Το πανηγύρι με το ΝΑΤΟ

 
Του Στέφανου Κωνσταντινίδη*

 Στη Λευκωσία και στην Αθήνα ξεκίνησε ένα πανηγύρι για την ένταξη της Κύπρου στο ΝΑΤΟ. Το ξεκίνησαν οι αιθεροβάμονες της Λευκωσίας με επικοινωνιακές φανφάρες προτού υποχρεωθούν να αναδιπλωθούν όταν φάνηκε πως το παραμύθιασμα αυτό δεν είχε πολιτικό αντίκρυσμα. Πρώτα γιατί δεν θα το επέτρεπε ποτέ η Τουρκία όσο το Κυπριακό παραμένει άλυτο, αλλά ούτε θέλουν κάτι τέτοιο και οι ίδιοι οι Αμερικανοί και οι στενοί τους σύμμαχοι οι Εγγλέζοι. Ένταξη στο ΝΑΤΟ θα γίνει μόνο με διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και με μια λύση τουρκικής επικυριαρχίας, όπου το ΝΑΤΟ θα διαδραματίζει το δικό του ρόλο.

Οι Αμερικανοί έχουν πάρει ό,τι ήθελαν στην Κύπρο, οι Εγγλέζοι έχουν τις βάσεις τους, το Ισραήλ έχει παρουσία στην Κύπρο και μικρότερη παρουσία έχουν και κάποιες άλλες δυτικές χώρες, άρα δεν υπάρχει ανάγκη ένταξης στο ΝΑΤΟ. Ασφαλώς ο επικοινωνιακός αυτός θόρυβος επιτρέπει στους Αμερικανούς να ασκούν μια κάποια πίεση στην Τουρκία και να την πειθαρχούν  στο δυτικό  μαντρί.

Εξάλλου αν το ήθελαν η Βρετανία, η Τουρκία και η Ελλάδα, αλλά και οι Αμερικανοί, θα προβλεπόταν η ένταξη της Κύπρου στο ΝΑΤΟ με τις συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου και τη δημιουργία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Υπήρχε βεβαίως η μυστική συμφωνία Καραμανλή-Μεντερές για ένταξη της Κύπρου αργότερα στο ΝΑΤΟ, αλλά αυτή τορπιλίστηκε από την Τουρκία και τη Βρετανία. Συνήθως κατηγορείται ο Μακάριος ότι αυτός δεν θέλησε την ένταξη στο ΝΑΤΟ για να παραμείνει η Κύπρος στο Κίνημα των Αδεσμεύτων. Επικαλούνται άλλωστε την αδέσμευτη πολιτική του όλοι αυτοί που δικαιολογούν το πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή. Όμως ο Μακάριος στην επίσκεψη του στις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Ιούνιο του 1962, έθεσε αυτό το θέμα στον Πρόεδρο Κένεντι ο οποίος τον απέτρεψε από του να υποβάλει αίτηση ένταξης στο ΝΑΤΟ. Ο Αμερικανός Πρόεδρος ταυτίστηκε ασφαλώς με τη Βρετανία και την Τουρκία που για τα δικά τους συμφέροντα ήταν αντίθετες στην ένταξη.

Να σημειώσουμε εδώ ότι το πραξικόπημα και η εισβολή το 1974 έγιναν, ενώ υπήρχαν στην Κύπρο στρατεύματα τριών χωρών του ΝΑΤΟ που δεν  κινήθηκαν να τα αποτρέψουν. Οι δε ΗΠΑ, η χώρα που ελέγχει το ΝΑΤΟ, βρισκόταν πίσω από την ελληνική χούντα που οργάνωσε το πραξικόπημα και πίσω από την τουρκική κυβέρνηση που οργάνωσε την εισβολή.

Να σημειώσουμε επίσης ότι ένας μεγάλος αριθμός χωρών που συμμετείχαν στο Κίνημα των Αδεσμεύτων ήταν φιλικές στους Αμερικανούς και την Δύση και πολλές φορές υπερασπίζονταν τα συμφέροντά τους. Ο ίδιος ο Μακάριος ήταν φιλοδυτικός και πέρα από την παρουσία των βρετανικών  βάσεων, επέτρεψε επίσης στους Αμερικανούς να έχουν τους δικούς τους κατασκοπευτικούς ραδιοσταθμούς σε διάφορες περιοχές της Κύπρου, ενώ την ίδια στιγμή χρησιμοποιούσαν βεβαίως και τις βρετανικές βάσεις.

