ΗΠΑ - Σκιά του εαυτού της...

Γιώργος Καπόπουλος

Σκιά του εαυτού της έχει καταντήσει η διατλαντική σχέση, με το ΝΑΤΟ να θυμίζει ολοένα και περισσότερο τη σταδιακή απονεύρωση και παρακμή της βρετανικής κοινοπολιτείας σε ένα σχήμα χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο.
Χθες, Τρίτη, ο νέος υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Κέρι πήρε μέρος στην εαρινή σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ, μια επίσκεψη που στο παρελθόν θα ήταν στο επίκεντρο της επικαιρότητας.

Η διατλαντική σχέση δεν ορίζεται πλέον από τα προβλήματα ασφάλειας, καθώς σε ό,τι αφορά την ισχυρότερη ευρωπαϊκή χώρα, τη Γερμανία, δεν υπάρχει ούτε σήμερα, ούτε για το μέλλον ορατή στρατιωτική απειλή, με μόνο πρόβλημα την έκθεση του Νότου της Ευρωζώνης στις παρενέργειες της αναταραχής στον Αραβικό Κόσμο και στην Υποσαχάρια Αφρική.
Η πραγματική εικόνα και οι συσχετισμοί της διατλαντικής σχέσης καταγράφηκαν στην Ουάσιγκτον την Παρασκευή στην οξύτατη φραστική σύγκρουση που είχαν ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Σόιμπλε και ο Αμερικανός ομόλογός του Λιου. Εκεί για πολλοστή φορά στα τελευταία τρία χρόνια η Γερμανία αμφισβήτησε τη νομιμοποίηση αλλά και την πραγματική δυνατότητα των ΗΠΑ να παρεμβαίνουν με παραινέσεις και πολύ περισσότερο να επηρεάζουν με πράξεις τη διαχείριση της κρίσης στην Ευρωζώνη.
Εδώ και τρία χρόνια, πρώτα με τον Γκάιτνερ και τώρα με τον Λιου, οι ΗΠΑ εκφράζουν την αντίθεσή τους προς τη γραμμή πλεύσης που έχει χαράξει το Βερολίνο, χωρίς να υπάρχει η παραμικρή στήριξη-ανταπόκριση από τους άμεσα θιγόμενος και ενδιαφερόμενους Ευρωπαίους εταίρους, όχι τις «διασωληνωμένες» Ελλάδα, Ιρλανδία και Πορτογαλία, αλλά από τα μεγάλα μεγέθη όπως η Ισπανία, η Ιταλία και η Γαλλία.
Η πραγματικότητα είναι σκληρή: Δεν υπάρχει δρόμος διαχειρίσιμης απόκλισης και πολύ περισσότερο αντιπαράθεσης με τη Γερμανία ούτε σε εθνικό επίπεδο, δεν υπάρχει βούληση για την πολυσυζητημένη στην Αθήνα από την πολιτική ηγεσία συμμαχία του Νότου, αλλά ούτε καν διάθεση και δυνατότητα αναζήτησης υπερατλαντικών ερεισμάτων.
Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο οι ΗΠΑ αποφάσισαν το 1947, με το δόγμα Τρούμαν και το σχέδιο Μάρσαλ, να μην αποσυρθούν από την Ευρώπη. Το μεν δόγμα Τρούμαν εγγυόταν την ασφάλεια της Δυτικής Ευρώπης την ώρα που ο σοβιετικός στρατός βρισκόταν στον ποταμό Ελβα, το δε σχέδιο Μάρσαλ εγγυόταν όχι μόνον την ανασυγκρότηση και την ανοικοδόμηση αλλά την αποτροπή μιας κοινωνικής εξέγερσης.
Σήμερα, δεν υπάρχει στρατιωτική απειλή στη Γηραιά Ηπειρο που να καθιστά την αμερικανική εμπλοκή αναγκαία, αλλά κυρίως οι ΗΠΑ δεν έχουν τη δυνατότητα να στηρίξουν οικονομικά τη χώρα ή τις χώρες που θα αναλάμβαναν τον κίνδυνο να συγκρουσθούν με τη γραμμή του Βερολίνου.
Ετσι καταρρέουν και οι ψευδαισθήσεις που είχαν δημιουργηθεί μετά το 1991, όταν η Ευρώπη στάθηκε ανίκανη να διαχειρισθεί τη σύγκρουση στην πρώην Γιουγκοσλαβία και κατέβαλε κάθε δυνατή προσπάθεια να εμπλέξει τις ΗΠΑ.
Για πρώτη φορά από τη συγκρότησή της ως ενιαίου κράτους από το 1870 η Γερμανία δεν αντιμετωπίζει καμιά στρατιωτική απειλή: Η ειδική σχέση με τη Ρωσία, που θεμελίωσαν οι Κολ - Γκορμπατσόφ στη συνάντηση του Καυκάσου τον Ιούλιο του 1990, ήταν και θα παραμείνει σταθερά της γερμανικής εξωτερικής πολιτικής, ενώ οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει η Νότια Ευρώπη από την αστάθεια στον Αραβικό Κόσμο προσλαμβάνονται όπως ακριβώς τα δημοσιονομικά ελλείμματα των χωρών της περιοχής, δεν αποτελούν δηλαδή ευρωπαϊκό αλλά εθνικό και στην καλύτερη περίπτωση περιφερειακό πρόβλημα.
Ετσι η Γερμανία εγκαταλείπει τους συμμάχους της στο Συμβούλιο Ασφαλείας την Ανοιξη του 2011 στην απόφαση για τη Λιβύη και απορρίπτει περιφρονητικά τις παραινέσεις του Γκάιτνερ και του Λιου.
Δόγμα και Σχέδιο
Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο οι ΗΠΑ αποφάσισαν το 1947, με το δόγμα Τρούμαν και το σχέδιο Μάρσαλ, να μην αποσυρθούν από την Ευρώπη. Το μεν δόγμα Τρούμαν εγγυόταν την ασφάλεια της Δυτικής Ευρώπης την ώρα που ο σοβιετικός στρατός βρισκόταν στον ποταμό Ελβα, το δε σχέδιο Μάρσαλ εγγυόταν όχι μόνον την ανασυγκρότηση και την ανοικοδόμηση αλλά την αποτροπή μιας κοινωνικής εξέγερσης.
κapopoulos@pegasus.gr


Πηγή: Ημερησία
Δημοσιεύτηκε στις 24/04/2013