Τι είναι αυτό που λέμε ψυχή; Αν
ακολουθήσει κανείς την πασοκική μεταφυσική, είναι αυτό που δεν σε
εγκαταλείπει, όσες ληξιαρχικές πράξεις θανάτου κι αν εκδώσουν οι
αντίπαλοί σου. Ετσι τουλάχιστον το ερμήνευσαν οι νικητές της
προηγούμενης Κυριακής. Είδαν στην κάλπη μια κινητοποίηση που τους
θύμισε, έστω και σε πολύ μικρότερη κλίμακα, την πολιτική τους νεότητα.
Κατά τη διάγνωση του Κώστα Λαλιώτη, το ΠΑΣΟΚ δεν είναι άψυχο, είναι εφτάψυχο. Ο χρησμός εκστομίστηκε το βράδυ των εκλογών, όταν πια είχε φανεί ότι η εκλογική κινητοποίηση για τον Νέο Φορέα είχε αποφέρει 75% ΠΑΣΟΚ. Λίγα εικοσιτετράωρα μετά, η δήλωση επαναδιατυπωνόταν – ίσως για να μην ηχεί προσβλητική για τους ηττημένους. «Η παράταξη δεν είναι άψυχη. Είναι εφτάψυχη. Γι’ αυτό και το ΠΑΣΟΚ είναι εφτάψυχο». Πρώτα η παράταξη.
Η ψυχή της παράταξης, όμως, κατοικεί στους «ψηφοκουβαλητές» του ΠΑΣΟΚ. Ετσι ερμηνεύει τη μεγάλη συμμετοχή στέλεχος που έζησε από μέσα τη μάχη του πρώτου γύρου. Σύμφωνα με τη δική του περιγραφή, το ΠΑΣΟΚ ήταν κοινωνικό δίκτυο πριν από τα (ψηφιακά) κοινωνικά δίκτυα. Και εξακολουθεί να αποδίδει περισσότερο από αυτά, χάρη στα πρόσωπα. «Τίποτε δεν μέτρησε. Ούτε τα debates, ούτε το facebook, ούτε τίποτε», λέει. «Μέτρησαν μόνο οι κουβαλητές που πήγαν πόρτα πόρτα στις μικρές κοινωνίες, στις γειτονιές, και έβγαζαν τους ψηφοφόρους σηκωτούς από τα σπίτια τους».
Η δημοσιογραφική ορολογία αποτυπώνει αυτή την εκλογική πραγματικότητα ως ισχύ των «μηχανισμών» ή των «πελατειακών δικτύων». Η απάντηση από τους θεματοφύλακες της πασοκικής παράδοσης είναι ότι η εκλογή της προηγούμενης Κυριακής κλόνισε αυτά τα κλισέ. Ο κόσμος, λένε, κινητοποιήθηκε χωρίς να μπορεί κανείς να του τάξει τίποτε. Τι να τάξει; Διορισμούς; Επιδόματα; Εξουσία; «Οι αναλυτές και οι γραφιάδες δεν το καταλαβαίνουν. Η σχέση αυτών των ανθρώπων με το κόμμα δεν ήταν μόνο πελατειακή». Το κόμμα ήταν και είναι στοιχείο της ταυτότητάς τους.
Εύθραυστο επίτευγμα
Δεν συμφωνούν βέβαια όλοι με αυτή την αφήγηση. Για κάποιους το επίτευγμα της μεγάλης προσέλευσης είναι πάρα πολύ εύθραυστο για να βιαστεί κανείς να το πανηγυρίσει ως πασοκική αναβίωση. Οι 211.000 ψηφοφόροι είναι ένα κράμα αντικυβερνητικής αντίδρασης και κομματικού πατριωτισμού. Ψήφος και ταυτότητας και διαμαρτυρίας. «Και δικοί μας που δεν έφυγαν ποτέ και κοψοχέρηδες», σύμφωνα με τη διατύπωση ενός εκ των υποψηφίων.