Σήμερα τα δεδομένα ευνοούν ακόμη περισσότερο τους Αμερικανούς και την Δύση που έχουν μια έντονη παρουσία στην Κύπρο, αφού κατάφεραν να την αποκόψουν από κάθε σχέση με τη Ρωσία, εκδιώκοντας τα ρωσικά κεφάλαια από την Κύπρο και απαγορεύοντας επενδύσεις από την χώρα αυτή, περιορίζοντας στο ελάχιστο τις σχέσεις Λευκωσίας-Μόσχας.

Θα μπορούσε κανείς να θέσει το ερώτημα επίσης τι αποκόμισε η Ελλάδα ως χώρα μέλος του ΝΑΤΟ απέναντι στην τουρκική επεκτατική πολιτική. Παρά το γεγονός ότι η χώρα είναι αμερικανική βάση από την Αλεξανδρούπολη ως τη Σούδα, οι Αμερικανοί αρνούνται επίμονα να εγγυηθούν την εθνική της κυριαρχία και ακεραιότητα απέναντι στην Τουρκία.

Επί της ουσίας, ο θόρυβος και το παραμύθιασμα για ένταξη της Κύπρου στο ΝΑΤΟ στοχεύει  στη διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η κυπριακή μεταπρατική αστική τάξη και η πολιτική της εκπροσώπηση, σε συνεννόηση και με την Αθήνα, θέλει να προχωρήσει σε μια λύση του Κυπριακού που θα νομιμοποιεί την τουρκική παρουσία στην Κύπρο, καλύπτοντας την με την ομπρέλα του ΝΑΤΟ, μέσω του οποίου θα γίνει η  αναγνώριση των αποτελεσμάτων της εισβολής και της συνεχιζόμενης κατοχής. Με άλλα λόγια, το θέμα της ασφάλειας και της παρουσίας τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο θα λυνόταν με την ένταξη στο ΝΑΤΟ του νέου μορφώματος που θα προέκυπτε μετά την διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας.  Επομένως ο επικοινωνιακός αυτός θόρυβος για ένταξη στο ΝΑΤΟ αποσκοπεί στο να χρυσώσει το χάπι μιας λύσης που θα νομιμοποιεί την τουρκική παρουσία στην Κύπρο μέσα σε νατοϊκά πλαίσια. Κάτι τέτοιο όμως δεν θα γίνει αποδεκτό από τον λαό της Κύπρου. Δεν είναι δυνατό να μετατραπεί η Κύπρος σε γεωπολιτικό οικόπεδο παρουσίας ξένων στρατών χωρίς να είναι ένα κανονικό κράτος που να έχει την απόλυτη κυριαρχία επί του εδάφους του.

Τόσα χρόνια άλλωστε  αυτό που συζητείται μέσα από αλλεπάλληλες διαπραγματεύσεις είναι η εξεύρεση τρόπων να δοθεί μιας μορφής νομιμοποίηση στα αποτελέσματα της εισβολής. Αυτό έκανε το σχέδιο Ανάν, αυτή η προσπάθεια έγινε και στο Κραν Μοντανά, τον τελευταίο διαπραγματευτικό γύρο. Αυτά ανέφερε και ένας Τουρκοκύπριος δημοσιογράφος, ο Αζίζ Σαχ σε άρθρο του στο “Φιλελεύθερο” (27 Νοεμβρίου 2024).

Τούτων λεχθέντων οι καλές σχέσεις με τις ΗΠΑ, με τις χώρες της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, είναι προς το συμφέρον της Κύπρου. Με ένα όρο όμως: Ότι η Κύπρος θα είναι ένα κανονικό και κυρίαρχο κράτος, χωρίς δεσμούς υποτέλειας.

 

*Πανεπιστημιακός, συγγραφέας, ποιητής.   stephanos.constantinides@gmail.com

Από τις Εκδόσεις «ΒΑΚΧΙΚΟΝ» κυκλοφορεί η ποιητική του συλλογή «μετα-ΛΕΞΗΜΑΤΑ»

και από τις εκδόσεις «ΓΕΡΜΑΝΟΣ» το μυθιστόρημα του, «Εγώ, ο Αλέξης Λάμαρης».