Ο Αρης Μεσσήνης τιμήθηκε με το βραβείο Bayeux-Calvados για πολεμικούς ανταποκριτές – το Οσκαρ των φωτορεπόρτερ

Ο φωτογράφος του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων μιλάει για τον ειρηνικό πόλεμο της Αθήνας, την ψυχρή Ανγκελα Μέρκελ και τις δυσκολίες της δουλειάς του

Αστερόπη Λαζαρίδου

«Για τους αριστερούς είμαι μπάτσος, για τους δεξιούς αναρχικός. Αλλά μετά το βραβείο όλοι με ήθελαν με το μέρος τους. Στη φωτογραφία που ουσιαστικά με οδήγησε στη βράβευση αποτυπώνεται όλη η τρέλα του πολέμου: Λιβύη, μάχη της Σύρτης, γενέτειρας του Καντάφι. Ενας άνδρας εμφανίζεται από το πουθενά και παίζει κιθάρα, ενώ γύρω του πολεμούν και σκοτώνονται. Υπάρχουν άπειρες τέτοιες εικόνες. Λίγο πιο πίσω από την πρώτη γραμμή, κάποιοι πίνουν ναργιλέ ή παίζουν μπάλα. Το θέμα είναι να έχεις αντανακλαστικά και τύχη, ώστε να τα εντοπίσεις και να τα φωτογραφίσεις, να “σου κάτσει” η εικόνα, που λέμε. Αν δεν φωτογραφίσεις αυτό που θα δεις τη στιγμή που θα το δεις, το έχασες για πάντα.

Παλιά, έπρεπε να πας έξω για να κάνεις καλές δουλειές στο φωτορεπορτάζ. Τώρα όλοι οι ξένοι έρχονται εδώ. Τα τελευταία τρία χρόνια η Ελλάδα ήταν πρώτο θέμα στον κόσμο, ξεπέρασε ακόμη και τον πόλεμο στη Λιβύη. Δεν ξέρω αν έχει ξανασυμβεί κάτι τέτοιο για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα. Είμαστε η πιο καυτή εμπόλεμη ζώνη σε καιρό ειρήνης. Σκοτωνόμαστε μεταξύ μας με λοστάρια. Αν είχαν όπλα όλοι αυτοί οι ακραίοι, δεν θα δίσταζαν να τα χρησιμοποιήσουν. Την ελληνική σημαία την καπηλεύονται πλέον τα άκρα. Οι ακροαριστεροί για να την καίνε και οι ακροδεξιοί για να την ανεμίζουν, λες και τους ανήκει.
Στην Ελλάδα οι φωτορεπόρτερ είναι παρεξηγημένοι. Πηγαίνεις στο εξωτερικό, είσαι αλλόθρησκος, αλλά οι άνθρωποι σε δέχονται, σου λένε τις ιστορίες τους. Εδώ σε αντιμετωπίζουν λες και είσαι ο χειρότερος εχθρός ή κατάσκοπος. Συνήθως ο άσχετος περαστικός θα δημιουργήσει το πρόβλημα και όχι εκείνος που πας να φωτογραφίσεις. Αυτός που θα περάσει, θα κοντοσταθεί και θα φωνάξει “τι τραβάς ρε, είσαι ρουφιάνος!”. Ο κόσμος έχει οργή μέσα του και θέλει να τη βγάλει πάνω σου. Και η τσουβαλοποίηση βοηθάει: όλοι οι μπάτσοι είναι γουρούνια, όλοι οι πολιτικοί λαμόγια, όλοι οι δημοσιογράφοι ρουφιάνοι. Κάποια στιγμή η Χρυσή Αυγή θα ξεφουσκώσει. Αλλά επειδή ο κόσμος ακόμη δεν το έχει πάρει χαμπάρι, φοβάμαι ότι θα ενισχυθεί κι άλλο. Σε αυτή τη χώρα καταλαβαίνουμε τη ζημιά όταν είναι πολύ αργά.
Στη δουλειά μου υπάρχει διαστροφή: τη στιγμή που βρίσκεσαι σε μια διαδήλωση, καραδοκείς για τον χαμό και όταν αυτός δεν έρχεται, νιώθεις απογοήτευση. Αν είσαι άπειρος, περιμένεις να ακούσεις το πρώτο “μπαμ” για να τρέξεις. Με τα χρόνια, διακρίνεις πιο κρυφά σημάδια μέσα σε ένα πλήθος διαδηλωτών.
Ο πιο δύσκολος πολιτικός για φωτογράφιση είναι ο Πούτιν. Μονίμως ανέκφραστος, κοιτάει πάντα κάτω, δεν κουνάει καθόλου τα χέρια – οι φωτογράφοι λατρεύουμε τις χειρονομίες – ένα παγερό πράγμα. Και η Μέρκελ, επίσης, είναι πιο ψυχρή κι απ’ το ψυγείο μου.
Λένε ότι πρέπει να είσαι τρελός για να κάνεις αυτή τη δουλειά. Αν την αγαπάς, την κάνεις και με τον καιρό αποφασίζεις αν αντέχεις τον κίνδυνο. Οι ήρωες στον πόλεμο είναι αυτοί που πολεμούν και όχι αυτοί που καταγράφουν. Το ότι πήγες στον πόλεμο για να φωτογραφίσεις είναι δική σου επιλογή. Στη Λιβύη υπήρξαν άνθρωποι που ρίσκαραν τη ζωή τους για να φτάσω στην πρώτη γραμμή, όπου βρήκα και τον άνθρωπο με την κιθάρα. Αλλά κατάλαβαν ότι ήταν σημαντικό να βγουν οι εικόνες του πολέμου προς τα έξω. Εχω δύο κόρες, πέντε και επτά ετών. Είναι πολύ μικρές ακόμη για να καταλάβουν ότι ο μπαμπάς συχνά λείπει ταξίδι για επικίνδυνες δουλειές. Η γυναίκα μου, όμως, καταλαβαίνει και ανησυχεί. Κάθε φορά που φεύγω, έχουμε θέμα...».
O 35χρονος Aρης Μεσσήνης είναι επικεφαλής του φωτογραφικού τμήματος του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων (AFP) στην Ελλάδα. Είναι γιος του επίσης διακεκριμένου φωτορεπόρτερ Δημήτρη Μεσσήνη και πριν από τη βράβευσή του στον θεσμό «Bayeux - Calvados for War Correspondents» έχει τιμηθεί, μεταξύ άλλων, και στα «Days Japan 2012», «Fotoweek 2011» και «NPPA».


Πηγή: www.tovima.gr
Δημοσιεύτηκε στις 28/01/2013