Το τέλος της Ευρώπης;

Γιώργος Καπόπουλος

Διπλό " Όχι" στην Ευρώπη

Όταν το 2008, μετά το βέτο Γαλλίας και Γερμανίας στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι στην ένταξη χωρών της πρώην ΕΣΣΔ και στον πόλεμο Ρωσίας - Γεωργίας που ακολούθησε, ο τότε ΥΠΕΞ της Πολωνίας, Σικόρσκι, πρότεινε την Ανατολική Εταιρική Σχέση έχοντας κατά νου την Ουκρανία, δεν θα μπορούσε να φανταστεί την απόρριψή της στην... Ολλανδία! Λίγο πιο πάνω από το όριο συμμετοχής που διασφαλίζει την εγκυρότητα, μεγάλη πλειοψηφία των Ολλανδών που προσήλθαν στις κάλπες την Τετάρτη απέρριψαν την ειδική σχέση ΕΕ - Ουκρανίας, εξαιτίας της οποίας ξεκίνησε η εξέγερση στο Κίεβο τον Νοέμβριο του 2013, που κλιμακώθηκε σε πολεμική σύγκρουση το 2014 στην Ανατολική Ουκρανία.
Οι ψηφοφόροι που επέλεξαν το «όχι» προφανώς δεν επηρεάστηκαν από τις αποκαλύψεις των Panama Papers για τις υπεράκτιες εταιρείες του προέδρου της Ουκρανίας Ποροσένκο, ούτε από την ανησυχία τους για την κρίση στις σχέσεις ΗΠΑ - Ρωσίας. Πολύ απλά το «όχι» στην Ολλανδία ήταν ακόμη μία πιστοποίηση ότι οτιδήποτε αφορά τη διεύρυνση ή και την εμβάθυνση της ΕΕ είναι δεδομένο ότι θα απορρίπτεται από τους ψηφοφόρους που αξιοποιούν κάθε ευκαιρία για να δηλώσουν την απόρριψη της μιας ή της άλλης πτυχής, ή ακόμη και συνολικά της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Το ερώτημα δεν είναι πώς θα παρακαμφθεί το «όχι» της Ολλανδίας στην εταιρική σχέση ΕΕ - Ουκρανίας. Το αναπάντητο σήμερα ερώτημα είναι πώς θα μπορέσει να εγκριθεί οποιαδήποτε θεσμική εμβάθυνση στη λειτουργία της ΕΕ -Ευρωζώνης που είναι απαραίτητη για τη σταθερότητα του κοινού νομίσματος. Σήμερα είναι δεδομένο το «όχι» σε κάθε πρόταση εσωτερικής μεταρρύθμισης, διεύρυνσης αλλά και ρύθμισης των σχέσεων με το γειτονικό της ΕΕ περιβάλλον.
Ετσι, μόνη μεθόδευση για να υπάρξει κοινό πλαίσιο για το Προσφυγικό -Μεταναστευτικό ή για τον έλεγχο της δημοσιονομικής πειθαρχίας αναδεικνύεται η αποφυγή αναθεώρησης των Συνθηκών με διευθετήσεις κορυφής στο πλαίσιο της διακυβερνητικής συνεργασίας. Δεν πρόκειται ούτε για αναδίπλωση στην ταυτότητα ούτε και για φοβική περιχαράκωση των πολιτών της ΕΕ των «28». Οταν τον 19ο αιώνα προχωρούσε η οικοδόμηση εθνικών κρατών, η προσδοκία πολλαπλασιασμού της υλικής ευημερίας και της κατοχύρωσης των πολιτικών και εργασιακών δικαιωμάτων εξασφάλιζε τη στήριξη της συντριπτικής πλειοψηφίας των πολιτών στη δυναμική της εθνικής ολοκλήρωσης.
Υπάρχει σήμερα κανείς στην ΕΕ των «28» που να πιστεύει, ιδίως μετά την έναρξη της κρίσης στην Ευρωζώνη την άνοιξη του 2010, ότι περισσότερη Ευρώπη σημαίνει αυτόματα περισσότερη ευημερία και κατοχύρωση κοινωνικών και πολιτικών κεκτημένων και δικαιωμάτων;
kapopoulos@pegasus.gr