές ιδεοληψίες ή σκοπιμότητες. Η κυπριακή κυβέρνηση δεν δείχνει να έχει αυτές τις ευαισθησίες, αν λάβει κανείς υπόψη τα νομοσχέδια που προωθεί για τα ΜΜΕ, τους δημοσιογράφους, αλλά και για τη «ρύθμιση των διαδηλώσεων». Εμείς θεωρούμε τους εαυτούς μας πολιτικά διωκόμενους γιατί κάποιους ενοχλεί η επιμονή στην υποστήριξη της κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, ειδικότερα όταν αυτή προέρχεται από Τουρκοκύπριους και Ελληνοκύπριους.

Η μεγάλη (και συνένοχη) σιωπή των «ειδικών»

 

Ρούντι Ρινάλντι

  ·

Ζούμε μέσα σε μια εκκωφαντική σιωπή. Τη σιωπή των επιστημόνων, των συλλόγων τους, των επιμελητηρίων, των τμημάτων των Πανεπιστημίων. Τη σιωπή των διανοούμενων, των ακαδημιών. Μόνο μια μειοψηφία (όπως σε κάθε εποχή σκλαβιάς και φίμωσης) βρίσκει το θάρρος να σηκώσει ανάστημα και να υπερασπιστεί την Αλήθεια. Αυτό συμβαίνει κατά κόρον στις μέρες μας για το συστημικό έγκλημα των Τεμπών. Αλλά όχι μόνο. Η σιωπή αγκαλιάζει όλες τις πτυχές της κοινωνικής ζωής στην Ελλάδα. Δεν μιλούν καθόλου για το πώς διαλύεται μια ολόκληρη χώρα, πώς αποσυντίθεται μια κοινωνία, πώς διασκορπίζονται αξίες και νοήματα.

 

Η σιωπή όλων αυτών ζητά την ερμηνεία της: Είναι μια εξαγορασμένη ουδετερότητα. Είναι σφράγισμα στομάτων από φόβο ή σκοπιμότητα. «Ας μην ανακατευόμαστε, ας κοιτάμε την δουλειά μας, ας έχουμε καλές σχέσεις με την εξουσία, να εξασφαλίζουμε προγράμματα και χορηγούς, να προωθούμε την καριέρα μας». Αν ανοίξουμε το στόμα μας, αν πούμε αυτά που ξέρουμε, μας έφαγε μαύρο σκοτάδι. Οπότε σιωπή, «ουδετερότητα», ασάφεια. «Καριέρα», «καλές σχέσεις» και δημοσιοσχεσιτισμός. Δεν υπάρχει η Ιερά Εξέταση, αλλά υπάρχουν οι «κόφτες» και το κυνηγητό για όσους τολμήσουν να υπηρετήσουν την Αλήθεια.

Απομυθοποίηση μιας Γεωπολιτικής Σύγκρουσης

 

Του Γιώργου Μιτζίνη*

 Σε έναν κόσμο όπου το αμερικανικό δολάριο κυριαρχεί στο διεθνές εμπόριο και στα οικονομικά συστήματα, ολοένα και περισσότερες χώρες εκφράζουν επιφυλάξεις και κάποιες έντονη αντίθεση στην χρήση του ως «γεωπολιτικού όπλου». Είναι κοινή πεποίθηση πως οι ΗΠΑ εκμεταλλεύονται την υπεροχή του δολαρίου για να επιβάλλουν κυρώσεις, να τιμωρούν χώρες που αντιτίθενται στα συμφέροντά τους (π.χ. Ιράν, Βόρεια Κορέα, Ρωσία, Βενεζουέλα, Νικαράγουα) και να διαμορφώνουν την παγκόσμια τάξη κατά βούληση. Αυτή η πρακτική απειλεί την εθνική κυριαρχία των κρατών και εντείνει την αστάθεια στην διεθνή κοινότητα.  

 Τρία είναι κυρίως τα προβλήματα που δημιουργεί ηγεμονία του δολαρίου:  

Ένας κόσμος της οδύνης

 

Στέφανος Κωνσταντινίδης*

11 Μαΐου 2025, Ο ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ

Ζούμε σ’ένα κόσμο της οδύνης, της δυστοπίας, των πολέμων, των κοινωνικών ανισοτήτων, ένα κόσμο που οδεύει προς την αυτοκαταστροφή, χωρίς όραμα και με λίγες ελπίδες για το μέλλον. Η ρευστότητα του πλανητικού μας τοπίου είναι μεγάλη, καθώς μεταλλάσσεται με ρυθμούς που δεν μας επιτρέπουν να αφομοιώσουμε τις καθημερινές ειδήσεις και να αναστοχαστούμε αυτά που συμβαίνουν γύρω μας. Ζούμε σε μια δύσκολη και πολυσύνθετη φάση της Ιστορίας της ανθρωπότητας.

Τη στιγμή που γράφονται οι γραμμές αυτές αναμένουμε λευκό καπνό από την Καπέλα Σιξτίνα της Ρώμης για την εκλογή του νέου Πάπα, με την ευχή να είναι πνευματικός ηγέτης με όραμα ειρήνης και κοινωνικής δικαιοσύνης. Μπορεί ο Πάπας να μη διαθέτει μεραρχίες για τις οποίες ρώτησε κάποτε ο Στάλιν, αλλά ο λόγος του ασκεί επίδραση στα δρώμενα αυτού του κόσμου. Φτάνει να είναι λόγος υπέρ της ειρήνης, να αντιμάχεται την αδικία, να είναι λόγος υπέρ των φτωχών και των αδυνάτων.

