Κύπρος: Τα αδιέξοδα της Διζωνικής Ομοσπονδίας. Φυλετικός διαχωρισμός εδάφους και λαού

«Ουκ ελάττω παραδώσω» την ΔΔΟ

  

Είναι κατάντημα, 43 χρόνια μετά την εισβολή, να συνεχίζεται η συζήτηση για το σκοπό και την επιδίωξη της ελληνοκυπριακής πλευράς ως προς το περιεχόμενο της λύσης. Κι αυτό, γιατί οι διαχειριστές του εθνικού θέματος αφέθηκαν να  σύρονται από την τουρκική πλευρά και από τους αγγλοαμερικανούς, από υποχώρηση σε υποχώρηση. Αποτέλεσμα τούτου ήταν ύστερα από τέσσερις και πλέον δεκαετίες συζητήσεων στα πλαίσια του λεγόμενου διακοινοτικού διαλόγου, να προκύψει μοντέλο Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας (ΔΔΟ), που οδήγησε, μέσα από μια σταδιακή διολίσθηση, στο Σχέδιο Ανάν. 

Η ΔΔΟ, που επανήλθε στο προσκήνιο ελέω προεκλογικής, θα πρέπει πέραν της επιδερμικής προσέγγισης των φωνακλάδων που συνωστίζονται στα τηλεοπτικά πάνελ, να καταγραφούν και οι πραγματικότητες. Για τους αδιάβαστους, πρέπει να αναφερθεί πως οι Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου δεν περιείχαν αναφορές στη ΔΔΟ, μόνο οι Τούρκοι διάβαζαν «πίσω από τις γραμμές» για να επιβάλλουν τους σχεδιασμούς τους ( όπως το έχουν καταφέρει σε μεγάλο βαθμό). Έγγραφο της βρετανικής Υπάτης Αρμοστείας στη Λευκωσία, ημερομηνίας 29 Μαΐου 1979, αναφέρεται στο θέμα αυτό και επικαλείται δήλωση του Ραούφ Ντενκτάς, σε συνέντευξη Τύπου στις 24 Ιουνίου, ο οποίος υποστήριξε πως «η Συμφωνία με τον Μακάριο προνοούσε για διζωνική ομοσπονδία» και ισχυρίσθηκε ότι ο Αρχιεπίσκοπος «είχε ζητήσει να αποφευχθεί αναφορά σε λέξεις και όρους που θα δημιουργούσαν μια δύσκολη κατάσταση ανάμεσα στην κοινότητα». Σύμφωνα με το ίδιο τηλεγράφημα, «ο  Ελληνοκύπριος συνομιλητής Γιώργος Ιωαννίδης, κατά τη συνάντηση της 18ης Ιουνίου, απέρριψε την εκδοχή οποιασδήποτε συμφωνίας για διζωνικότητα ή για ασφάλεια των Τουρκοκυπρίων κατά τη συνάντηση Μακαρίου-Ντενκτάς. Επίσημος εκπρόσωπος αναγνώρισε ότι σ' εκείνη τη συνάντηση είχε εγερθεί θέμα διζωνικότητας όπως είχαν εγερθεί και άλλα θέματα, αλλά η ελληνοκυπριακή πλευρά απέρριψε τη διζωνικότητα, όπως η τουρκοκυπριακή είχε απορρίψει άλλα θέματα που είχαν τεθεί. Αυτό που ισχύει, είπε, είναι το επίσημο κείμενο όπως είχε δημοσιευθεί». Επίσης αναφέρεται πως σε συνάντηση Σπύρου Κυπριανού με την Μάργκαρετ Θάτσερ, στη Λουσάκα, στις 31 Ιουλίου 1979, στο πλαίσιο της Κοινοπολιτειακής Διάσκεψης», ο Πρόεδρος Κυπριανού ενημέρωσε τη βρετανίδα πρωθυπουργό για την κατάσταση στην Κύπρο», τονίζοντας, μεταξύ άλλων, ότι ο όρος της διζωνικότητας δεν χρησιμοποιείται σε κανένα σύνταγμα. Το βρετανικό έγγραφο αναφέρει πως «η πρωθυπουργός συμφώνησε ότι δεν πρόκειται για όρο που χρησιμοποιείται στο διεθνές Δίκαιο» ( Πηγή Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, αποδέσμευση εγγράφων Foreign Office, Δεκέμβριος 2009). Για πρώτη φορά αναφορά σε ΔΔΟ έγινε το 1990 επί Γ. Βασιλείου.

Η ΔΔΟ έχει κλείσει τον κύκλο της με την κατάρρευση της Πενταμερούς στο Κραν Μοντάν, Ιούνιο- Ιούλιο 2017. Με βάση τα όσα συζητούνται στις διαπραγματεύσεις, είναι μια λύση διαχωριστική, ρατσιστική καθώς γίνεται διάκριση των πολιτών με βάση την εθνική τους καταγωγή. Είναι ένα sui generis (ιδιότυπο) μοντέλο, που  δεν είναι και λειτουργικό.
Αυτοί που δογματικά επιμένουν στη ΔΔΟ πρέπει να παρουσιάσουν και τι αποδέχονται ως προς το περιεχόμενο, καθώς αυτά που συζητούνται έχουν χωριστικά χαρακτηριστικά στη βάση της εθνικής προέλευσης και θεμελιώνονται στην ηττοπαθή αποδοχή των τετελεσμένων της εισβολής και της κατοχής. Είναι προφανές πως αυτό θα παραγάγει μια τεράστια αίσθηση αδικίας στους Ελληνοκύπριους και μια τεράστια αίσθηση υπερηφάνειας στου Τουρκοκύπριους για την ιστορική νίκη τους επί των «γειτόνων» (πλέον) τους. Μαγική συνταγή για εκδηλώσεις  εθνικισμού και για συγκρούσεις. Αυτοί που παθαίνουν πανικό όταν ακούνε τοποθετήσεις για τη ΔΔΟ και την «πεπατημένη», θα πρέπει να της δώσουν, λοιπόν και περιεχόμενο και όχι να μένουν στην ετικέτα. Να μην αναφερθούν σε αυτά που αραδιάζουν προεκλογικώς και στις όσες παρέμειναν με ακροατήριο κομματικές συνάξεις, αλλά σε εκείνο που συζητείται στη διαδικασία των συνομιλιών. Είναι καιρός, απαλλαγμένοι από το φοβικό σύνδρομο να συζητηθούν και εναλλακτικές πορείες. Όχι, όμως, εκείνες που σκέφτονται κάποιοι σήμερα και θα μας τις ανακοινώσουν μετεκλογικά για μιας μορφής «συμφωνημένης διχοτόμησης». Υπάρχουν διέξοδοι για λύση που θα αντέξει στο χρόνο. Και για να αντέξει στο χρόνο πρέπει να μην υπάρξουν εκπτώσεις στη δημοκρατία, στα δικαιώματα. Κάποιοι θεωρούν ανέφικτο να διεκδικούνται όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα  γιατί φοβούνται να διεκδικήσουν τα αυτονόητα. Συνήθισαν στα ετοιματζίδικα και σε αυτά που τους σερβίρουν,  προπαντός τα τελευταία.

  Κώστας Βενιζέλος