Ο καπιταλισμός ως κηπευτικόν

 Από την Πόλη

Του ΑΡΗ ΑΜΠΑΤΖΗ

«Το εθνικό μας ποτό είναι το αριάνι» (ξινόγαλα), είναι το τελευταίο φιρμάνιον του ηγέτη της Τουρκίας. Εξεδόθη το φιρμάνιον στην προσπάθεια του τελευταίου να αντιληφθεί η κοινή γνώμη ότι θα ληφθούν πρόσθετα μέτρα για τον περιορισμό της κατανάλωσης αλκοόλ.

Αφού διάβασα τη σχετική ειδησεογραφία στις εφημερίδες, πήρα το δρόμο για το Πέρα. Ο ταξιτζής έβριζε το φιρμάνιον. Η διαδρομή, που σε κανονικές συνθήκες -οι οποίες σημειωτέον δεν υφίστανται στην Κωνσταντινούπολη και δεν φαίνεται πολύ πιθανόν να υπάρξουν- θα διαρκούσε δεκαπέντε λεπτά, είχε διάρκεια 1,5 ώρα.
Ο οργασμός δουλειάς στα εργοτάξια έχει πάρει πλέον τη μορφή οικοδομικής παρτούζας. Κτίζουν συνέχεια παντού. Αναμορφώνουν, κτίζουν και πωλούν. Η κεντρική πλατεία Ταξίμ αναμορφώνεται και αυτή, με αποτέλεσμα να επικρατεί χάος στους δρόμους. Μποτιλιαρίσματα παντού.
Τελείωσα με το Πέρα και κατευθύνθηκα στην αποβάθρα των πλοίων για το Καντίκιοϊ (Χαλκηδόνα). Ο ταξιτζής έβριζε αυτούς που βρίζουν το φιρμάνιον. Τα είκοσι λεπτά με το πλοίο για το Καντίκιοϊ ήταν μια ανάσα. Περπάτησα ανάμεσα στα πλήθη που είχαν ξεχυθεί στους δρόμους, να κάνουν κι εγώ δεν ξέρω τι κυριακάτικα. Τελείωσα αυτά που είχα να κάνω. Είχα μισή ώρα μέχρι την ώρα του πλοίου. Κάθισα δίπλα στην αποβάθρα, σ' ένα υπαίθριο καφενείο, να πιω μια λεμονάδα. Η σκατίλα που αναδιδόταν από το λιμάνι του Καντίκοϊ έκανε ένα πρωτότυπο μίγμα με το γυναικείο άρωμα που ερχόταν από το πίσω τραπέζι και μου 'ρθε να ξεράσω.

Επιτέλους, ήλθε το πλοίο και έσπρωξα άρον άρον τον εαυτό μου μέσα σε αυτό. Είχα άλλα πενήντα λεπτά για να φτάσω στο νησί και να επέλθει κάθαρσις.
Ρουφώντας το τσάι στο πλοίο έκανα διάφορες ανώμαλες σκέψεις για το τουρκικό Ισλάμ και το πνεύμα του καπιταλισμού. Και επειδή βρέθηκα να κάνω τις σκέψεις αυτές στην οθωμανική πρωτεύουσα, προφανώς δεν μπόρεσα να εμποδίσω τη σκέψη μου να οδηγηθεί στο σημείο ότι ανεξαρτήτως ποικιλίας πνευμάτων, ο καπιταλισμός είναι σαν αγγούρι ένα πράμα, που υπό μορφήν σπόρου φυτεύεται εις την πίσω αυλήν του κάθε εργαζομένου, για να φυτρώσει και να μεγαλώσει, σιγά σιγά κι επίπονα, μέσα εκεί.