Ακόμη και οι δύσπιστοι, πάντως, ομολογούν ότι εντός του χώρου οι λεγόμενες «εκσυγχρονιστικές» δυνάμεις είναι μειοψηφία. Οπως παρατηρούσε στέλεχος της νεοπαπανδρεϊκής φρουράς, «δεν υπάρχει καν το άλλοθι της διάσπασης της εκσυγχρονιστικής ψήφου μεταξύ Καμίνη και Θεοδωράκη. Αν αθροίσεις τα ποσοστά τους (13,66% για τον δήμαρχο και 10,93% για τον επικεφαλής του Ποταμιού), δεν φτάνουν το ποσοστό του Ανδρουλάκη (24,73%). Ακόμη κι αν ήταν μία η εκσυγχρονιστική υποψηφιότητα, δεν θα είχε εκπροσωπηθεί στον δεύτερο γύρο».
Στο ίδιο συμπέρασμα, αλλά με θεατρολογικούς όρους, καταλήγει και στέλεχος του ΠΑΣΟΚ που κράτησε αποστάσεις από το εγχείρημα. Οι προοδευτικές κεφαλές του χώρου «είχαν σκηνοθετήσει ένα έργο για το Θέατρο Τέχνης. Αλλά τελικά προσήλθε το κοινό του Λαζόπουλου και τους άλλαξε το έργο». Η πλατεία επικράτησε της σκηνοθεσίας. Αντί οι εκσυγχρονιστές να ακολουθήσουν το σχέδιό τους, τους ακολούθησε εκείνο.
Οι «εντοιχισμένες» στη Χαριλάου Τρικούπη μορφές διαβάζουν τελείως ανάποδα τους αριθμούς. Σύμφωνα με τη δική τους ανάγνωση, η «μνήμη» της παράταξης εκδικήθηκε εκείνους που αμφισβήτησαν τη μεταπολιτευτική παρακαταθήκη του ΠΑΣΟΚ. Τις εκ των υστέρων αντιδράσεις για την κυριαρχία του παραδοσιακού πασοκικού ρεύματος της αντιμετωπίζουν ως ελιτίστικες. «Δεν μπορείς», λένε, «να καλείς τον κόσμο να ψηφίσει, να έρχεται ο κόσμος, και μετά να τον βρίζεις».
Πηγή χωρίς κομματικές δεσμεύσεις, αλλά με μεγάλη επιρροή στον χώρο, εκφράζει μια ενδιάμεση θέση. Εκτιμά ότι το εγχείρημα μέχρι στιγμής έχει αποδείξει ότι «Κεντροαριστερά δεν γίνεται χωρίς το ΠΑΣΟΚ· δεν γίνεται όμως ούτε μόνο με το ΠΑΣΟΚ».
Coca cola ή coca cola light;
Οποια πολιτική ερμηνεία κι αν διαλέξει κανείς, το αποτέλεσμα δεν αλλάζει: Σήμερα αναμετρούνται δύο στελέχη του ΠΑΣΟΚ, η Φώφη Γεννηματά και ο Νίκος Ανδρουλάκης, που στους εκτός ΠΑΣΟΚ φαίνονται σαν πολιτικά όμοιες υποψηφιότητες –μια αναμέτρηση, όπως λέγεται, «μεταξύ coca cola και coca cola light». Αν εξαιρέσεις την ηλικία, σε τι πραγματικά διαφέρουν οι δύο διεκδικητές; Πόσο διαφορετικός θα είναι ένας νέος φορέας υπό τη Γεννηματά σε σύγκριση με έναν νέο φορέα υπό τον Ανδρουλάκη;
«Η προφανής διαφορά είναι ότι η Φώφη είναι δοκιμασμένη. Δεν θα έχει περίοδο χάριτος. Αν κερδίσει ο Ανδρουλάκης, όλοι θα περιμένουν να δουν δείγμα γραφής», λέει στέλεχος της ΔΗΣΥ.
Σύμφωνα με μια άλλη οπτική, η Γεννηματά «βρίσκεται ήδη μέσα σε ένα σύστημα σχέσεων. Εχει μεν αποδείξει τη βούλησή της να ανοίξει το κόμμα, αλλά ταυτόχρονα πολιορκείται και από στοιχεία του παλαιού ΠΑΣΟΚ, που βλέπουν την ηγεσία της ως όχημα για την επιβίωσή τους». Εκεί εντοπίζει έμπειρος παράγοντας του χώρου και τη διαφορά της προέδρου του ΠΑΣΟΚ από τον Ανδρουλάκη. Αν κερδίσει, λέει, ο ευρωβουλευτής θα αναγκαστεί να τα χτίσει όλα από την αρχή.
