Πολιτισμός - Μουσείο για τον 'Αγγελο Σικελιανό

Ελένη Χρήστου

Ενενήντα χρόνια παρά ένα, στις 21 Ιουνίου  του 1928, ημέρα Πέμπτη, στις 20.00, η Εύα Σικελιανού έδινε διάλεξη στη Νέα Υόρκη με θέμα «Η επανίδρυση των Δελφών ως ενός Παγκόσμιου Κέντρου». Η διάλεξη, που συνοδευόταν από διαφάνειες των πρώτων Δελφικών Εορτών του 1927, αποτελούσε «Εκκληση στους φίλους της Ελλάδας» και είχε στόχο τη συγκέντρωση 100.000 δολαρίων για τις «Δελφικές Σχολές και Εορτές».

Ο Αγγελος και η Εύα Πάλμερ-Σικελιανού οραματίζονταν στους Δελφούς ένα πανεπιστήμιο με Σχολές Φιλοσοφίας, Ποίησης, Δράματος και Μουσικής, «στη βάση της αυθεντικής ελληνικής εκπαίδευσης... σώματος και πνεύματος... που οδήγησε στον αξεπέραστο για την ανθρωπότητα Χρυσούν Αιώνα».
Η πρόσβαση στις Σχολές θα αφορούσε «τους νεαρούς χωρικούς της Ελλάδας και προσοντούχους μαθητές από άλλες χώρες». Εφόσον συγκεντρωνόταν το παραπάνω ποσό, ο Αγγελος Σικελιανός και η Εύα Σικελιανού θα απέδιδαν στον Οργανισμό Δελφικών Σχολών και Εορτών (μέλη του οποίου ήταν διακεκριμένα μέλη της νεοϋορκέζικης κοινωνίας) την γη και την οικία τους στη Συκιά Κορινθίας, καθώς και το κτήμα τους στο Λεωνίδιο Αρκαδίας, συνολικής αξίας 110.000 δολαρίων.

Τελικά είναι γνωστό ότι η Εύα διέθεσε όλη της την περιουσία για την οργάνωση και των δεύτερων Δελφικών Εορτών του 1930, καθώς και για την πολυδάπανη ζωή του Αγγελου. Εφυγε τελικά στην Αμερική το 1933, για να μην επιστρέψει παρά είκοσι χρόνια αργότερα, το 1952, λίγο πριν από τον θάνατό της, στα 78 της, και αφού ο Αγγελος είχε πεθάνει ήδη το 1951. Θάβεται στους Δελφούς, κοντά στο σπίτι που έχτισε για τον Αγγελο, που δεν έπαψε ποτέ να λατρεύει, αλλά μακριά από τον ίδιο που ήταν θαμμένος στην Αθήνα. Σε ένα ιδιόχειρο σημείωμά της πριν πεθάνει έγραφε: «Αγγελε, φως μου, είσαι εδώ κοντά μου -τώρα και πάντα».

Η Εύα, η Αννα, ο Γλαύκος ως απουσία, ο Ρέιμον Ντάνκαν, αδελφός της Ισιδώρας και σύζυγος της αδελφής του Αγγελου· η Νέα Υόρκη και η Λευκάδα, τόποι ιεροί και τόποι αρχαίοι της Ελλάδας και της Εγγύς Ανατολής, η Ρώμη με αεροπλάνο και το Παρίσι, οι Δελφοί, η Αθήνα και η Σαλαμίνα· η Κατοχή, η Αντίσταση και ο Εμφύλιος, ο Βενιζέλος και ο βασιλιάς Κωνσταντίνος· ο Παλαμάς, ο Καζαντζάκης, ο Σπύρος Βασιλείου, ο Δημήτρης Μητρόπουλος και ο Σεφέρης, η Μέλπω και ο Οκτάβιος Μερλιέ, οι τραγωδίες, η ποίηση και οι σκέψεις του· το Δελφικό Οραμα και οι Δελφικές Εορτές, το ματαιωμένο Νομπέλ, οι ελληνικές και παγκόσμιες πνευματικές καταβολές του εθνικού ποιητή· τα ρούχα που ύφανε η Εύα για τα Δελφικά και για την ίδια, όταν πέταξε τα δυτικά τής τότε μόδας «φτιαγμένα από μηχανές από μέταλλο... από σάρκα και αίμα», τα χειροποίητα σανδάλια της, τα ενδύματα που ύφανε η Αννα για τον Αγγελο και για τις πελάτισσές της, το νυφικό της Αννας, τα ίδια αυτά χρυσοκόκκινα μαλλιά της Εύας που «τη σκέπαζαν, αν τα 'ριχνε ως τα πόδια», καταπώς αναφέρει ο Σικελιανός στον «Αλαφροΐσκιωτο», όλα στο νέο μουσείο, προσκύνημα στον εθνικό ποιητή, δάνεια από τα μεγάλα μουσεία, αρχεία, συλλογές και συλλέκτες όλης της χώρας.

