Ακυβέρνητες Πολιτείες: Όπου η πολιτική έχει παραιτηθεί από τις ευθύνες της

                          
Του Στέφανου Κωνσταντινίδη*

Ζούμε σ΄ένα κόσμο όπου η πολιτική έχει παραιτηθεί από τις ευθύνες της. Ζούμε σ΄ένα κόσμο με ακυβέρνητες πολιτείες. Ή μάλλον σ΄ένα κόσμο που μας κυβερνούν οι τραπεζίτες, οι έμποροι των όπλων , οι πετρελαιάδες, οι νέοι μεσσίες της τεχνολογίας, οι μάγοι της εικονικής οικονομίας των αγορών. Αγορές! Μια λέξη μαγική! Οι αγορές μας λένε αποφασίζουν για όλα. Και αποφασίζουν για τους λίγους. Οι πολλοί έχουν αφεθεί στην μοίρα τους. Έχουμε φτάσει σε ένα σύστημα-ζούγκλα. Η πολιτική είχε το ρόλο να απαλύνει τα πράγματα, να επιβάλλει κάποιες ισορροπίες ανάμεσα στον υπέρμετρο πλούτο και τα ευρύτερα λαϊκά στρώματα, να δημιουργργεί συνθήκες μιας κάπως ανθρώπινης διαβίωσης. Έτσι φτάσαμε, χάρη και στους αγώνες των εργαζομένων, σε μια μορφή κοινωνικού κράτους. Αλλά σήμερα δεν έχουμε πολιτικούς ικανούς για μια τέτοια πολιτική. Έχουμε διαχειριστές του συστήματος και γραφειοκράτες που το εξυπηρετούν αγόγγυστα. Και ο κόσμος οδηγείται στο χάος.  Στο παγκοσμιοποιημένο σύστημα  δεν υπάρχει χώρος για την πολιτική.

Ζούμε σ΄ένα κόσμο  με ακυβέρνητες πολιτείες. Ακόμη και στις πιο δύσκολες ώρες του Ψυχρού Πολέμου, υπήρχαν πολιτικοί ηγέτες που μπορούσαν να αναλάβουν τις ευθύνες τους, να μιλήσουν, να διαπραγματευτούν, να αντιμετωπίσουν καταστάσεις. Σήμερα όχι. Η πολιτική απουσιάζει. Δεν έχει παρά να δεί κανείς τι συμβαίνει καθημερινά στον πλανήτη. Η Μέση Ανατολή καίγεται  και ο ηγέτης της υπερδύναμης μετατρέπεται σε έμπορο όπλων στην πρώτη του επίσκεψη εκτός ΗΠΑ. Και δεν είναι ο μόνος . Και άλλοι ηγέτες της Δυσης πάνε προσκύνημα στη Σαουδική Αραβία για να ξεπουλήσουν την πραμάτεια τους. Ο Τραμπ και οι Δυτικοί γενικότερα παίζουν επικίνδυνα παιχνίδια στη Μέση Ανατολή! Με το Κατάρ, με το Ιράν... Ενισχύουν χωρίς περίσκεψη την Σαουδική Αραβία, ένα μεσαιωνικό καθεστώς που εξάγει  ισλαμισμό και τρομοκρατία! Της πουλάνε όπλα για δεκάδες δισεκατομμύρια! Ποιος θα πληρώσει γι΄αυτή την ανεύθυνη πολιτική των ωμών συμφερόντων; Σίγουρα αθώοι πολίτες!

