Η Τουρκία μετά τις εκλογές. Ενίσχυση του αυταρχικού καθεστώτος. Κίνδυνοι για την Κύπρο

 Εκλογές στην Τουρκία και μετά;

Του Στέφανου Κωνσταντινίδη*

Οι εκλογές έγιναν στην Τουρκία, το ισλαμικό κόμμα AKP και ο Ερντογάν τις κέρδισαν με μεγάλη πλειοψηφία, κάτω όμως από συνθήκες εκφοβισμού και τρομοκρατίας. Κάτω από συνθήκες εκβιασμού ότι θα προέκυπτε για τη χώρα πολιτική αστάθεια, οικονομική κατάρρευση και τρομοκρατία.  Είναι μάλλον βέβαιον ότι ο Ερντογάν θα καταφέρει να συμπληρώσει τον αριθμό των βουλευτών που του υπολείπονται-οι ξένοι παρατηρητές προβλέπουν ότι θα τους εξαγοράσει- για να προχωρήσει στις συνταγματικές αλλαγές που θα θεσμοθετούν την αυταρχική εξουσία του. Η νέα περίοδος Ερντογάν παραπέμπει συγκριτικά στον Ατνάν Μεντερές και το Δημοκρατικό Κόμμα που κυβέρνησαν την Τουρκία με τον ίδιο τρόπο την δεκαετία του ΄50, μέχρι την ανατροπή τους από το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1960. Ο Ερντογάν δείχνει αμετανόητος και μετά τις εκλογές, αποφασισμένος  να συνεχίσει τον πόλεμο εναντίον των Κούρδων και την καταπίεση και την κατατρομοκράτηση των αντιπάλων του. Η Τουρκία παραμένει μια χώρα πολιτικά διαιρεμένη στο εσωτερικό και πολιτικά απομονωμένη στον ευρύτερο μεσανατολικό χώρο. Για άλλη μια φορά όμως οι Ευρωπαίοι και οι Αμερικανοί, με την πολιτική μυωπία που τους διακρίνει, θα εξακολουθήσουν να αδιαφορούν και να κλείνουν τα μάτια και για την καταπίεση και για την φίμωση του τύπου και για την φυλάκιση δημοσιογράφων, προκειμένου να εξασφαλίσουν τη συμμετοχή της Τουρκίας στον πόλεμο εναντίον των τζιχατιστών και στη διαχείριση του προσφυγικού προβλήματος. Για τους Αμερικανούς υπάρχει και το πρόβλημα της χρησιμοποίησης της βάσης του Ιντσιρλίκ για τις αεροπορικές τους επιδρομές στη Συρία. Ασφαλώς ο Ερντογάν θα συνεχίσει και την υπόγεια συνεργασία του με το Ισλαμικό Κράτος εναντίον των Κούρδων και στο θέμα των προσφύγων θα προσπαθεί να εκβιάζει συνεχώς τους Ευρωπαίους. Η μυωπική αυτή πολιτική της Δύσης απέναντι στην Τουρκία θα έχει ασφαλώς συνέπειες κάποια στιγμή, όπως συνέβηκε με την ίδια πολιτική απέναντι σε άλλες χώρες της περιοχής. Η Τουρκία είναι μια αναξιόπιστη σύμμαχος και τα προβλήματά της εσωτερικά και εξωτερικά θα συνεχίσουν να επιδεινώνονται. Η δε τουρκική οικονομία δεν διανύει και την καλύτερη της περίοδο από τότε που οι ισλαμιστές βρίσκονται στην εξουσία.

 Η συνέχιση του πολέμου εναντίον των Κούρδων θα την οδηγήσει σε νέα αδιέξοδα αφού έχει αποδειχτεί από το παρελθόν  ότι η στρατιωτική της νίκη είναι ανέφικτη. Ειδικά σήμερα που υπάρχουν στην πράξη δύο αυτόνομα κουρδικά κράτη, ένα στο Βόρειο Ιράκ και το άλλο στη βορειοανατολική Συρία, και τα οποία έχουν την εύνοια Αμερικανών, Ρώσων, Ιρανών και Ισραηλινών. Στο εσωτερικό η πολιτική αντίσταση από διάφορες κοινωνικές ομάδες και μειονότητες θα συνεχιστεί και θα υποχρεώνει το καθεστώς να αντιμετωπίζει τα διάφορα αυτά κινήματα, ελλείψει δημοκρατικής ευαισθησίας και δημοκρατικών δομών, με μια υπέρμετρη βία όπως συνέβαινε και στο παρελθόν. Με άλλα λόγια οι εκλογές δεν έχουν νομιμοποιήσει την εξουσία του Ερντογάν. Διότι καμιά εκλογική νίκη δεν νομιμοποιεί την αυταρχική εξουσία και την τρομοκρατία σε βάρος των αντιπάλων.  Η δημοκρατία είναι κάτι περισσότερο από μια εκλογική νίκη.

Είναι γι’αυτό το λόγο που μένει κανείς έκπληκτος γιατί κάποιοι στην Ελλάδα και στην Κύπρο θριαμβολογούν για την νίκη του Ερντογάν και του ισλαμικού του κόμματος. Είναι δε ακόμη περισσότερον απορίας άξιον πως ο πρόεδρος Αναστασιάδης και οι πολιτικές δυνάμεις που τον στηρίζουν-ΔΗΣΥ, ΑΚΕΛ-περιμένουν, υπ’αυτές τις συνθήκες ,να τους προσφέρει ο Ερντογάν την λύση του Κυπριακού. Αντίθετα, η Κύπρος κινδυνεύει, αν συνεχίσει στον ίδιο δρόμο, χωρίς να αξιοποιεί τα νέα γεωπολιτικά δεδομένα στην περιοχή, να θυσιαστεί από τους Αγγλο-Αμερικανο-Νατοϊκούς ως Ιφιγένεια για την εξιλέωση του Ερντογάν. Όπως προδιαγράφεται αυτή τη στιγμή η λύση που διαπραγματεύεται ο Αναστασιάδης με την Άγκυρα, μέσω Ακιντζί,  οδηγεί σε διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και πλήρη εξάρτηση από την Τουρκία μέσω του διζωνικού μορφώματος των δύο κρατιδίων που θα οδηγήσουν σε βοσνιοποίηση της Κύπρου.  ¨Όπως σωστά το αναλύει ο τουρκοκύπριος αριστερός δημοσιογράφος και αγωνιστής Σενέρ Λεβέντ, αναφερόμενος στους Τουρκοκυπρίους, αλλά το ίδιο, αν όχι πολύ περισσότερο, ισχύει και για τους Ελληνοκυπρίους, "ως Τουρκοκύπριοι, τώρα χρειαζόμαστε τη λύση περισσότερο από ποτέ. Αλλά όχι μια οποιανδήποτε λύση. Μια λύση η οποία θα μας απαλλάσσει από τον ζυγό της Τουρκίας. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι απαραίτητη προϋπόθεση μια λύση με ενιαία περιφέρεια και όχι διζωνική. Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι σε μια διζωνικότητα θα μας διοικεί και πάλι η Τουρκία". Όλοι λοιπόν οι Κύπριοι θέλουν τη λύση, αλλά όχι την όποια λύση. Θέλουν τη λύση εκείνη που θα τους απαλλάσσει από την Τουρκία !

Ο Στέφανος Κωνσταντινίδης είναι καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Κεμπέκ του Καναδά και επιστημονικός συνεργάτης του Πανεπιστημίου Κρήτης.

* .E-mail   stephanos.constantinides@gmail.com