Έχει τη σημασία της και τη σημειολογία της η επίσκεψη του Ομπάμα στην Αθήνα. Θα ήταν λάθος η απόλυτη υποβάθμισή της.  Όμως γίνεται πολύ αργά, από έναν απερχόμενο Πρόεδρο που ενδιαφέρεται πολύ περισσότερο για τη δική του υστεροφημία παρά για να στηρίξει τον ελληνικό λαό. Εξάλλου δεν αποενοχοποιείται η αμερικανική πολιτική με ευχολόγια και καλές προθέσεις. Η πραξη είναι που μετρά. Και στην αρχή της θητείας του, το 2009, στην Τουρκία πήγε και έδωσε τις ευλογίες του στο ισλαμο-νεοθωμανικό καθεστώς. Και είναι με τη δική του ανοχή που η Άγκυρα συνεχίζει απτόητη τις προκλήσεις της στην Κύπρο και το Αιγαίο. Και είναι η κα Νιούλαντ του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών και ο αντιπρόεδρός του που ασκούν αφόρητες πιέσεις για μια διχοτομική λύση στο Κυπριακό. Για να θυμηθούμε και κάποιες προεκλογικές υποσχέσεις του, όπως για παράδειγμα το κλείσιμο του Γκουαντανάμο στις πρώτες εκατό μέρες της προεδρίας του, που όμως ζει και βασιλεύει οκτώ χρόνια μετά! Ή τις υποσχέσεις του που δεν τήρησε να τερματίσει τους πολέμους της χώρας του στη Μέση Ανατολή και το Αφγανιστάν.
 
Βεβαίως, θα πρέπει να του αναγνωριστεί ότι τουλάχιστον στη Συρία δεν υπέκυψε στις προτροπές του μιλιταρο-βιομηχανικού κατεστημένου για ανοικτή στρατιωτική επέμβαση, κάτι που θα μπορούσε να απειλήσει την παγκόσμια ειρήνη, δεδομένης και της ρωσικής εμπλοκής. Στα θετικά της εξωτερικής πολιτικής του και η συμφωνία με το Ιράν παρά την πίεση που δέχτηκε από το ισραηλινό λόμπι στην Ουάσιγκτον και από το ίδιο το Ισραήλ. Είναι γεγονός ότι προς το τέλος της θητείας του έκανε κάποιες προσπάθειες εξισορρόπησης της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Όχι όμως στο Κυπριακό που εξακολούθησε να στηρίζει την τουρκική επεκτατική πολιτική.  Μολονότι  δεν θα μπορούσε να ήταν και βασιλικότερος του βασιλέως από τη στιγμή που η Λευκωσία παραμένει προσκολλημένη σε μια πολιτική διακοινοτικών συνομιλιών και παραγνώρισης της ουσίας του προβλήματος που είναι η τουρκική κατοχή. Κάτω από αυτές τις συνθήκες δεν ήταν καθόλου τυχαίον που η κα Νιούλαντ τον συνόδευε στην Αθήνα, όχι για ταξίδι διακοπών φυσικά, αλλά για να συνεχίσει τις πιέσεις υπέρ της αμερικανο-νατοϊκών προδιαγραφών λύσης, αν είναι δυνατόν πριν τη λήξη της θητείας του Αμερικανού Προέδρου. Όσον αφορά στο ελληνικό χρέος, είπε βέβαια τον καλό του λόγο, αλλά τίποτε αλλο πέραν τούτου. Και αν μεν το Βερολίνο τοποθετείται αρνητικά εν όψει και των γερμανικών εκλογών του 2017, είχε τη δυνατότητα να επιβάλει μια διαφορετική πολιτική στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, δεδομένης της εξάρτησής του από την Ουάσιγκτον, κάτι που αρνήθηκε να πράξει.
 
Να σημειωθεί και η μετάλλαξη των σημερινών κυβερνώντων στην Αθήνα που υπό διαφορετικές συνθήκες θα διαδήλωναν στους δρόμους όπως και κατά το παρελθόν. Κατάθλιψη επίσης προκαλεί η σύγκριση του Ομπάμα με την ελληνική πολιτική ηγεσία, ειδικά με τον πρωθυπουργό και τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ηγέτες μικρής εμβέλειας, απομεινάρια άλλων εποχών που θύμιζαν μάλλον αποικιοποιημένους ιθαγενείς. Σε κάποιο επίπεδο στάθηκε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος.
Ο λόγος-πολιτική διαθήκη του Ομπάμα στην Αθήνα, με τη ρητορική άνεση που τον διακρίνει, θύμιζε περισσότερο ηθικολογούντα ιεροκήρυκα από άμβωνος παρά πολιτικό και αρχηγό κράτους. Είπε τα αναμενόμενα που ήθελε να ακούσει το ακροατήριό του, για τη δημοκρατία που γεννήθηκε στην Ελλάδα, για την ελάφρυνση του χρέους και για το ελληνικό φιλότιμο. Ζήτησε βέβαια και διορθωτικές κινήσεις στην παγκοσμιοποίηση και έκανε αναφορά στις κοινωνικές αδικίες που προκύπτουν από αυτήν. Ηθικά κηρύγματα στο τέλος της οκτάχρονης θητείας του στη διάρκεια της οποίας το χάσμα ανάμεσα στους φτωχούς και αυτούς που κατέχουν και διαχειρίζονται τον πλούτο έχει διευρυνθεί. Και με την κυβέρνησή του να έχει δώσει την υποστήριξή της σε ένα νεοφιλελεύθερο παγκοσμιοποιημένο σύστημα άγριας εκμετάλλευσης εκατομμυρίων-δισεκατομμυρίων ανθρώπων. Κάποιες στιγμές θα έλεγε κανείς, αν δεν ήξερε, ε, τι καλά να είχε αυτός ο άνθρωπος την παγκόσμια εξουσία στα χέρια του!
 
Συμπερασματικά λοιπόν καλές οι φιλοφρονήσεις, οι συμβολισμοί και η έκφραση συμπάθειας προς τον ελληνικό λαό και τους κολασμένους αυτού του κόσμου, αλλά όλα αυτά έρχονται πολύ αργά. Αυτός ο κόσμος δεν αλλάζει με αιωρούμενες ηθικολογίες.
 
ΥΓ. Στο μεταξύ η εισήγηση Ομπάμα στην Αθήνα για μιας μορφής ενδιάμεση λύση στο Κυπριακό πέρασε απαρατήρητη μέσα στην τρελή χαρά που δημιούργησε η ομιλία του. Συγκεκριμένα, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ έκανε λόγο για προσπάθεια εξεύρεσης ενός μηχανισμού που θα οδηγήσει σε μια μεταβατική περίοδο, προκειμένου να υπάρξει απεμπλοκή των διαφορών ανάμεσα σε όλες τις πλευρές.
 
Ο Στέφανος Κωνσταντινίδης είναι καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Κεμπέκ του Καναδά και επιστημονικός συνεργάτης του Πανεπιστημίου Κρήτης.
 
* E-mail:   stephanos.constantinides@gmail.com 
 
Πηγή : Ο Φφιλελεύθερος, Κυριακή, 20 Νοεμβρίου 2016