Το Μουσείο Σικελιανού στη γενέτειρά του τη Λευκάδα και στο σπίτι που έζησε τα παιδικά του χρόνια θα εγκαινιαστεί το φθινόπωρο. Η καταρρέουσα το 2009 οικία Σικελιανού είχε αγοραστεί από την Εθνική Τράπεζα με απόφαση του τότε διοικητή της και προέδρου της Τάκη Αράπογλου. Η απόφαση προέβλεπε όχι μόνο την αποκατάστασή της, αλλά και τη μετατροπή της σε Μουσείο Αγγελου Σικελιανού, ώστε έτοιμη να αποδοθεί στον Δήμο Λευκάδας. Υστερα από σχεδόν εννέα χρόνια και αφού το ειδικό παραδοσιακό αντισεισμικό σύστημα της οικίας άντεξε και τον τελευταίο σεισμό, το μουσείο επί διοικήσεως Π. Θωμόπουλου και Λ. Φραγκιαδάκη με τις φροντίδες των τεχνικών υπηρεσιών της ΕΤΕ (Χ. Τζαννετάκις, Λ. Καραμπουίκης, Ε. Αντωνοπούλου, Χ. Βαλαβανίδης, Θ. Τρομάρας) και της Χρ. Ντάτση (συμβούλου διοίκησης ακίνητης περιουσίας) αποδίδεται στον Δήμο Λευκάδας.

Η ιδιαιτερότητα και διεθνής πρωτοτυπία του μουσείου έγκειται στο ότι δεν παρουσιάζει μόνο τον άνθρωπο ούτε μόνο τα χειρόγραφα και τα εκδοθέντα έργα του. Παρουσιάζει τον Σικελιανό ως «Δημιουργό» μέσα από την πορεία του τη λογοτεχνική, αναδεικνύοντας τις πέντε βασικές πτυχές της συνολικής πνευματικής του παρουσίας: «λυρικός ποιητής», «μύστης και οραματιστής»,  «παγκόσμιος ταγός», «εθνικός ποιητής»,  «ποιητής πράττων». Ακολουθούν οι σταθμοί της λογοτεχνικής του πορείας σε σχέση με τα διεθνή και ελληνικά γεγονότα. Σημαντικό μέρος αφιερώνεται στα Δελφικά, από το αφετηριακό όραμα της Εύας και του Αγγελου, ως τη μεγαλειώδη υλοποίησή τους, που οδήγησε σε οικονομική καταστροφή. Η πορεία κλείνει με τον άνθρωπο Σικελιανό και τους παράλληλους δρόμους που ακολούθησε η ζωή του με τις θεληματικές γυναίκες του, την Εύα και την Αννα, τις υφάντρες της ζωής του, μεταφορικά και συμβολικά.  Η Εύα χρησιμοποιεί για ιδεολογικούς λόγους τον αργαλειό, η Αννα για βιοποριστικούς.

Προβολές και ήχοι, εικόνες και χρώματα, σπάνιες εκδόσεις και ενθυμήματα, η φωνή του Σικελιανού, σπηλαιώδης να σε υποδέχεται, μετατρέπουν τη γνώση για τον εθνικό ποιητή σε βίωμα.

Πηγή: www.tovima.gr

Δημοσιεύτηκε στις 21/07/2017