Το αβέβαιο μέλλον της Ευρώπης

                                        

Του Στέφανου Κωνσταντινίδη*

Η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με μια  κρίση χωρίς τέλος. Πρώτα ήταν η οικονομική κρίση. Η πολιτική της λιτότητας που επέβαλε το Βερολίνο και το τέλος της ανάπτυξης, ιδιαίτερα στον ευρωπαικό Νότο. Στο θέμα αυτό η Γερμανία δεν φαίνεται να διαθέτει τις ικανότητες να διαχειριστεί την αυτοκρατορία της οποίας βρέθηκε επικεφαλής. Η πολιτική της λιτότητας οδηγεί στον αποπληθωρισμό και το φάντασμα της Ιαπωνίας που πέρασε μια παρόμοια κρίση για σχεδόν είκοσι χρόνια, με αποτέλεσμα την παράλυση της οικονομίας της, πλανιέται τώρα πάνω από την Ευρώπη. Η μεταχείριση της Ελλάδας έδειξε πόσο κοντόφθαλμη παρεμένει η γερμανική πολιτική. Μια μεταχείριση που δείχνει αποικιακή νοοτροπία και καθόλου την αλληλεγγύη της Ευρώπης των λαών.

Ακολούθησε η ψυχροπολεμική διένεξη με τη Μόσχα με αφορμή την Ουκρανία. Για άλλη μια φορά το Βερολίνο, αλλά βέβαια και το Παρίσι και οι άλλες ευρωπαικές πρωτεύουσες, αποδείχτηκαν ανίκανες να χειριστούν ένα ευρωπαικό θέμα με αποτέλεσμα να επιβληθεί η αμερικανική πορεία πλεύσης στα πλαίσια του ατλαντισμού, όπου ηγεμονεύει η Ουάσινγκτον, σύμφωνα με τα δικά της συμφέροντα. Η κρίση με τη Ρωσία ζήμιωσε την ευρωπαική οικονομία και ανέδειξε την πολιτική  ανεπάρκεια της Ευρώπης.

Το τρίτο χτύπημα ήρθε με την ροή των δεκάδων χιλιάδων προσφύγων προς την Ευρώπη και που ανέδειξε και πάλι την πολιτική αδυναμία της Ευρώπης, την αδυναμία της να υιοθετήσει μια σοβαρή και με όραμα προσφυγική και μεταναστευτική πολιτική. Η ΄Αγκελα Μέρκελ πήγε στην Άγκυρα και ταπεινώθηκε μπροστά στον ισλαμιστή τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν προκειμένου να πετύχει την μείωση της προσφυγικής ροής προς την Ευρώπη. Ελάχιστα πέτυχε και μάλλον βοήθησε και στην επανεκλογή Ερντογάν !

Ακολούθησε το τέταρτο χτύπημα με την τρομοκρατική επίθεση της 13^ης Νοεμβρίου στο Παρίσι. Και πάλι έλλειψη συντονισμού ανάμεσα στις ευρωπαικές πρωτεύουσες, έλλειψη ευρωπαικής ηγεσίας και υιοθέτηση στο θέμα αυτό της αμερικανικής τακτικής και των μεθόδων του Τζιορτζ Μπους. Μια πολιτική αδιέξοδη που δεν οδηγεί πουθενά. Το Βερολίνο έχασε στο θέμα αυτό τον ηγετικό του ρόλο και είμαστε μάρτυρες μιας γαλλο-βρετανικής προσέγγισης

Ως συνέπεια αυτής της κατάστασης στην οποία βρίσκεται αυτή τη στιγμή η Ευρώπη,  εξασθενημένη όπως είναι,  αδυνατεί να εξασκήσει μια σοβαρή πολιτική για τα υπόλοιπα προβλήματα του πλανήτη. Ουσιαστικά δηλαδή περιθωριοποιείται στη διεθνή σκηνή, απορροφημένη όπως είναι με τα εσωτερικά της προβλήματα και την προσφυγική κρίση. Το ευρωπαικό όραμα έχει εξατμιστεί. Η Ευρώπη μοιάζει με ένα φάντασμα του παλιού καλού  εαυτού της, ένα ακυβέρνητο καράβι.

Σε αυτή την κατάσταση ήρθε να προστεθεί και η κατάρριψη του ρωσικού αεροπλάνου από την Τουρκία στη Συρία. Πρόκειται για μια πράξη που δημιουργεί  νέα δεδομένα στην περιοχή. Ο χρόνος θα δείξει αν η  Τουρκία θα πληρώσει το τίμημα μιας τόσο  ανάλγητης πράξης.

Σ΄αυτό το ακυβέρνητο καράβι είναι προσδεδεμένη και η Κύπρος και η Ελλάδα. Και το χειρότερο είναι πως φαίνεται να μη  υπάρχει προοπτική εκτός Ευρώπης. Ή αν υπάρχει είναι δύσκολο να την ανιχνεύσει κανείς. Είναι γι΄αυτό το λόγο που Κύπρος και Ελλάδα πρέπει να σφυρηλατίσουν κοινό μέτωπο στις δύσκολες αυτές στιγμές και να βοηθήσουν ταυτόχρονα στη δημιουργία ενός εναλλακτικού πόλου στη νότια Ευρώπη, ικανού να αντισταθμίζει τους γερμανικούς αυτοκρατορικούς σχεδιασμούς.

Υ. Γ.  Όταν βλέπει κανείς τον παραλογισμό της Τουρκίας με την κατάρριψη του ρωσικού αεροπλάνου, μπορεί να φανταστεί την συμπεριφορά της απέναντι στην Κύπρο, ύστερα από μια λύση, την όποια λύση που ονειρεύονται κάποιοι, με τα δικαιώματα που θα της παραχωρήσουν. Καμιά λύση δεν θα είναι βιώσιμη χωρίς την πλήρη απεξάρτηση από την Τουρκία. Εκεί βρίσκεται ο κίνδυνος και όσοι δεν το καταλαβαίνουν, δεν ξέρουν που πατούν και που πηγαίνουν.  Όταν λοιπόν ψάχνουν για ειρηνική κουλτούρα, στην Άγκυρα πρέπει να αποταθούν γιατί το πρόβλημα μας δεν ήταν ποτέ , και δεν θα είναι ποτέ οι Τουρκοκύπριοι και οι σχέσεις μαζί τους, αλλά η Τουρκία και η επεκτατική πολιτική της, οι γεωπολιτικοί σχεδιασμοί της, η ρατσιστική πολιτική της, όχι μόνο απέναντι στους Κυπρίους αλλά και απέναντι στους ίδιους τους πολίτες της, Κούρδους, Αλεβίτες, Αρμένιους και λοιπές μειονότητες.

Ο Στέφανος Κωνσταντινίδης είναι καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Κεμπέκ του Καναδά και επιστημονικός συνεργάτης του Πανεπιστημίου Κρήτης.

* .E-mail   stephanos.constantinides@gmail.com