Ελλάδα - Βιβλίο - Μιλούσαν σε άδεια καθίσματα οι εισηγητές στο τριήμερο συνέδριο εκδοτών...70% κάτω το κόστος εκτύπωσης βιβλίων στο εξωτερικό

Της Σταυρούλας ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ

«Η κρίση του βιβλίου θα ήταν δυνατόν να καταπολεμηθεί εάν μπορούσε να γίνει το βιβλίο φθηνό. Εάν μπορούσε ο εκδότης να έχει μεγαλύτερο τιράζ. Γιατί με τιράζ χιλίων ή και δύο χιλιάδων αντιτύπων, δεν μπορεί κατ' ουδένα λόγο να καλύψει τα έξοδά του και να πραγματοποιήσει έστω ένα «λογικό» κέρδος.

Αυτό θα μπορούσε να κατορθωθεί αν δινόταν από το κράτος ατέλεια του χαρτιού για το λογοτεχνικό βιβλίο, αλλά η εθνική μας λογοτεχνία δεν έχει παρά το... πλεονέκτημα να φορολογείται βαρύτατα! Ενώ και οι λαϊκές βιβλιοθήκες που θα επιχορηγούνταν από τους δήμους και τις κοινότητες θα μπορούσαν να αποβούν αληθινά φυτώρια για την πνευματική άνθηση στον τόπο μας».