Ο ίδιος πιστεύει ότι αν τα προγνωστικά επιβεβαιωθούν και η Γεννηματά κερδίσει την εκλογή, δεν θα πρόκειται απλώς για συνέχεια του δοκιμασμένου. «Είναι λάθος να λέμε ότι στεφανώνεται απλώς το προϋπάρχον. Εχουν καταγραφεί στην κάλπη και άλλες τάσεις. Αν, ας πούμε, η Φώφη κερδίσει με 55%-45% δεν θα είναι μόνη. Θα έχει την επόμενη μέρα και έναν ισχυρό δεύτερο πόλο».
Το άλλο ερώτημα είναι ποιος από τους δύο θα είναι πιο απειλητικός για τον ΣΥΡΙΖΑ. Οι υποστηρικτές του Ανδρουλάκη απαντούν ότι εκείνος συνιστά «το άλλοθι που πολλοί αποστασιοποιημένοι ψηφοφόροι ψάχνουν για να γυρίσουν στην Κεντροαριστερά. Εχουν ανάγκη να πουν στον εαυτό τους ότι “να, κάτι έχει αλλάξει”». Αρα, έχουν ανάγκη από νέο πρόσωπο. Στο αντίπαλο στρατόπεδο, η Γεννηματά προβάλλεται ως η μόνη που μπορεί να εκμεταλλευθεί τη βαθύτερη σχέση που διατηρούν ακόμη με το ΠΑΣΟΚ οι παλαιοί ψηφοφόροι – έστω και αν σε μία ή δύο κάλπες ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ. Τελικά η ηλικία μετράει. Οι παλιοί του ΠΑΣΟΚ καταλογίζουν στον Ανδρουλάκη «συνδικαλισμό τύπου ΠΑΣΠ» – έναν εσωκομματικό παραγοντισμό «χωρίς ιδεολογική και προγραμματική αναφορά». Και, από την αντίπαλη όχθη, η Γεννηματά περιγράφεται ως βιτρίνα του παλαιοκομματισμού, «μια Μπάμπουσκα μέσα στην οποία κρύβονται όλοι οι παλιοί». ΠΑΣΠ ή Μπάμπουσκα; Απόψε θα ξέρουμε.
ΠΗΓΗ: Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ,19/11/2019
Κατά τη διάγνωση του Κώστα Λαλιώτη, το ΠΑΣΟΚ δεν είναι άψυχο, είναι εφτάψυχο. Ο χρησμός εκστομίστηκε το βράδυ των εκλογών, όταν πια είχε φανεί ότι η εκλογική κινητοποίηση για τον Νέο Φορέα είχε αποφέρει 75% ΠΑΣΟΚ. Λίγα εικοσιτετράωρα μετά, η δήλωση επαναδιατυπωνόταν – ίσως για να μην ηχεί προσβλητική για τους ηττημένους. «Η παράταξη δεν είναι άψυχη. Είναι εφτάψυχη. Γι’ αυτό και το ΠΑΣΟΚ είναι εφτάψυχο». Πρώτα η παράταξη.
Η ψυχή της παράταξης, όμως, κατοικεί στους «ψηφοκουβαλητές» του ΠΑΣΟΚ. Ετσι ερμηνεύει τη μεγάλη συμμετοχή στέλεχος που έζησε από μέσα τη μάχη του πρώτου γύρου. Σύμφωνα με τη δική του περιγραφή, το ΠΑΣΟΚ ήταν κοινωνικό δίκτυο πριν από τα (ψηφιακά) κοινωνικά δίκτυα. Και εξακολουθεί να αποδίδει περισσότερο από αυτά, χάρη στα πρόσωπα. «Τίποτε δεν μέτρησε. Ούτε τα debates, ούτε το facebook, ούτε τίποτε», λέει. «Μέτρησαν μόνο οι κουβαλητές που πήγαν πόρτα πόρτα στις μικρές κοινωνίες, στις γειτονιές, και έβγαζαν τους ψηφοφόρους σηκωτούς από τα σπίτια τους».
