Κύπρος : Η προπαγάνδα της όποιας λύσης

Του Στέφανου Κωνσταντινίδη*

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν χάνει ευκαιρία να παρουσιάζει μια ειδυλλιακή εικόνα της λύσης που διαπραγματεύεται, με περιπάτους με τον Ακιντζί, με κοινά θεάματα, με παρουσία σε εκθέσεις και με λόγους όπου του προσφερτεί βήμα. Το ίδιο κάνουν και οι οπαδοί της όποιας λύσης. Έφτασαν στο σημείο, πανεπιστημιακοί, να οργανώνουν δημοσκοπήσεις γύρω από ένα περιτύλιγμα λύσης και με αμφίβολα ερωτήματα, για να προπαγανδίσουν μια λύση που, υποτίθεται, είναι ακόμη υπό διαπραγμάτευση. Όσοι όμως έχουμε κριτικό λόγο, μας λένε να σιωπήσουμε και να περιμένουμε να δούμε πρώτα το περιεχόμενο αυτής  της λύσης... Για τους ίδιους όμως αυτό δεν ισχύει !

Η χειρότερη όμως προπαγάνδα για την όποια λύση προέρχεται από τους φανατικούς οπαδούς του Ακιντζί. Διαπιστώνεται τους τελευταίους μήνες μια ακιντζιομανία χωρίς όρια και χωρίς καμιά διάθεση κριτικής αντιμετώπισης των όποιων λόγων και έργων του τουρκοκύπριου ηγέτη. Για μερικούς ό,τι πει είναι ευαγγέλιο. Ακόμη και όταν στέλνει –μέσω Άγκυρας-έγγραφο στα Ηνωμένα Έθνη και μιλά για «θανούσα» Κυπριακή Δημοκρατία, ή όταν μιλά για παραμονή όλων των εποίκων, ή όταν αναφέρεται στο νέο μόρφωμα που θα προκύψει από την συνομοσπονδιοποίηση του ψευδοκράτους και της Κυπριακής Δημοκρατίας την οποία θεωρεί ως το συνιστών κρατίδιον αυτού του συνομοσπονδιακού  μορφώματος. Αν δε κάποιος τολμήσει να ασκήσει κριτική, αυτόματα κατατάσσεται στους οπαδούς της μη λύσης. Θυμίζει την ίδια εποχή της ερντογομανίας, τότε που όποιος τολμούσε να ασκήσει κριτική στον Ερντογάν κατατασσόταν αυτόματα στους εχθρούς της λύσης... Ώσπου οι θαυμαστές του ξύπνησαν ένα πρωί και διαπίστωσαν πως ο άνθρωπος τους από άκακο αρνάκι μετατράπηκε σε λύκο, ακόμη και για τον ίδιο τον τουρκικό λαό, εφαρμόζοντας τις πιο ανελεύθερες πολιτικές και παραβιάζοντας στοιχειώδεις δημοκρατικούς κανόνες, φυλακίζοντας ανθρώπους και σκοτώνοντας Κούρδους.

Το Κυπριακό δεν θα λυθεί με επικοινωνιακά τερτίπια και ψευδαισθήσεις. Ούτε και με ένα ωραίο περιτύλιγμα μιας λύσης που σύμφωνα με τα στοιχεία που διαρρέουν θα είναι χειρότερη και από το σχέδιο Ανάν. Ούτε και με την διαιώνιση μιας μυθολογίας που ανακαλύπτει κατά καιρούς τον «καλό» στην αντίπερα όχθη, την μια φορά τον Ερντογάν, την άλλη τον Ταλάτ και τώρα τον Ακιντζί, και επενδύει σε κινηματογραφικά σενάρια για λύση. Υπάρχουν κάποια βασικά δεδομένα για μια βιώσιμη λύση που δεν μπορούν να είναι διαφορετικά από αυτά πάνω στα οποία εδράζονται όλα τα ευνομούμενα κράτη αυτού του πλανήτη. Διαφοροποιήσεις μπορούν φυσικά να υπάρξουν σε συνταγματικό επίπεδο έτσι που να λαμβάνουν υπόψη τις τοπικές ιδιαιτερότητες. Δεν μπορεί όμως να υπάρξουν εκπτώσεις στους δημοκρατικούς κανόνες διακυβέρνησης και στα ανθρώπινα δικαιώματα. Ούτε και είναι δυνατόν να οικοδομηθεί ένα κράτος πάνω σε κανόνες και λογικές φυλετικών διακρίσεων και κριτηρίων.

Πέρα όμως από την εσωτερική συνταγματική πτυχή, υπάρχει και το θέμα της ασφάλειας που διασυνδέεται με την επιμονή της Τουρκίας να παραμείνει εγγυήτρια του κυπριακού κράτους. Οι διάφορες φόρμουλες που προκρίνονται για να ικανοποιήσουν την Άγκυρα, δείχνουν το ΝΑΤΟ, είτε ως οργανισμό, είτε για να ικανοποιηθούν και οι ευαισθησίες των αντινατοϊκών μας-έχουμε και τέτοιους- «χώρες του ΝΑΤΟ», σύμφωνα με τη διάκριση υψηλόβαθμου στελέχους του ΑΚΕΛ, που δεν είναι, λέει, το ίδιο πράγμα... Στο σύγχρονο κόσμο όμως δεν νοείται κράτος με ξένες εγγυήσεις, νατοϊκές ή όχι. Θα πρόκειται για ανάπηρο κράτος, αφημένο στις κατά καιρούς ορέξεις των εγγυητών. Ούτε και εννοείται φυσικά ανεξάρτητο κράτος με την παραμονή τουρκικών στρατευμάτων, ακόμη και σε συμβολικό επίπεδο. Το ίδιο ισχύει φυσικά και για την παραμονή της ΕΛΔΥΚ στην Κύπρο, από την στιγμή που θα αποχωρήσουν τα τουρκικά στρατεύματα. Όσο για τις αγγλικές βάσεις είναι επίσης καιρός, στα πλαίσια της λύσης, να τεθεί και αυτό το πρόβλημα. Δεν αναμένει φυσικά κανείς ότι οι Βρετανοί θα αποχωρήσουν αύριο από την Κύπρο, αλλά θα είναι και λάθος να μη τεθεί το θέμα προς συζήτηση.

Τέλος αντί να δεχόμαστε πως η Κυπριακή Δημοκρατία είναι ήδη «θανούσα», κατα τον Ερντογάν και τον Ακιντζί, θα πρέπει να επενδύσουμε στη στρατηγική της σημασία από την οποία θα αποκομίσουν ίσως περισσότερα οφέλη οι ίδιοι οι Τουρκοκύπριοι. Ο απεγκλωβισμός άλλωστε των Τουρκοκυπρίων από την εξάρτηση της Άγκυρας, είναι και μια εγγύηση βιωσιμότητας της λύσης. Διότι η κοινή συμβίωση χωρίς εξωτερικές επεμβάσεις θα δημιουργήσει ένα κλίμα δημοκρατικής κουλτούρας που δεν θα επιτρέπει τον φυλετικό διαχωρισμό των πολιτών. Αντί επομένως της όποιας προπαγάνδας για μια λύση βασισμένη σε φυλετικά κριτήρια, ας επενδύσουμε σε μια κοινή δημοκρατική κουλτούρα.

Ο Στέφανος Κωνσταντινίδης είναι καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Κεμπέκ του Καναδά και επιστημονικός συνεργάτης του Πανεπιστημίου Κρήτης.

* .E-mail   stephanos.constantinides@gmail.com