Προκαλεί πάντως εντύπωση η ανθρωπογεωγραφία των καρδιναλίων που θα εκλέξουν τον νέο Πάπα: Ευρώπη 52, Ασία 23, Νότια Αμερική 17, Αφρική 17, Βόρεια Αμερική 20, Ωκεανία 4.

Την ίδια ώρα ακούμε για τον κίνδυνο γενίκευσης του πολέμου ανάμεσα σε δύο πυρηνικές δυνάμεις, στην Ασία αυτή τη φορά, λίγο μακριά από την ευρωκεντρική μας αντίληψη του κόσμου. Η διαμάχη όμως ανάμεσα στην Ινδία και το Πακιστάν είναι το αποτέλεσμα της βρετανικής αποικιοκρατικής πολιτικής του διαίρει και βασίλευε στην περιοχήν αυτή. Τότε που διαμέλισε την περιοχή σύμφωνα με τα συμφέροντα της και όχι σύμφωνα με αυτά των λαών της. Ο κίνδυνος φυσικά είναι μεγάλος, αφού και οι δύο χώρες κατέχουν ένα ισχυρό πυρηνικό οπλοστάσιο.

Τα παζάρια του καπιταλισμού, οι υπόγειες διαδρομές του

 

Nvidia: Τροποποιεί το μικροτσίπ H20 για την Κίνα, ώστε να ξεπεράσει τους ελέγχους των ΗΠΑ

Νέα σχέδια καταρτίζει η Nvidia για την κυκλοφορία μιας υποβαθμισμένης έκδοσης του μικροτσίπ τεχνητής νοημοσύνης H20

 

Επιμελεια Δημήτρης Σταμούλης

Νέα σχέδια καταρτίζει η Nvidia για την κυκλοφορία μιας υποβαθμισμένης έκδοσης του μικροτσίπ τεχνητής νοημοσύνης H20, ειδικά για την Κίνα, τους επόμενους δύο μήνες, μετά τους περιορισμούς στις εξαγωγές του αρχικού μοντέλου από τις ΗΠΑ, όπως δήλωσαν στο Reuters τρεις πηγές που γνωρίζουν το θέμα.

Ο Ρίχαρντ Βάγκνερ γράφει για το δέος που προκάλεσε η 9η Συμφωνία του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν

Στις 7 Μαΐου 1824, στη Βιέννη, παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο κοινό, ένα από τα σπουδαιότερα έργα στην παγκόσμια ιστορία της μουσικής, η 9η συμφωνία του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν.

Το «ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ» στις 2 Αυγούστου 1937 και η πρωτοπόρος κριτικός τέχνης Σοφία Κ. Σπανούδη μεταφέρουν όσα είχε καταγράψει για την 9η του Μπετόβεν, ο σπουδαίος συνθέτης και διευθυντής ορχήστρας Ρίχαρντ Βάγκνερ.

«Οι νεκροί», το ακροτελεύτιο διήγημα των «Δουβλινέζων» του Τζόις, είναι ένα αριστούργημα της παγκόσμιας λογοτεχνίας

Οι Νεκροί, το καταληκτικό διήγημα των Δουβλινέζων, εκατό και πλέον χρόνια μετά την πρώτη έκδοση του βιβλίου, εκτενές (σχεδόν σε μέγεθος νουβέλας), παραμένει βέβαια ένα αναμφισβήτητο αριστούργημα.

Το κενό στο κυπριακό πολιτικό σύστημα

Στέφανος Κωνσταντινίδης*

4 Μαΐου 2025   Ο ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ

Σε μια δύσκολη και ρευστή  διεθνή συγκυρία, χαώδη και αβέβαια, το πολιτικό σύστημα της Κύπρου παρουσιάζει ένα ανησυχητικό πολιτικό κενό. Αυτό φαίνεται μέσα από τις δημοσκοπήσεις αλλά και από την καθημερινή πολιτική πρακτική που δείχνει την αβεβαιότητα και την αστάθειά του. Το κενό ξεκινά από τον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ο οποίος δεν κατάφερε να ανταποκριθεί στις προσδοκίες των πολιτών που τον εξέλεξαν. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν έλλειψη εμπιστοσύνης της μεγάλης πλειοψηφίας των πολιτών απέναντί του.

Εγκέφαλος: 7 ασυνήθιστοι τρόποι για να τον διατηρείτε υγιή

Η διατήρηση της υγείας του εγκεφάλου είναι σύνθετη. Απλές αλλαγές στην καθημερινότητα σας, έτσι όπως τις προτείνουν οι γιατροί, θα βοηθήσουν ώστε να φροντίζετε αποτελεσματικά τον εγκέφαλό σας.

Το παγκόσμιο προσδόκιμο ζωής προβλέπεται να αυξηθεί από 73,6 έτη το 2022 σε 78,1 έτη το 2050. Το παγκόσμιο προσδόκιμο υγιούς ζωής, δηλαδή ο μέσος αριθμός ετών που μπορεί ένα άτομο να ζήσει με καλή υγεία, αναμένεται να αυξηθεί από 64,8 έτη το 2022 σε 67,4 έτη το 2050, σύμφωνα με τη μελέτη «Global Burden of Disease Study» του αμερικανικού ερευνητικού Ινστιτούτου Μετρήσεων και Αξιολόγησης της Υγείας