Η δημοσιογραφική ορολογία αποτυπώνει αυτή την εκλογική πραγματικότητα ως ισχύ των «μηχανισμών» ή των «πελατειακών δικτύων». Η απάντηση από τους θεματοφύλακες της πασοκικής παράδοσης είναι ότι η εκλογή της προηγούμενης Κυριακής κλόνισε αυτά τα κλισέ. Ο κόσμος, λένε, κινητοποιήθηκε χωρίς να μπορεί κανείς να του τάξει τίποτε. Τι να τάξει; Διορισμούς; Επιδόματα; Εξουσία; «Οι αναλυτές και οι γραφιάδες δεν το καταλαβαίνουν. Η σχέση αυτών των ανθρώπων με το κόμμα δεν ήταν μόνο πελατειακή». Το κόμμα ήταν και είναι στοιχείο της ταυτότητάς τους.
Εύθραυστο επίτευγμα
Δεν συμφωνούν βέβαια όλοι με αυτή την αφήγηση. Για κάποιους το επίτευγμα της μεγάλης προσέλευσης είναι πάρα πολύ εύθραυστο για να βιαστεί κανείς να το πανηγυρίσει ως πασοκική αναβίωση. Οι 211.000 ψηφοφόροι είναι ένα κράμα αντικυβερνητικής αντίδρασης και κομματικού πατριωτισμού. Ψήφος και ταυτότητας και διαμαρτυρίας. «Και δικοί μας που δεν έφυγαν ποτέ και κοψοχέρηδες», σύμφωνα με τη διατύπωση ενός εκ των υποψηφίων.
Ακόμη και οι δύσπιστοι, πάντως, ομολογούν ότι εντός του χώρου οι λεγόμενες «εκσυγχρονιστικές» δυνάμεις είναι μειοψηφία. Οπως παρατηρούσε στέλεχος της νεοπαπανδρεϊκής φρουράς, «δεν υπάρχει καν το άλλοθι της διάσπασης της εκσυγχρονιστικής ψήφου μεταξύ Καμίνη και Θεοδωράκη. Αν αθροίσεις τα ποσοστά τους (13,66% για τον δήμαρχο και 10,93% για τον επικεφαλής του Ποταμιού), δεν φτάνουν το ποσοστό του Ανδρουλάκη (24,73%). Ακόμη κι αν ήταν μία η εκσυγχρονιστική υποψηφιότητα, δεν θα είχε εκπροσωπηθεί στον δεύτερο γύρο».
Στο ίδιο συμπέρασμα, αλλά με θεατρολογικούς όρους, καταλήγει και στέλεχος του ΠΑΣΟΚ που κράτησε αποστάσεις από το εγχείρημα. Οι προοδευτικές κεφαλές του χώρου «είχαν σκηνοθετήσει ένα έργο για το Θέατρο Τέχνης. Αλλά τελικά προσήλθε το κοινό του Λαζόπουλου και τους άλλαξε το έργο». Η πλατεία επικράτησε της σκηνοθεσίας. Αντί οι εκσυγχρονιστές να ακολουθήσουν το σχέδιό τους, τους ακολούθησε εκείνο.
Οι «εντοιχισμένες» στη Χαριλάου Τρικούπη μορφές διαβάζουν τελείως ανάποδα τους αριθμούς. Σύμφωνα με τη δική τους ανάγνωση, η «μνήμη» της παράταξης εκδικήθηκε εκείνους που αμφισβήτησαν τη μεταπολιτευτική παρακαταθήκη του ΠΑΣΟΚ. Τις εκ των υστέρων αντιδράσεις για την κυριαρχία του παραδοσιακού πασοκικού ρεύματος της αντιμετωπίζουν ως ελιτίστικες. «Δεν μπορείς», λένε, «να καλείς τον κόσμο να ψηφίσει, να έρχεται ο κόσμος, και μετά να τον βρίζεις».
Πηγή χωρίς κομματικές δεσμεύσεις, αλλά με μεγάλη επιρροή στον χώρο, εκφράζει μια ενδιάμεση θέση. Εκτιμά ότι το εγχείρημα μέχρι στιγμής έχει αποδείξει ότι «Κεντροαριστερά δεν γίνεται χωρίς το ΠΑΣΟΚ· δεν γίνεται όμως ούτε μόνο με το ΠΑΣΟΚ».
