Κύπρος - ΔΝΤ: 5+1 παράγοντες κινδύνου για το δημόσιο χρέος

Μπορεί το ΔΝΤ να έχει υπολογίσει ότι, με βάση τα σενάρια και τις παραδοχές του, το δημόσιο χρέος της Κύπρου θα φτάσει σε διαχειρίσιμο επίπεδο το 2020 (στο 105% ως ποσοστό του ΑΕΠ), εντούτοις αναδύεται μια σειρά κινδύνων που θέτουν το θέμα της βιωσιμότητας υπό αμφισβήτηση. Γεγονός που αναδύει στην επιφάνεια το ζήτημα της ανάγκης λήψης περαιτέρω μέτρων ή της ανάγκης «κουρέματος» χρέους στο μέλλον.



Στην τελική και επίσημη έκθεση του ΔΝΤ η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα μετά την έγκριση της βοήθειας προς την Κύπρο, παρατίθεται η ανάλυση του Ταμείου σε σχέση με τη βιωσιμότητα του κυπριακού χρέους. Το αποτέλεσμα της ανάλυσης δείχνει ότι η πλήρης εφαρμογή του προγράμματος, είναι δυνατόν να θέσει το κυπριακό χρέος σε βιώσιμη πορεία. Εντούτοις, δεδομένου του ψηλού αρχικού χρέους και σημαντικών προς τα κάτω ρίσκων, η τροχιά του χρέους είναι ευάλωτη σε σοκ τα οποία σχετίζονται κυρίως με την πορεία της ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια. Στα θετικά ενδέχεται να προστίθεται η εκμετάλλευση του φυσικού αερίου, η οποία όμως είναι πολύ δύσκολο να μετρηθεί σε αυτό το στάδιο.

Με βάση τις παραδοχές στις οποίες βασίζεται το κυπριακό πρόγραμμα στήριξης, το δημόσιο χρέος της Κύπρου θα φτάσει στο 126% του ΑΕΠ, το ψηλότερο σημείο, το 2015. Στη συνέχει θα αρχίσει η καθοδική πορεία για να διαμορφωθεί στο 116% του ΑΕΠ το 2017 και στο 105% το 2020.

Τυχόν πραγματοποίηση ενός ή περισσοτέρων από τους παράγοντες ρίσκου που προκύπτουν, το επίπεδο του κυπριακού χρέους ενδέχεται να φτάσει μέχρι και το 149% το 2016 και 143% το 2020.

Οι κίνδυνοι που προκύπτουν με βάση την ανάλυση του Ταμείου είναι:
1.    Κίνδυνος που σχετίζεται με το ρυθμό ανάπτυξης: Πρόκειται για το μεγαλύτερο ρίσκο σε ότι αφορά τη βιωσιμότητα του χρέους. Μια μόνιμη απόκλιση του ρυθμού ανάπτυξης κατά 1% από το βασικό σενάριο κατά τη διάρκεια των ετών 2013 – 2020, θα οδηγήσει σε αύξηση του χρέους στο 132% του ΑΕΠ μέχρι το 2016.
2.    Κίνδυνος πρωτογενούς ισοζυγίου: Ρίσκο θεωρείται η ανεπαρκής εφαρμογή του προγράμματος. Οποιαδήποτε «αναποδιά» η οποία θα μείωνε το πρωτογενές πλεόνασμα κατά 1,8% του ΑΕΠ κατά την περίοδο 2013-2020, θα αύξανε το χρέος σε 129% το 2016 και 119% το 2020.
3.    Κίνδυνος αύξησης επιτοκίου: Ενώ η χρηματοδότηση των αναγκών από την Τρόικα μειώνουν το ρίσκο από πιθανή αύξηση του επιτοκίου, εντούτοις άγνωστο παραμένει το ύψος του επιτοκίου που θα επιβληθεί στην Κύπρο κατά την έξοδο από το πρόγραμμα χρηματοδότησης.
4.    Κίνδυνος ενδεχόμενων μελλοντικών υποχρεώσεων: Τυχόν επιδείνωση των μακροοικονομικών συνθηκών ενδέχεται να αυξήσει τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και τις κεφαλαιακές ανάγκες. Τυχόν ύφεση της τάξης του 20% το 2013 και 2014, θα μπορούσε να οδηγήσει το χρέος στο 149% το 2016 και 143% το 2020.
5.    Κίνδυνος από καθυστερήσεις στη διαδικασία ιδιωτικοποιήσεων: Τυχόν καθυστέρηση στην ιδιωτικοποίηση των ημικρατικών οργανισμών θα έχει επίδραση στο χρέος. Καθυστέρηση κατά ένα χρόνο θα οδηγήσει σε αύξηση του χρέους κατά 3% το 2016. Καθυστέρηση πέραν της προγραμματισμένης περιόδου, θα οδηγήσει σε περαιτέρω αύξηση του χρέους.
6.    Συνδυασμός παραγόντων: Συνδυασμός κινδύνου ανάπτυξης, επιτοκίου και μη επαρκής εφαρμογή του Μνημονίου θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί ταυτόχρονα με αποτέλεσμα την αύξηση του χρέους σε σημαντικό βαθμό.

Διαχειρισιμότητα
Το ΔΝΤ τονίζει τη σημασία της διατήρησης του δημόσιου χρέους σε διαχειρίσιμα επίπεδα. Χρέος σε μη διαχειρίσιμα επίπεδα:

-    Καταστέλλει την ανάπτυξη, σύμφωνα με εμπειρικές μελέτες.
-    Απαιτεί τη διατήρηση μεγάλων πρωτογενών πλεονασμάτων για παρατεταμένη περίοδο, κάτι που μπορεί να είναι πολιτικά δύσκολο.
-    Καθιστά ακόμη πιο ευάλωτη την οικονομία σε τυχόν ανατροπή των προβλέψεων για την ανάπτυξη και περιορίζει την αντικυκλική δημοσιονομική πολιτική.
-    Αυξάνει τις ανάγκες χρηματοδότησης, μεγαλοποιώντας την ευαισθησία σε τυχόν αλλαγές στα επιτόκια και αυξάνοντας την έκθεση σε αλλαγές στη ψυχολογία της αγοράς.

Το επίπεδο του χρέους
Για την κάθε χώρα, σχολιάζει το ΔΝΤ, το επίπεδο της βιωσιμότητας του χρέους σε σχέση με το ΑΕΠ διαφέρει και εξαρτάται από την ικανότητα δημιουργίας πρωτογενών πλεονασμάτων, προοπτικών ανάπτυξης, κόστους δανεισμού, ιστορικό ικανοποίησης δανειακών υποχρεώσεων, κόστος δανεισμού κλπ.

Η Κύπρος, αναφέρεται στη έκθεση, έχασε την πρόσβαση σε αγορές όταν το χρέος της ήταν σχετικά χαμηλό – γύρω στο 70% του ΑΕΠ – αντικατοπτρίζοντας τις ανησυχίες της αγοράς σε σχέση με τις μελλοντικές υποχρεώσεις του νησιού και τη βιωσιμότητα του χρέους της. Κατά την εκτίμηση του Ταμείου, χρέος που κυμαίνεται στο 100% του ΑΕΠ της Κύπρου θεωρείται βιώσιμο.


Πηγή: www.sigmalive.com
Δημοσιεύτηκε στις 21/05/2013