Δεν έχουμε λοιπόν πολιτικούς ηγέτες με οράματα  αλλά απλούς διαχειριστές της εξουσίας. Και οι οποίοι διαχειρίζονται επί της ουσίας  τα διαπλεκόμενα συμφέροντα.  Ασφαλώς και υπήρχε πάντα η διασύνδεση πολιτικής και ποικίλων  συμφερόντων. Αλλά κάποτε η πολιτική διέθετε μια σχετική ανεξαρτησία απέναντι στην οικονομία. Μπορούσε να διαχωρίζει το ευρύτερο συμφέρον, το γενικό, που το αποκαλούσαν και εθνικό συμφέρον από τα επί μέρους.  Σήμερα δύσκολα γίνεται αυτό αφού η εξουσία πέρασε από τους πολιτικούς στους διαχειριστές και τους τεχνοκράτες. Συνήθως οι διαχειριστές είναι ανεπαρκείς και η εξουσία ασκείται από ισχυρά κέντρα συμφερόντων της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας. Και τα οποία βαφτίζουν με  το όνομα αγορές.   Μπορεί κανείς εύκολα να το δει συγκρίνοντας τα πολιτικά μεγέθη  των σημερινών ευρωπαίων ηγετών με αυτά των ηγετών της πρώτης μεταπολεμικής εποχής.

Η Ελλάδα της κρίσης βρίσκεται αντιμέτωπη με το ίδιο φαινόμενο. Η Κύπρος αντιμετωπίζει θέμα επιβίωσης και το κόμμα της Αριστεράς επιλέγει για υποψήφιο του στις προεδρικές εκλογές ένα νεοφιλελεύθερο επιχειρηματία... Εμπιστοσύνη στο δικό του πολιτικό προσωπικό!  Και χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Βρετανία, η Γερμανία, η Γαλλία και άλλες  επιβιώνουν γιατί έχουν μια ιστορική πολιτική παράδοση και ισχυρούς θεσμούς που πάνε πέρα από την ανεπάρκεια των πολιτικών τους ηγετών. Εμείς όμως; Δεύτερη λέει η Κύπρος στη κατάταξη της διαφθοράς μετά την Ουκρανία!  Τρίτη η Ελλάδα μετά την Ουκρανία και την Κύπρο!  Δύσκολες πολιτικές εξισώσεις! Και οι καιροί ου μενετοί! Τουτέστιν οι άλλοι δεν θα περιμένουν εμάς. Κι η θηλιά σφίγγει γύρω από το λαιμό μας. Ουδέποτε στα νεότερα χρόνια η επιβίωση μας δεν ήταν τόσο επισφαλής. Και στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Μαύρα σύννεφα μαζεύονται πάνω από το Αιγαίο, πάνω από την Κύπρο. Κι όμως έχουμε μια γεωπολιτική αξία σε αυτούς τους δύσκολους και ταραγμένους  καιρούς που αδυνατούμε να αξιοποιήσουμε. Και ειδικά στην Κύπρο την εξαργυρώνουν οι Βρετανοί με τις βάσεις τους, επωφελούνται από αυτή  Αμερικανοί και ΝΑΤΟ  και την εποφθαλμιά η Τουρκία του Ερντογάν και των Ισλαμιστών.   Στόχος πάντα η διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας  και ο στρατηγικός έλεγχος ολόκληρης της Κύπρου από την Άγκυρα. Με την Τουρκία συνεταίρο να ελέγχει τα ενεργειακά μας αποθέματα.

Οι καιροί ου μενετοί. Χρειαζόμαστε μια νέα στρατηγική επιβίωσης. Ανάγκη να διεκδικήσουμε τον στρατηγικό ρόλο που μας ανήκει. Είναι η ώρα να αφυπνιστούν οι πολίτες. Να πάρουν στα χέρια τους την πολιτική και να της δώσουν ένα νόημα: Να είναι στην υπηρεσία του τόπου και των ανθρώπων του και όχι των διαπλεκομένων συμφερόντων.

*Πανεπιστημιακός, διευθυντής του Κέντρου Ελληνικών Ερευνών Καναδά-ΚΕΕΚ

 και μέχρι πρόσφατα  επιστημονικός συνεργάτης του ΕΔΙΑΜΜΕ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.

* .E-mail   stephanos.constantinides@gmail.com