Coca cola ή coca cola light;
Οποια πολιτική ερμηνεία κι αν διαλέξει κανείς, το αποτέλεσμα δεν αλλάζει: Σήμερα αναμετρούνται δύο στελέχη του ΠΑΣΟΚ, η Φώφη Γεννηματά και ο Νίκος Ανδρουλάκης, που στους εκτός ΠΑΣΟΚ φαίνονται σαν πολιτικά όμοιες υποψηφιότητες –μια αναμέτρηση, όπως λέγεται, «μεταξύ coca cola και coca cola light». Αν εξαιρέσεις την ηλικία, σε τι πραγματικά διαφέρουν οι δύο διεκδικητές; Πόσο διαφορετικός θα είναι ένας νέος φορέας υπό τη Γεννηματά σε σύγκριση με έναν νέο φορέα υπό τον Ανδρουλάκη;
«Η προφανής διαφορά είναι ότι η Φώφη είναι δοκιμασμένη. Δεν θα έχει περίοδο χάριτος. Αν κερδίσει ο Ανδρουλάκης, όλοι θα περιμένουν να δουν δείγμα γραφής», λέει στέλεχος της ΔΗΣΥ.
Σύμφωνα με μια άλλη οπτική, η Γεννηματά «βρίσκεται ήδη μέσα σε ένα σύστημα σχέσεων. Εχει μεν αποδείξει τη βούλησή της να ανοίξει το κόμμα, αλλά ταυτόχρονα πολιορκείται και από στοιχεία του παλαιού ΠΑΣΟΚ, που βλέπουν την ηγεσία της ως όχημα για την επιβίωσή τους». Εκεί εντοπίζει έμπειρος παράγοντας του χώρου και τη διαφορά της προέδρου του ΠΑΣΟΚ από τον Ανδρουλάκη. Αν κερδίσει, λέει, ο ευρωβουλευτής θα αναγκαστεί να τα χτίσει όλα από την αρχή.
Ο ίδιος πιστεύει ότι αν τα προγνωστικά επιβεβαιωθούν και η Γεννηματά κερδίσει την εκλογή, δεν θα πρόκειται απλώς για συνέχεια του δοκιμασμένου. «Είναι λάθος να λέμε ότι στεφανώνεται απλώς το προϋπάρχον. Εχουν καταγραφεί στην κάλπη και άλλες τάσεις. Αν, ας πούμε, η Φώφη κερδίσει με 55%-45% δεν θα είναι μόνη. Θα έχει την επόμενη μέρα και έναν ισχυρό δεύτερο πόλο».
Το άλλο ερώτημα είναι ποιος από τους δύο θα είναι πιο απειλητικός για τον ΣΥΡΙΖΑ. Οι υποστηρικτές του Ανδρουλάκη απαντούν ότι εκείνος συνιστά «το άλλοθι που πολλοί αποστασιοποιημένοι ψηφοφόροι ψάχνουν για να γυρίσουν στην Κεντροαριστερά. Εχουν ανάγκη να πουν στον εαυτό τους ότι “να, κάτι έχει αλλάξει”». Αρα, έχουν ανάγκη από νέο πρόσωπο. Στο αντίπαλο στρατόπεδο, η Γεννηματά προβάλλεται ως η μόνη που μπορεί να εκμεταλλευθεί τη βαθύτερη σχέση που διατηρούν ακόμη με το ΠΑΣΟΚ οι παλαιοί ψηφοφόροι – έστω και αν σε μία ή δύο κάλπες ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ. Τελικά η ηλικία μετράει. Οι παλιοί του ΠΑΣΟΚ καταλογίζουν στον Ανδρουλάκη «συνδικαλισμό τύπου ΠΑΣΠ» – έναν εσωκομματικό παραγοντισμό «χωρίς ιδεολογική και προγραμματική αναφορά». Και, από την αντίπαλη όχθη, η Γεννηματά περιγράφεται ως βιτρίνα του παλαιοκομματισμού, «μια Μπάμπουσκα μέσα στην οποία κρύβονται όλοι οι παλιοί». ΠΑΣΠ ή Μπάμπουσκα; Απόψε θα ξέρουμε.
ΠΗΓΗ: Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ,19/11/2019
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire