Η Ελλάδα, χώρα με σημαντική ναυτική
παράδοση και τεράστιο εμπορικό στόλο, πρέπει να δείξει το ενδιαφέρον
της για τη Διώρυγα της Νικαράγουας και να φροντίσει για τη συμμετοχή
της στο εγχείρημα αυτό πριν να είναι αργά.
Οι εργασίες που θα αρχίσουν τον Δεκέμβριο και θα ολοκληρωθούν το 2019, έχουν ιδιαίτερη γεωπολιτική και εμπορική σημασία. Η απόφαση του Ρώσου προέδρου Πούτιν, να συμπράξει με την Κίνα για την κατασκευή της Διώρυγας της Νικαράγουας, αποτελεί χωρίς αμφιβολία μια κίνηση μεγάλης στρατηγικής σημασίας.
Σε μια περίοδο που χαρακτηρίζεται από τον ανταγωνισμό των ισχυρών για το ποιος θα θέτει τους κανόνες λειτουργίας του διεθνούς συστήματος για το υπόλοιπο του 21ου αιώνα, ο έλεγχος σημαντικών θαλάσσιων οδών αποτελεί χωρίς αμφιβολία έναν από τους πιο σημαντικούς παράγοντες με καθοριστική σημασία για το αποτέλεσμα του ανταγωνισμού αυτού.
Η Ρωσία και η Κίνα δείχνουν να αντιλαμβάνονται πολύ καλά την πραγματικότητα αυτή. Δείχνουν ακόμη ότι έχουν διδαχθεί πολλά από την ιστορία της Διώρυγας του Σουέζ και των σοβαρών συνεπειών που είχε κάθε διακοπή της λειτουργίας της, συνεπεία πολεμικών επιχειρήσεων. Παράλληλα δείχνουν ότι αντιλαμβάνονται πολύ καλά τη στρατηγική σημασία της Κεντρικής και Νοτίου Αμερικής. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο το γεγονός ότι, στην ίδια λογική, η Ρωσία έχει ξεκινήσει διαπραγματεύσεις και με χώρες της Νοτίου Αμερικής, όπως η Βενεζουέλα, η Κούβα και η Νικαράγουα, για τη σύναψη συμφωνιών με σκοπό την παροχή λιμενικών διευκολύνσεων στα πλοία του ρωσικού στόλου.
Από το 19ο αιώνα
Το ενδιαφέρον για την κατασκευή διώρυγας στη Νικαράγουα δεν είναι καινούργιο. Ξεκινά από τις αρχές του 19ου αιώνα. Είναι δε αξιοσημείωτο ότι ο Ναπολέων ο 3ος, της Γαλλίας, έγραψε και άρθρο σχετικά με τις δυνατότητες υλοποίησης της ιδέας αυτής. Ως πρώτη σημαντική ημερομηνία πρέπει να θεωρείται η 26η Αυγούστου του 1849, όταν η κυβέρνηση της Νικαράγουας συνάπτει συμφωνία με τον Αμερικανό επιχειρηματία Cornelius Vanderbilt, στην εταιρεία του οποίου δίνει αποκλειστική άδεια για την κατασκευή διώρυγας σε χρονική περίοδο 12 ετών.
Ομως ο εμφύλιος πόλεμος που είχε στο μεταξύ ξεσπάσει στη Νικαράγουα και η εισβολή του Αμερικανού δικηγόρου και δημοσιογράφου με τυχοδιωκτικές τάσεις, William Walker, εμπόδισαν τελικά την ολοκλήρωση των εργασιών για την κατασκευή της διώρυγας. (Για την ιστορία, σημειώνεται ότι ο Walker οργάνωνε ιδιωτικές στρατιωτικές εκστρατείες στη Λατινική Αμερική με σκοπό την ίδρυση αγγλόφωνων αποικιών υπό τον έλεγχό του. Κατάφερε δε να γίνει πρόεδρος της Νικαράγουας από το 1856 ώς το 1857).
Δεύτερη σημαντική ημερομηνία το 1850, όταν οι ΗΠΑ και η Μεγάλη Βρετανία συνάπτουν τη συνθήκη Clayton-Bulwer (από τα ονόματα των δύο διαπραγματευτών), με θέμα ρυθμίσεις σχετικά με την υπό κατασκευή, τότε, διώρυγα, ενώ το 1888 εισάγεται στη Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ νομοσχέδιο σχετικά με την κατασκευή της Διώρυγας της Νικαράγουας.
Τρίτη σημαντική ημερομηνία το 1899, όταν η αρμόδια αμερικανική επιτροπή, χωρίς να παραγνωρίζει τη σημασία της Διώρυγας στη Νικαράγουα, συνέστησε ταυτόχρονα την αγορά από τις ΗΠΑ των δικαιωμάτων για την κατασκευή της Διώρυγας του Παναμά, σε τιμή όμως που δεν θα υπερβαίνει τα 40 εκατ. δολάρια.
Η αγορά θα πραγματοποιηθεί τελικά το 1904. Είναι ενδιαφέρον ότι της τελικής συμφωνίας προηγήθηκαν διαρροές στον Τύπο και προσπάθεια επιρροής μελών του Κογκρέσου. Το 1898 ο επικεφαλής του Γαλλικού Συνδικάτου της Διώρυγας του Παναμά, Phillippe Varilla, προσέλαβε τον William Cromwell για να ασκήσει επιρροή στο αμερικανικό Κογκρέσο υπέρ της Διώρυγας του Παναμά. Το 1902 ο Cromwell διοχέτευσε στην εφημερίδα «New York Sun» ένα ρεπορτάζ σχετικά με την έκρηξη του ηφαιστείου Μοτόμπο και των σεισμικών δονήσεων που αυτή προκάλεσε.