Τριάντα εισηγητές
Οι παραπάνω απόψεις δεν είναι σημερινές. Προέρχονται από τον Κ. Σαραντόπουλο, παππού της Εύας Καραϊτίδη της «Εστίας», και αποτυπώνουν τις απόψεις των εκδοτών για την κρίση που ταλάνιζε το χώρο τους στα μέσα της δεκαετίας του '30. Ογδόντα χρόνια αργότερα, όπως φάνηκε από το πρόσφατο συνέδριο που οργάνωσε ο Σύλλογος Εκδοτών-Βιβλιοπωλών στο «Τριανόν», σαν να μην άλλαξε το παραμικρό. Σαφείς συναδελφικοί «κανόνες πλοήγησης στο πέλαγος του βιβλίου» μπορεί να μην προέκυψαν, οι παμπάλαιες διαπιστώσεις, όμως, περί υψηλού κόστους παραγωγής, άδικης φορολογικής νομοθεσίας, περιορισμένου αναγνωστικού κοινού και απουσίας δημόσιων βιβλιοθηκών, έδωσαν και πήραν...
Στο τριήμερο συνέδριο που πραγματοποιήθηκε με την οικονομική ενίσχυση της Γενικής Γραμματείας Πολιτισμού και ολοκληρώθηκε το περασμένο Σάββατο, συμμετείχαν γύρω στους τριάντα εισηγητές -εκδότες, συγγραφείς, νομικοί, εκπρόσωποι κομμάτων-, αλλά ελάχιστοι το παρακολούθησαν. Δεν έλειψαν μόνο οι «μεγάλοι» εκδότες της ΕΝΕΛΒΙ, που αντιμετωπίζονται από τους «μικρούς» ως έμποροι και μόνο, ούτε καν τα μέλη του ΣΕΚΒ, που ανέρχονται σ' εκατοντάδες, δεν εδέησαν να το τιμήσουν.
Το μεσημέρι της Παρασκευής, για παράδειγμα, τόσο ο Γιώργος Χρονάς που αφηγήθηκε την περιπέτεια των εκδόσεων «Σιγαρέτα» και του περιοδικού «Οδός Πανός» όσο και ο Βασίλης Βασιλικός που περιέγραψε γλαφυρά πώς τον αντιμετώπιζαν το '50 όταν δήλωνε επαγγελματίας συγγραφέας, απευθύνονταν σ' ένα κοινό μόλις δέκα ανθρώπων. Τόσοι περίπου άκουσαν και τον εκδότη Β. Κατσικέα να καταγγέλλει ότι 300 εκατ. ευρώ από κοινοτικά κονδύλια έμειναν ανεκμετάλλευτα από τον εκδοτικό χώρο τα τελευταία χρόνια, δίνοντας παράλληλα στοιχεία για το κόστος εκτύπωσης, που στο εξωτερικό είναι κατά 70% χαμηλότερο απ' ό,τι εδώ. Ο ίδιος πάντως, σύμφωνα με τα στοιχεία της Biblionet, έχει να δραστηριοποιηθεί από το 1991...
Εχθρικό περιβάλλον
Σε άδεια καθίσματα μίλησαν και οι εκπρόσωποι των κομμάτων. Η Εύα Μελά από το ΚΚΕ στηλίτευσε την άκρατη εμπορευματοποίηση των πολιτιστικών αγαθών και τον έλεγχο του 50% της εγχώριας βιβλιαγοράς από δέκα επιχειρήσεις, ο Τέρενς Κουίκ από τους Ανεξάρτητους Ελληνες διάβασε το κείμενο περί ψηφιακού βιβλίου που του ετοίμασαν οι συνεργάτες του, ενώ ο Θανάσης Χειμωνάς από το ΠΑΣΟΚ και ο Γιώργος Τσακνιάς από τη ΔΗΜΑΡ επιχείρησαν ν' απαλλάξουν τις παρατάξεις τους από τις ευθύνες για το άγαρμπο κλείσιμο του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου.
Ο Αδωνις Γεωργιάδης από τη Ν.Δ. υπογράμμισε το ρόλο της παιδείας και άδραξε την ευκαιρία να εξυμνήσει τα Μνημόνια γιατί χάρη σ' αυτά θ' αποκτήσει και το βιβλίο «ένα σταθερό νομικό περιβάλλον». Ο δε Πέτρος Τατσόπουλος, μιλώντας ως συγγραφέας κυρίως παρά ως βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, ανέδειξε τον παραλογισμό που διέπει το ασφαλιστικό και το συνταξιοδοτικό καθεστώς των ομοτέχνων του, επέκρινε, όπως και ο Γεωργιάδης, τον αποσπασματικό τρόπο διδασκαλίας της λογοτεχνίας στα σχολεία, και χαρακτήρισε «γελοία» τα έσοδα της κρατικής φορομπηχτικής πολιτικής η οποία δημιουργεί ένα απολύτως εχθρικό περιβάλλον για το βιβλίο.
Οπως θύμισε ο νομικός Γεωργανδρέας Ζάννος την τελευταία μέρα του συνεδρίου, ένας σύγχρονος τρόπος χρηματοδότησης του κλάδου είναι η εκμετάλλευση των πνευματικών δικαιωμάτων από την αναπαραγωγή βιβλίων μέσω φωτοτυπικών μηχανημάτων και μέσω Διαδικτύου.
Ενώ όμως ο συλλογικός φορέας ΟΣΔΕΛ έχει ξεκινήσει ήδη από το 2000 σχετικές συζητήσεις με τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα για την είσπραξη εύλογης αμοιβής από την εκτεταμένη πρακτική των φωτοτυπιών που γίνονται στους κόλπους τους, καμιά πρόοδος δεν είχε σημειωθεί ώς τώρα.
«Η Ελλάδα», επεσήμανε ο Γ. Ζάννος, «είναι ίσως η μοναδική χώρα της Ε.Ε. όπου τα δημόσια πανεπιστήμια δεν καταβάλλουν πνευματικά δικαιώματα στους Ελληνες συγγραφείς κι εκδότες, ενώ την ίδια στιγμή καταβάλλουν εκατομμύρια ευρώ σε ξένους εκδότες για ν' αποκτήσουν πρόσβαση σε επιστημονικά περιοδικά. Το ετήσιο ποσό ανερχόταν σε 17 εκατ. ευρώ κι έπειτα από επαναδιαπραγμάτευση λόγω της κρίσης ανέρχεται σε 11 εκατ...».
Μια άλλη πρωτοτυπία της χώρας μας, όπως συμπλήρωσε, είναι η παραβίαση από τις δημόσιες και πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες της ευρωπαϊκής οδηγίας που έχει ενσωματωθεί σ' ελληνικό νόμο του '93 περί δικαιωμάτων δανεισμού. Κι εν τω μεταξύ, ενώ οι παραπάνω φορείς επιδίδονται σε ψηφιακές αναπαραγωγές πλέον όπως κι ολόκληρη η κοινωνία, εδώ ακόμη να υιοθετηθεί επιβολή τέλους στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές.


Πηγή: Ελευθεροτυπία
Δημοσιεύτηκε στις 02/04/2013