Η είδηση αυτή, που διανεμήθηκε και σε ειδικά φυλλάδια στους βουλευτές και γερουσιαστές, δημιούργησε σοβαρές ανησυχίες στο Αμερικανικό Κογκρέσο για το μέλλον και την ασφάλεια της Διώρυγας στη Νικαράγουα, με αποτέλεσμα το σώμα να ψηφίσει υπέρ της Διώρυγας του Παναμά.
Οι ΗΠΑ θα διατηρήσουν την κυριαρχία της Διώρυγας ώς το 1977, όταν ο τότε πρόεδρος Κάρτερ θα υπογράψει συμφωνία με την οποία παραχωρείται σταδιακά στον Παναμά η Διώρυγα. Η διαδικασία θα ολοκληρωθεί το 1999.
Από το 1914 ώς το 2009, παρά τη λειτουργία της Διώρυγας του Παναμά, η ιδέα για την κατασκευή της Διώρυγας της Νικαράγουας επανεξετάσθηκε αρκετές φορές και από τις ΗΠΑ και από τη Νικαράγουα.
Καθοριστικής σημασίας το έτος 2006, όταν ο τότε πρόεδρος της Νικαράγουας, Ενρίκε Μπολανιός, σε μια Σύνοδο των υπουργών Αμυνας των χωρών του Δυτικού Ημισφαιρίου δήλωσε ότι η Νικαράγουα θα πραγματοποιούσε το σχέδιο κατασκευής της διώρυγας, διότι η περιοχή της Κεντρικής Αμερικής χρειάζεται δύο διώρυγες. Εξίσου σημαντικό όμως και το 2009, όταν ο τότε πρόεδρος της Ρωσίας Μεντβιέντεφ ανέφερε ότι η χώρα του θα ενδιαφερόταν για το σχέδιο αυτό.
Το 2012 η κυβέρνηση της Νικαράγουας συνήψε συμφωνία με την εταιρεία HKND, που έχει έδρα το Χονγκ Κονγκ, με σκοπό την κατασκευή της Διώρυγας στη Νικαράγουα. Ολοι γνωρίζουν ότι πίσω από την εταιρεία αυτή βρίσκεται η Κίνα, η οποία έχει δείξει αρκετές φορές το ενδιαφέρον της.
Η μελέτη σκοπιμότητας, που η εταιρεία αυτή συνέταξε, συμπεραίνει, παραθέτοντας σημαντικά στοιχεία, ότι η κατασκευή αυτής της διώρυγας θα ήταν μια σημαντική εναλλακτική λύση στην αντιμετώπιση της διαρκώς αυξανόμενης θαλάσσιας κυκλοφορίας και των καθυστερήσεων που προκαλούνται στη Διώρυγα του Παναμά, όπου βέβαια βρίσκονται σε εξέλιξη εργασίες αναβάθμισης.
Ο Πορθμός του Μαγγελάνου
Οι διαπιστώσεις τής εταιρείας και η τελική απόφαση για την κατασκευή της Διώρυγας στη Νικαράγουα -οι εργασίες θα αρχίσουν τον Δεκέμβριο και θα ολοκληρωθούν το 2019- έχουν ιδιαίτερη γεωπολιτική και εμπορική σημασία. Σήμερα η μόνη εναλλακτική λύση για τη διεθνή ναυσιπλοΐα είναι ο Πορθμός του Μαγγελάνου, ανάμεσα στη Χιλή και τη Γη του Πυρός, ένα πέρασμα μαγευτικό μεν από πλευράς περιβάλλοντος, αλλά από τα πλέον δύσκολα λόγω του μήκους του και των παλιρροϊκών ρευμάτων.
Με την κατασκευή της Διώρυγας στη Νικαράγουα, η Κεντρική και Νότια Αμερική θα «προσφέρουν» τρεις θαλάσσιες οδούς που ενώνουν τον Ατλαντικό με τον Ειρηνικό Ωκεανό. Η στρατηγική και γεωπολιτική σημασία αυτής της νέας πραγματικότητας είναι χωρίς αμφιβολία τεράστια.
Οι μεγάλοι ωφελημένοι θα είναι βέβαια πρώτα η Κίνα (έχει αναπτύξει εμπορικές σχέσεις με τη Βενεζουέλα και τη Βραζιλία, ενώ εκμεταλλεύεται τις ακτοπλοϊκές δυνατότητες της Αργεντινής και της Κολομβίας) και στη συνέχεια η Ρωσία (τα τελευταία χρόνια έχει αναπτύξει σχέσεις με τη Νικαράγουα, ενώ έχει αναθερμάνει τις σχέσεις της με την Κούβα), οι συζητήσεις για τον προσδιορισμό της ακριβούς συμμετοχής της οποίας συνεχίζονται. Βέβαια στην περίπτωση αυτή τα συμφέροντα των δύο Υπερδυνάμεων ταυτίζονται. Και μια λεπτομέρεια στην πρόσφατη συζήτηση και ψηφοφορία στα Ηνωμένα Εθνη για την κρίση στην Ουκρανία: η Νικαράγουα υποστήριξε τις ρωσικές θέσεις.
Πηγή: Ελευθεροτυπία
Δημοσιεύτηκε στις 27/04/2014
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire